ساختمان آموزش عالی پیام|مهدی علیرضایی و سمیه ابراهیمی

ساختمان آموزش عالی پیام
معمار:مهدی علیرضایی و سمیه ابراهیمی

موقعیت: ایران-گلپایگان، کیلومتر ۲ جاده‌ی خمین، مؤسسه‌ی آموزش عالی پیام
وضیعت: تکمیل شده
مساحت سایت پروژه: ۲۰.۰۰۰ متر‌مربع
مساحت زیر‌بنا: ۱.۶۰۰ متر‌مربع
کاربری:آموزشی‌ـ‌کارگاهی
تاریخ شروع :تابستان ۱۳۹۲
تاریخ پایان ساخت: تابستان ۱۳۹۴
معماران اصلی:مهدی علیرضایی و سمیه ابراهیمی
کارفرما: دکتر ابراهیم ابراهیمی
مشاور عالی انرژی بادی و خورشیدی: عظیم سلیمی
اجرای اسکلت بتونی: محمد‌رضا مجیدی
کرتین‌وال و کامپوزیت: پویا عزیز‌نژاد
تأسیسات الکتریکی: یوسفی اجرای
تأسیسات مکانیکی: رامین تابان
سازه: طه تیموری
نقشه‌های اجرایی: دفتر طراحی کار، سودابه مددی
نظارت عالی: مهدی علیرضایی
سه‌بعدی: دفتر طراحی کار

درباره پروژه ساختمان آموزش عالی پیام

در ساختمان آموزش عالی پیام با کارگیری توربین بادی در بام (حداکثر ظرفیت ۵ توربین ۱ تا ۴ کیلو‌وات) و صفحات الکتریکی انرژی خورشیدی (حداکثر ظرفیت ۱۰۰ متر‌مربع) این بنا در یک سایت ۲۰.۰۰۰ متر‌مربعی و به دلیل کمبود فضاهای آموزشی و کارگاهی، احداث گردید. ساختمان اولیه در منتهی‌الیه شمال‌شرقی و بنای جدید در نقطه‌ی مقابل آن بنا، در ضلع جنوب‌غربی، مکان‌یابی شد تا امکان ساخت‌و‌سازها در آینده نیز به راحتی امکان‌پذیر باشد.

جهت‌گیری بنا

جهت‌گیری این بنا و بنای قدیمی موجود در سایت، همسو انتخاب گردید، با این تفاوت که در تقابل با جهت‌گیری به سمت شرق بنای شمالی، حجم این بنا با یک دیوار مایل به سوی غرب و در توازن با حجم شمالی طراحی شد. ایجاد مکعب‌هایی به رنگ فیروزه‌ای نیز پاسخی است به طراحی بنای موجود شمالی، با این تفاوت که این مکعب‌ها با بالا و پایین و پیش و پس رفتن و پر و خالی شدن، حالتی پویاتر به حجم بنا بخشیده‌اند.

محل اتصال توربین

بر‌ اساس اقلیم منطقه و وزش بادهای شدید، ایده‌ی استفاده از بام بنا به عنوان محل اتصال توربین‌های بادی شکل گرفت و بعد از جلسات بسیار و موافقت ریاست مؤسسه، پروفیل شدت وزش بادهای منطقه، بر اساس بادسنج نصب شده بر بام بنای موجود شمالی طی شش ماه گرفته و سفارش خرید یک توربین بادی مناسب از پنج توربین موجود، به همراه تجهیزات مورد نیاز داده شد که می‌بایست در ترکیب با پنل‌های خورشیدی، در آینده این بنا را به یک بنای با مصرف انرژی صفر تبدیل نماید.

نحوه‌ی شکل‌گیری حجم

نحوه‌ی شکل‌گیری حجم و جدا شدن تدریجی و چرخش بخشی از بنا نیز پاسخی است به همان بادهای شدید شمال‌غربی‌ـ‌جنوب‌شرقی سایت و جلوگیری از تبدیل شدن کریدور میانی حجم به تونل باد. کریدور میانی نیز در امتداد پیاده‌راه شمالی‌ـ‌جنوبی از میان حجم گذشته و با این شیوه، ارتباط شمالی‌ـ‌جنوبی سایت قطع نشده و مسیر پیاده، طبق نقشه‌های طرح جامع سایت برقرار می‌ماند. در نمای شمالی بنا نیز، بخش چرخانده شده که بخش اصلی ارتباط عمودی طبقات در قالب رمپ و پله در آن قرار دارد، تدریجاً شفاف شده و به یک سازه‌ی نمایان با شیبی درست مانند شیب دیواره‌ی ضلع غربی حجم بنا و در تقابل با آن ختم می‌شود.

ایده ی حجم

حجم کل بنا از ایده‌ی امتداد یافتن یک حرکت نواری شکل که از یک سوی حجم آغاز می‌شود و دور بنا چرخیده و طبقه به طبقه پنجره‌ها را دور زده و در سراسر حجم امتداد می‌یابد و در نهایت در بالاترین نقطه‌ی نمای شمالی و در همان بخشِ چرخیده در مقابل باد با ایجاد یک خط آسمان متنوع خاتمه می‌یابد، تشکیل شده است. شیشه‌های رنگی مات و شفافِ مورد استفاده در بنا، در عین اشاره به فراموشی استفاده از اینگونه شیشه‌ها در معماری پیشینیان ما، در بعضی نقاط با پوشانیدن امتداد ستون‌ها و در نقاطی دیگر با ایجاد تنوع در دید منظرهای سراسری بنا، به کمک طراح آمدند. ایده‌ی طیف رنگیِ از تیره به روشن بنا نیز، با هدف محو شدن تدریجی بنا در آسمان و ایجاد دیدی عمودی در کنار کشیدگی افقی و امتداد عمودی مکعب‌های فیروزه‌ای در طراحی بنا قرار گرفت. راه‌پله‌ی فرعی جنوبی و انبار کارگاه‌ها، یکی به دلیل تابش شدید آفتاب و دیگری دلایل حفاظتی و با الهام از کبوترخانه‌های موجود در منطقه، با بهره بردن از بازی نور و سایه‌ی ایجاد شده توسط شیشه‌های موجدار، به صورت مجوف طراحی شدند.

طراحی داخلی 

در طراحی داخلی هر طبقه، در جهت تمایز یافتن در عین هماهنگی هر بخش، رنگ‌ها و جزئیات و نورپردازی متفاوتی به کار گرفته شد؛ به عنوان مثال در طبقه‌ی همکف که به کارگاه‌های برق و الکترونیک اختصاص یافته، از رنگ استاندارد برق، زرد کاترپیلار به همراه روشنایی‌های دارای یکنواخت‌کننده‌ی نور مربع‌ـ‌شکل، به همراه درهایی با شیشه‌های بازدید مربع شکل بهره‌برده‌شد و در طبقه‌ی بعدی، از رنگ سبز روشن، در هماهنگی با شیشه‌های رنگی مورد استفاده، به همراه امتداد طولی نقاط نوری به همراه درهایی با پنجره‌ی بازدید عمودی بهره گرفته شد. در طبقه‌ی آخر نیز، از رنگ فیروزه‌ای هماهنگ با آخرین رنگ مورد استفاده، به همراه جزئیات متفاوت درها بهره‌گرفته‌شد. در شکل‌دهی دیوارها و سقف سالن چندمنظوره‌ی طبقه‌ی آخر نیز، ایده‌ی پلکانی مایل در جهت کاهش بازتاب صوت و رنگ‌آمیزی طیف طوسی نیز در جهت هماهنگی با حجم بنا و کاهش نور تأثیرگذار بودند. در انتها می‌بایست به چالش دائمی طراحان و مدیریت، با تنگناهای مالی و بودجه‌ی بسیار محدود ساخت و تلاش هر دو در حفظ معماری بنا، در عین حفظ سقف بودجه‌ی طرح، آن هم با شدیداً تورمی موجود در زمان ساخت اشاره نماییم.