مجله علمی منظر شماره ۲۲ بهار ۱۳۹۲
فهرست مقالات در نشریه علمی منظر شماره ۲۲ (بخش۱)
۱-قاب منظر ایرانی | سید امیر منصوری
۲- جلوه‌های زیبایی در باغ ایرانی | محمد نقی زاده
۳-طراحی باغ مستوفی به سبک ایرانی | وحید حیدرنتاج
۴- زیبایی‌شناسی منظر شهری تهران | شهره جوادی
۵- منظر طبیعی احیای منظر تفرجی دریاچه مهارلو | زهرا نیری
۶- راهبردهای توصیفی در پژوهش منظر | علی اسدپور
۷- شاخص های گسست منظر | مریم اکبریان
۸- سید امیر منصوری : سرزمین مهر | گزارش : پدیده عادلوند
چکیده مقاله ۱ نشریه مجله علمی منظر شماره ۲۲
چکیده مقاله ۲ مجله علمی منظر شماره ۲۲
باغ یکی از آثار انسانی است که به عنوان عامل هویّتی و نمایش عینی باورهای جامعه ایفای نقش می‌کند. غرض از باغ‌سازی هر چه که باشد یکی از پیامدهای محتوم آن زیباآفرینی است؛ با عنایت به ارتباط تنگاتنگ باغ ایرانی و زیبایی، شناسایی اصول حاکم بر زیبایی باغ ایرانی و مبانی آن مراتب زیبایی این باغ‌ها هدف اصلی پژوهش حاضر است. با عنایت به این که برای موضوع مقاله (باغ) صفت ایرانی ذکر شده، روش اصلی، تفسیر و تحلیل متون و همچنین تحلیل آثار موجود خواهد بود.
چکیده مقاله ۳ مجله علمی منظر شماره ۲۲
تهران بود و باغ‌هایش؛ تهران در دوره قاجار عرصه باغ‌های بسیاری بود که در ادامه الگوهای اصیل باغ ایرانی ساخته شده بودند. ارتفاعات شمال تهران مملو از این باغ‌ها بوده است که با رشد روزافزون شهر در زیر سلطه ساختمان‌ها از بین رفته‌اند. باغ مستوفی‌الممالک در منطقه سه تهران که بخشی از آن به نام «باغ ونک» با وضعیت نسبتاً مناسبی از لحاظ پوشش گیاهی در اختیار شهروندان قرار دارد، از جمله باغ‌های بزرگ دوره قاجار بود. در شرایط فعلی تنها سرمایه باغ، درختان کهنسالی است که مسیرهای اصلی باغ را تا حدی به نمایش می‌گذارد. تخریب و تغییر کاربری باغ‌ها در تهران و نبود الگویی مناسب از باغ ایرانی در تهران معاصر، مسئولین را به این تصمیم واداشت که باغ ونک را با الگوی باغ ایرانی بازسازی و به معرض دید مخاطبین در مقیاس فراملی قرار دهند. از این‌رو طراحی باغ با ارایه ویژگی‌های اصیل باغ ایرانی در دستور کار قرار گرفت. مقاله حاضر تاریخچه باغ، تنگناها و معضلات طراحی و در نهایت چگونگی تأثیر ویژگی‌های باغ ایرانی را در طراحی و اجرای باغ بیان می‌کند.
چکیده مقاله ۴ مجله علمی منظر شماره ۲۲
نگاه زیباشناسانه و تحلیل ویژگی‌های زیبای یک شهر اگر منطبق بر اصول و معیارهای خاص زیبایی‌شناسی شهری باشد و علاوه بر رویکرد کالبدی، فرآیندها و زندگی جاری در این فضاها و حالی که القا می‌کنند را دربر بگیرد، بسیاری شهرها را می‌توان با دیدی متفاوت نگریست و به مراتبی از زیبایی در منظر و محیط آنها پی برد که شاید پیش از این ادراک نشده باشند. تهران اگرچه شلوغ و بی‌نظم است و زندگی در آن دشوار و طاقت فرساست، اما هیاهو و جنب و جوش آن از یک سو، حضور طبیعت با کوه، آب و درختان و منظر قدیم و جدید آن از سوی دیگر، ویژگی‌هایی است که به تهران زیبایی بخشیده است. هویت تهران امروز و زیبایی آن، واقعیتی است که به تهران زیبایی بخشیده و از همزیستی پایتخت قدیم و جدید با تمام ویژگی‌های امروزین آن شکل گرفته است.
دریافت کامل مقاله
چکیده مقاله ۵ مجله علمی منظر شماره ۲۲
مفهوم پایداری در صنعت گردشگری، طی چند دهه گذشته یکی از اصلی‌ترین و در عین حال بحث‌برانگیزترین مفاهیم توسعه گردشگری و به عنوان چارچوبی برای فهم روندهای توسعه اقتصادی‌ـ اجتماعی و مدیریت منابع طبیعی و گردشگری در سراسر جهان مطرح شده است. علیرغم مزایای فراوان این صنعت، چنانچه توسعه آن همراه با سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌های منطبق بر نگرش زیست‌محیطی و با تأکید بر پایداری توسعه نباشد به طور حتم موجب بروز تأثیرات منفی فراوانی بر محیط زیست خواهد شد. بنابراین تفرج پایدار به عنوان فعالیتی اثرگذار بر تمامی ارکان توسعه، بیش از گذشته نیازمند مطالعه است. منطقه تفرجی دریاچه مهارلو شیراز نیز به عنوان یکی از مناطق مستعد در جذب گردشگر، و یکی از مناظر منحصر به فرد در تولید نمک، به توجه به عوامل پایداری در بخش گردشگری خود نیازمند است. این منطقه با دارا بودن قابلیت اکوتوریستی، در فصول مختلف سال پذیرای گردشگرانی است که جهت گذران اوقات فراغت خارج از محدوده شهری، به سواحل آن پناه می‌آورند که متأسفانه در حال حاضر به دلیل عدم رعایت اصول فوق در منظر گردشگری این منطقه، بخش وسیعی از آن بلااستفاده مانده است. بنابراین در این نوشتار به منظور دستیابی به مجموعه‌ای همبسته از سیاست‌های جامع برای توسعه پایدار گردشگری دریاچه مهارلو و ارتقای ویژگی‌های منظرین موجود، پس معرفی فضا و مروری بر ویژگی‌های اجتماعی‌ـ فرهنگی، اقتصادی و زیست‌محیطی و همچنین معضلات فعلی این دریاچه، به ارایه راهکارهای منظرین پرداخته میشود.
دریافت کامل مقاله
چکیده مقاله ۶
توصیف به مثابه یک راهبرد عینیت‌گرا و استقرایی از روش‌های پژوهش در معماری منظر است که مبنای بسیاری از راهبردهای پژوهشی دیگر نیز دانسته میشود. از آنجا که از مشاهده اغلب به عنوان نخستین گام در هر پژوهش یاد شده و کمتر به مثابه یک راهبرد مورد توجه قرار می‌گیرد، هدف این نوشتار تقویت بنیان‌های نظری لازم در تعمیق راهبردهای توصیفی در پژوهش منظر و ترویج بیشتر آن است. از این روی، راهبرد توصیفی در نوشته‌های دمینگ و سوآفیلد (۲۰۱۱) مورد بررسی قرار گرفته و ضمن اشاره به دسته‌بندی‌های چهارگانه آنها شامل مشاهده، توصیف ثانویه، توصیف پیمایش اجتماعی و توصیف پیچیده به برخی پژوهش‌های صورت گرفته در هر دسته نیز اشاره شده است. اسناد مکتوب، پرسشنامه، مشاهده مستقیم، مصاحبه، تصاویر، عکس‌ها، دست نگاره‌ها و مستندات تاریخی همگی به عنوان منابع پایه در راهبرد توصیفی هستند. سنجش اعتبار این نوع پژوهش‌ها متکی به پشتیبانی منابع مختلف از یکدیگر، نحوه استخراج داده‌ها و شیوه استقرای پژوهشگر و مبتنی بر دسته‌بندی، رتبه‌بندی و تفسیر می‌باشد.
دریافت کامل مقاله
چکیده مقاله ۷
منظر پدیده‌ای پویاست و موجودیت چندلایه آن باتمام مقیاس‌ها در گذاری همیشگی قرار دارد. از مصادیق گذار و تغییر در منظر، پدیدۀ گسست است که بر تمام لایه‌های اکولوژیکی و ادراکی آن در مقیاس‌های مختلف تأثیر می‌گذارد. گسست در منظر که تحت تأثیر مداخلات انسانی روی می‌دهد پیامدهای گوناگونی دارد که از عوامل مختلفی همچون توسعه سکونت‌گاه‌های شهری، ایجاد زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل زمینی و ریلی، تسطیح و تصرف اراضی طبیعی برای مصارف کشاورزی و فعالیت‌های معدن‌کاوی و عوامل بسیار دیگر ناشی میشود. این نوشتار در پی آن است تا با رویکردی جامع و کل‌نگر به ماهیت منظر، نظریات موجود در خصوص پدیده گسست و روش‌شناسی حوزه‌های مختلف مرتبط با این پدیده را تحلیل کند، به امکان‌سنجی شاخص‌های در ارزیابی پیامدهای گسست در منظر بپردازد و همزمان به جنبه‌های اکولوژیک و ادراکی آن توجه کند؛ شاخص‌هایی که قابلیت انطباق بر ویژگی‌های خاص هر بستر منظرین را به طور جداگانه دارا باشند و تغییرات ناشی از گسست را در الگوهای موجود منظر و محیط پیش‌بینی کند. با چنین هدفی شاخص‌های ارزیابی پدیده گسست به دو گروه کمّی و کیفی تفکیک شده است به شاخص‌های کمّی به ویژگی‌های اکولوژیک و زیست‌محیطی منظر و شاخص‌های کیفی به خصوصیات ادراکی و هویتی آن می‌پردازد. این نوشتار در پایان به این نتیجه خواهد رسید که ترکیب تمام شاخص‌های کمّی و کیفی در تحلیل یک بستر منظرین و تبدیل آنها به یک کلیت واحد به واسطه تفاوت ماهوی این شاخص‌ها و زمینه‌های مختلف دلالت آنها امکان‌پذیر نخواهد بود، لکن با تعریف اولویت‌های ساختاری هر منظر و شرایط محیطی، میزان اهمیت و تأثیرگذاری هر شاخص در ارزیابی مشخص میشود، تا در مراحل مختلف تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی و طراحی پروژهای مدیریت منظر و آمایش سرزمین قابل استفاده و استناد باشد.
چکیده مقاله ۱ نشریه مجله علمی منظر شماره ۲۲
