تأليفاتمجلاتمجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایرانمقالات
مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۱۰
مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره 10 بهار 1395
فهرست مقالات در مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۱۰
۱- ادوات سنگی و مقوله تولید و آماده‌سازی غذا در محوطه نوسنگی چیاسبز شرقی، سد سیمره | حجت دارابی
۲- مروری بر وضعیت باستان‌شناسی دره خرم‌آباد در دوره نوسنگی و مس‌و‌سنگ | محمد بهرامی؛ حسن فاضلی نشلی
۳- شناساییِ الگوهایِ استقراریِ عصر مس و سنگِ شرق مازندران | مصطفی شریفی؛ روح اله شیرازی؛ سید مهدی موسوی کوهپر؛ علی ماهفروزی
۴ – بررسی متالوگرافی، ICP-OES و SEM-EDS سه شئ آلیاژیِ عصر مفرغ مکشوف از بخش جنوبی حوضه ی هلیل رود، جیرفت | فاطمه یاوری؛ رحمت عباس نژاد؛ محمد مرتضوی؛ نادر علیدادی سلیمانی
۵- جغرافیای تاریخی پادشاهی الیپی | کاظم ملازاده؛ علیرضا گودرزی
۶- بررسی و تحلیل الگوی استقراری محوطه های ساسانی در دشت میان کوهی سنقر و کلیایی | مجید ساریخانی؛ محمود حیدریان؛ شهرام پارسه
۷- بازنگری گاهنگاری نسبی و مطلق تپه هگمتانه، براساس یافته ها و نتایج آزمایش گرمالیان و رادیو کربن | مسعود آذرنوش؛ علی شریفی؛ علی هژبری
۸- بررسی روند شکل‌گیری ساختار کالبدی- فضایی شهر هترا | اکرم حسینی؛ مهسا فلاح مهرجردی
۹- مکان یابی ریو-اردشیر ساسانی و ریشهر سده های نخستین و میانه اسلامی | نگین میری
۱۰- بررسی نقش و اهمیت مجموعه آرامگاهی شیخ احمد جامی در روند تحولات شهرسازی شهر تاریخی تربت جام (از دوره ی سلجوقی تا اواخر دوره ی پهلوی) | علی زارعی؛ هایده لاله
۱۱- مطالعه تطبیقی راه های تجاری و نقش قلاع نظامی بر پیشرفت تجارت منطقه ای و فرامنطقه ای شمال غرب ایران در دوره ی اسلامی (با مطالعه موردی شهرستان کوثر در استان اردبیل) | حمید خانعلی؛ رضا رضالو؛ اسماعیل همتی ازندریانی
۱۲- بازشناسی استحکامات دفاعی ارگ بم | مرتضی فرح بخش؛ هادی صفا منصوری
چکیده مقاله ۱ مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۱۰
ادوات سنگی و مقوله تولید و آماده‌سازی غذا در محوطه نوسنگی چیاسبز شرقی، سد سیمره | حجت دارابی
ادوات‌سنگی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین یافته‌های باستان‌شناسی مرتبط با دوره‌ی نوسنگی به‌شمار می‌روند. هرچند چنین یافته‌هایی، اساس تعریف و نام‌گذاری این دوره در ادبیات باستان‌شناسی دنیا بوده، اما معمولاً به‌ندرت و اغلب به‌صورت سطحی، به‌ویژه در ایران، مورد توجه قرار گرفته‌اند.
چکیده مقاله ۲ مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۱۰
مروری بر وضعیت باستان‌شناسی دره خرم‌آباد در دوره نوسنگی و مس‌و‌سنگ | محمد بهرامی؛ حسن فاضلی نشلی
روشن شدن وضعیت باستان‌شناسی و توالی استقراری مناطق مختلف فرهنگی- جغرافیایی و معرفی آن به جامعه‌ی باستان‌شناسی ضرورتی انکارناپذیر است. دره‌ی خرم‌آباد به سبب شرایط مناسب و موقعیت ویژه آن دارای توالی استقرار از دوره‌های مختلف پیش از تاریخ تا اسلامی است.
چکیده مقاله ۳ مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۱۰
شناساییِ الگوهایِ استقراریِ عصر مس و سنگِ شرق مازندران | مصطفی شریفی؛ روح اله شیرازی؛ سید مهدی موسوی کوهپر؛ علی ماهفروزی
شرق مازندران که شامل چهار شهرستان: ساری، نکا، بهشهر و گلوگاه است؛ در جنوب و جنوب‌شرق دریاچه مازندران واقع گردیده که به سبب شرایط جغرافیایی و ظرفیّت‌های زیست محیطی مناسب و مطلوب زمینه‌ساز ایجاد استقرارهای انسانی در ادوار مختلف بوده است.
چکیده مقاله ۴ مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۱۰
بررسی متالوگرافی، ICP-OES و SEM-EDS سه شئ آلیاژیِ عصر مفرغ مکشوف از بخش جنوبی حوضه ی هلیل رود، جیرفت | فاطمه یاوری؛ رحمت عباس نژاد؛ محمد مرتضوی؛ نادر علیدادی سلیمانی
فعالیت‌های جدید باستان‌شناسی در جیرفت، در جنوب استان کرمان، علاوه‌بر کشف شواهد آغاز شهرنشینی، منجر به شناسایی مدارک فلزکاری، اشیای فلزی، شواهد معدن‌کاری کهن و سرباره‌های استحاله‌ی کان‌سنگ‌ها گردیده است. در مجموعه‌ی اشیای بازیافتی از حفاران غیرمجاز از منطقه‌ی معروف به «میل فرهاد»، در جنوب خاوری دشت جیرفت، یک سنجاق و دو میله مفرغی انتخاب و در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته‌اند.
چکیده مقاله ۵ مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۱۰
جغرافیای تاریخی پادشاهی الیپی | کاظم ملازاده؛ علیرضا گودرزی
متون دوره‌ی آشور نو طی نیمه نخست هزاره اول و فاصله‌ی سال‌های ۸۶۶ تا ۶۳۹ ق.م.، در منطقه غرب ایران به پادشاهی الیپی اشاره داشته‌اند؛ اما ابعاد وجودی این پادشاهی تاکنون ناشناخته باقی‌مانده است. به‌ویژه در رابطه با مباحث جغرافیای تاریخی الیپی به‌غیر از موقعیت نسبی آن در ارتباط با دیگر ایالت‌های غرب ایران، دیگر جنبه‌های جغرافیای تاریخی این پادشاهی (قلمرو، ایالت‌ها، مراکز حاکمیتی و …) مبهم مانده است.
چکیده مقاله ۶ مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۱۰
بررسی و تحلیل الگوی استقراری محوطه های ساسانی در دشت میان کوهی سنقر و کلیایی | مجید ساریخانی؛ محمود حیدریان؛ شهرام پارسه
عوامل محیطی همچون دوری و نزدیکی به منابع آب، پوشش گیاهی، اقلیم، شیب و مواردی از این قبیل در تمامی جهات زندگی مردمان دوران باستان، نقشی تعیین‌کننده داشته است. اختلاف در درجه اهمیت هر یک از این عوامل، می‌تواند از طرفی به‌دلیل شدت تأثیرات عامل و از طرف دیگر به‌دلیل نوع خاص معیشت و یا فرهنگ ناحیه باشد؛ اما آگاهی از این موضوع تنها با مطالعه یک محوطه امکان‌پذیر نیست، بلکه این‌گونه پژوهش‌ها مستلزم بررسی تمامی محوطه‌های یک منطقه جغرافیایی مشخص است.
چکیده مقاله ۷
بازنگری گاهنگاری نسبی و مطلق تپه هگمتانه، براساس یافته ها و نتایج آزمایش گرمالیان و رادیو کربن | مسعود آذرنوش؛ علی شریفی؛ علی هژبری
گاهنگاری تپه‌ی موسوم به هگمتانه، همواره مورد مناقشه باستان‌شناسان بوده است. محمدرحیم صراف، اولین کاوشگر ایرانی تپه‌ی مذکور، ۱۲ فصل به‌طور متناوب از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۷۹ هـ.ش. در این تپه به کاوش پرداخت، و همواره دو سؤال اساسی را مدنظر داشت: ۱. گاهنگاری تپه؛ ۲. ماهیت کاربری. صراف، در طی سال‌های کاوش خود و پس از آن، نتوانست جواب روشنی برای این دو سؤال بیابد
چکیده مقاله ۸
بررسی روند شکل‌گیری ساختار کالبدی- فضایی شهر هترا | اکرم حسینی؛ مهسا فلاح مهرجردی
هترا، شهری با حدود سه قرن حیاتِ شهریِ پویا است که به‌دلیل موقعیت خوب طبیعی، ارتباطی، استراتژیک و به‌خصوص به‌دلیل اعتقادات مذهبی ساکنانش به‌سرعت رشد و توسعه یافت. هسته‌ی اولیه‌ی شهر که احتمالاً آشوری بوده، به‌دلیل شرایط مساعد جغرافیایی مکان شهر، شکل گرفت و سپس با ساخت معابد برای خدایان، مرکز تجمع مردمان پیرامون خود گردید
چکیده مقاله ۹
مکان یابی ریو-اردشیر ساسانی و ریشهر سده های نخستین و میانه اسلامی | نگین میری
نام ریو-اردشیر، به‌صورت کامل و اختصاری بر روی مهرها و سکه‌های ساسانی و با ضبط‌های مختلف در دیگر منابع نوشتاری هم‌زمان یا نزدیک به دوره‌ی ساسانی آمده است.
چکیده مقاله ۱۰
بررسی نقش و اهمیت مجموعه آرامگاهی شیخ احمد جامی در روند تحولات شهرسازی شهر تاریخی تربت جام (از دوره ی سلجوقی تا اواخر دوره ی پهلوی) | علی زارعی؛ هایده لاله
در روند شکل‌یابی و رشد فضاهای شهری، باید نقش و کارکرد فضاهای آرامگاهی و مشاهد مختلف، چون مزارهای اولیا و رهبران سرشناش دیـنی را مـورد توجه قرار داد.
چکیده مقاله ۱۱
مطالعه تطبیقی راه های تجاری و نقش قلاع نظامی بر پیشرفت تجارت منطقه ای و فرامنطقه ای شمال غرب ایران در دوره ی اسلامی (با مطالعه موردی شهرستان کوثر در استان اردبیل) | حمید خانعلی؛ رضا رضالو؛ اسماعیل همتی ازندریانی
از جمله نقاط کلیدی در مطالعات باستان‌شناسی دوره اسلامی استان اردبیل، مناطق جنوبی آن شامل شهرستان‌های خلخال و کوثر است که به جهت موقعیت سوق الجیشی مناسب عامل ارتباط مناطق مرکزی ایران با دشت اردبیل، دشت مغان و منطقه‌ی قفقاز بوده است.
چکیده مقاله ۱۲
بازشناسی استحکامات دفاعی ارگ بم | مرتضی فرح بخش؛ هادی صفا منصوری
در تاریخ سرزمین ایران توجه به استحکامات دفاعی، به‌عنوان یک عامل مؤثر در بقای مراکز سکونتی، مورد اهتمام بوده است. مطالعه‌ی این ساختارهای دفاعی، اطلاعات مفیدی از این‌گونه معماری ارائه خواهد داد.
