مجله پژوهش‌های معماری اسلامی شماره ۶

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

علی رغم وجود پایه‎های غنی فرهنگی، تاریخی و فناورانه در معماری و شهرسازی ایران، شرایط امروزی مبین ضعف، ناکارائی، ازخود بیگانگی و بحران هویتی است. عدم وجود یک الگوی شیوه‎مند برای پیاده‎سازی خواسته‎های دلسوزانه نسبت به رویکردهای شهرسازی اسلامی از مهم‎ترین مسائل امروزین است. این مسأله در بازسازی بافت‎های تاریخی شهری نمود ویژه‎ای پیدا می‎کند

 

 

انسان همواره در تعامل با محیطی است که متضمن معانی و سطوح مختلفی می‌باشد و در برابر هر‌یک از آنها رفتار خاصی انجام می‌دهد و از سوی دیگر انعکاس همین رفتار به محیط باز می‌گردد. هدف از این تحقیق ارائه الگوواره‌ایی کاربردی از دانش روان‌شناسی محیطی در تعامل با اندیشه اسلامی است که می‌توان در ساماندهی «مکان-رفتار»های زندگی معاصر در راستای زمینه‌سازی برای سبک زندگی اسلامی از آن بهره جست.

 

 دریافت کامل مقاله

معرفت و شناخت ذات انسان و آشنایی با ابعاد وجودی وی فرد را در کنترل و هدایت نیازها در مقابل تنوع و تغییر سریع سبک‌ها راهنمایی می‌نماید؛ درحالی که هنر و معماری امروزه با هدف جلب نظرات همگانی و با تنوع و فرم‎های پیچیده‌ی خود روز به روز در حال دگرگونی است تا متناسب با سبک، فرهنگ، سلیقه و تکنولوژی روز، نیازها را، بی‌توجه به باطن آن، برطرف سازد؛ اما آنچه در این میان نادیده انگاشته می شود؛ توجه به محتوای انسانیت می‎باشدکه متناسب با روز حرکت نکرده و همواره قدیم است.

 

 

---

در فضاهای آموزشی، کیفیت فضای معماری با تأثیر بر شناخت‌های حسی، فکری و ادراکی، می‌تواند نقش و عملکردی آموزشی ایفا نماید. بررسی‌ها نشان می‌دهد فرایند آموزش در تعامل با فضای باز، به دلیل فضاهای گردهم‌آورنده، امکان تمرین کار گروهی و مشارکت بیشتر دانش‌آموزان، انعطاف‌پذیری و امکان گسترش فضا می‌تواند در افزایش شوق یادگیری بسیار تأثیرگذار گردد.

 

قضاوت‌های سیاحان خارجی درباره‌ی آثار معماری ایرانی لزوماً قرین صحت و ثواب نیست؛ زیرا این گروه از خارجیان به دلیل شناخت سطحی و نازل از واقعیات جامعه‌ی ایرانی، از درک تمامی حقایق پیدا و پنهان معماری این سرزمین عاجز بوده‌اند. در نوشتار حاضر که حاصل پژوهشی تاریخی درباره‌ی مسجد کبود تبریز است؛ موضوع مورد اشاره، به بحث و تحلیل گذاشته شده است.

 

 

تزئینات آجرکاری سلجوقیان، از لحاظ تکنیک و تنوع طرح، کمال آن را در این دوره از معماری ایران نشان می‌دهند؛ بطوری که پس از سلجوقیان چنین تزئیناتی در نهایت زیبایی و مهارت بی بدیل کمتر یافت شده است. درباره انواع چیدمان‌های آجری دوره سلجوقی و رگ‌چین‌های شاخص آجرکاری این دوره و خصوصاً چگونگی تداوم اینگونه تزئینات در دوران‌های بعدی اطلاعات بسیار ناچیزی موجود است و هنوز آن طور که درخور این هنر گرانمایه است به آن پرداخته نشده است.

 

چهارباغ، یکی از نامدارترین خیابان‎های اصفهان و شاید ایران باشد. خیابانی سرسبز و خرم که هم در کناره‎ها و هم در میانه آن، ردیف‎های درختان و پیاده‎روها و جوی‎ها گسترده شده است. درباره‎ی چهارباغ همچون یک خیابان ویژه و هم چنین یک باغ ایرانی ویژه‎ نوشته‎ها و پژوهش‏هایی چند، نوشته و گفته شده است. این دیدگاه‎های گوناگون درباره چهارباغ هم چنین پرسش‎هایی را بر می‎انگیزد.

 

 

می توان گفت هویت یک پدیدار ، در مجموع وجود و ماهیت آن را آشکار می سازد. امروزه یکی از بحثهای مد شده در روند معماری معاصر ایران را می توان بحث « بحران هویت در معماری » بیان کرد .بحرانی که عده ای آن را در تقابل سنت و مدرنیته می دانند . در شرایط کنونی شاید بهترین گزینه این باشد که با شناخت هویت و عناصر هویت بخش به معماری گذشته خود ، زمینه های این تقابل را شناخته و به مدیریت آنها بپردازیم . برای پیشبرد روشن تر این بحث بهتر است به صورت مصداقی در پی یافتن این عناصر باشیم .