فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۲۱

 

 

 

 

 

 

 

 

اغلب شهرهای مهّم و تاریخی ایران، به سبب نوع اقلیم و به‌خصوص نوع مصالح استفاده شده و به علت عدم رعایت اصول و استاندارهای طراحی شهری و شهرسازی، با پدیده بافت‌های فرسوده مواجه‌اند. هرگونه برنامه‌ریزی و اقدام در بافت‌های فرسوده شهری، به‌دلیل خصوصیات متمایز اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، حقوقی و زیست محیطی این پهنه‌ها، دقّت و ظرافت خاص خود را می‎طلبد، بنابراین برنامه‎ریزی مردم‌محور و مشارکت پایدار مردمی در این خصوص اهمیت ویژه‌ای دارد. از طرفی، بهسازی و نوسازی این بافت‌ها، دغدغه‌های اساسی مورد توجّه مدیران و برنامه‌ریزان شهری در سطوح ملّی و محلی است و چالشی اساسی فراروی توسعه پایدار شهری به حساب می‌آید. شهر کرمانشاه، از جمله شهرهایی است که از مشکلات بافت فرسوده رنج می‌برد، از میان این محلات می‌توان به محدوده‌ی خیابان مدرس اشاره نمود. پژوهش حاضر، ضمن بررسی طرح‌های شهرسازی در این محدوده، به شناخت میزان و نحوه مشارکت مردم می‌پردازد.
روش پژوهش حاضر «تحلیلی- توصیفی» می‌باشد و باتوجّه به ماهیت پژوهش، داده‎ها ازطریق مطالعات میدانی با تکنیک مصاحبه و مشاهده عینی گردآوری شده‌اند، بدین سبب ۵۰ مصاحبه در بین شهروندان، کارشناسان و مدیران شهری انجام گرفت.
 یافته ها حاکی از آن است که ۷۰ درصد پاسخگویان دارای سن بالای ۴۰ سال میباشند، سطح تحصیلات آنها پایین و اکثر خانوارها در گروههای درآمدی متوسط رو پایین قرار دارند. در افراد مورد بررسی، میزان هویت محله‌ای در حد متوسط می‌باشد. در میان راه‌های جلب مشارکت اجتماعی شهروندان، نظرسنجی، آموزش و اطلاع‌رسانی و رسانه‌های گروهی از مهم‌ترین راه‌ها انتخاب گردید؛ هم‌چنین ۶۷ درصد پاسخگویان دریافت وام را به عنوان بهترین قدم به منظور بهسازی شهری در این محدوده عنوان کردند.

 

دریافت کامل مقاله

رشد روزافزون شهرنشینی و ظهور فضای کلانشهری اغلب جریانهای اقتصادی و اجتماعی بین المللی و  ملی را متوجه این فضاها نموده است. این رشد علاوه بر بازدهی­های اقتصادی و نقاط مثبت آن باعث به وجود آمدن مشکلات متعددی از جمله در حوزه حمل و نقل و ترافیک شده­است. یکی از راه­حل­هایی که محققان شهری در پاسخگویی به مشکلات پیش آمده پیشنهاد داده­اند، احداث زیرگذرهای شهری است. در چند سال گذشته نیز در محدوده چهار راه ولیعصر تهران مشکلات ناشی از رفت و آمد و ازدحام سواره و پیاده به بالاترین میزان خود رسید به گونه­ای که ترافیک و دسترسی­ها را با مشکل روبرو ساخت. در واقع، ساخت زیرگذر چهارراه ولیعصر، پاسخی به مشکلات به وجود آمده بود. این پژوهش نیز با هدف سنجش میزان کارایی زیرگذر چهار راه ولیعصر و ارتباط آن با پایداری تدوین شده است.
روش پژوهش بصورت توصیفی-تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی-توسعه­ای می­باشد. داده­ها به دو صورت کتابخانه­ای و میدانی (پرسشنامه) گردآوری شده­اند. اطلاعات پرسشنامه وارد نرم افزار spss شده و در تحلیل آن علاوه بر آمار توصیفی، از آزمون­های آماری پیرسون و تحلیل واریانس استفاده شده است.
نتایج پژوهش حاکی از آن است که میزان کارایی زیرگذر چهار راه ولیعصر بالاتر از حد متوسط است.در هفت شاخص مطرح شده، میانگین­ها بالاتر از ۳ می­باشد و بیشترین میانگین مربوط به ایمنی و امنیت با مقدار ۳.۸ می­باشد. در ادامه ارتباط میان کارایی و پایداری با ضریب ۰.۳۹۵ مثبت و معنی­دار بدست آمده است. همچنین بر اساس جدول آنالیز واریانس، رابطه رگرسیونی بین شاخص‌های کارایی و پایداری وجود دارد. زیرا p- مقدار از ۰۵/۰ کمتر است.

 

 

حضور ومشارکت شهروندان در اداره امور شهر از اصول تحقق پذیری توسعه پایدارمحسوب میشود.مشارکت مردم از اصیل ترین شیوه‌های رشد ملی بشمار می‌رود. تجربه شوق انگیز و محلی در اداره امور جمعی، رغبت مردم را برای پرداختن به کارهای بزرگ ملی تحریک می‌کند.
 روش تحقیق در این مقاله توصیفی_تحلیلی به روش پیمایشی که با استفاده از ابزار پرسش نامه براساس طیف لیکرت تنطیم شده است.جامعه آماری این پژوهش شهروندان شهر نورکه تعداد آنها برابر با ۲۰۸۱۲ نفر می‌باشد. از فرمول کوکران حجم نمونه ۳۲۱ نفر برآورد شد.
نتایج از آزمون تی تک نمونه‌ای نشان می‌دهد میانگین مشارکت شهروندان درابعاد اقتصادی ۲۵/۳ درصد، میانگین مشارکت شهروندان در ابعاد توسعه فرهنگی_اجتماعی ۹۳،۲ درصد، میانگین مشارکت شهروندان درابعادتوسعه زیست محیطی ۵۴،۳ درصد، میانگین مشارکت شهروندان درابعاد توسعه سیاسی ۲،۳ درصد، میانگین مشارکت شهروندان در توسعه پایدار شهر نور۶۴،۳ درصد است.در آزمون اسپیرمن سطح معنی‌داری ۵/۰ برای پذیرش فرضیات که به این معنی است تا ۹۵% رابطه معنی‌داری بین دو متغیر وجود دارد.ضریب اسپیرمن نیز ۰،۱۹۰ می‌باشد.
 یافته‌ها نشان می‌دهد شهروندان برای مشارکت در ابعاد توسعه پایدار تمایل نسبی دارند که در بعضی گویه‌ها پایین و در بعضی گویه‌ها بالاتراست. باید برای به حداکثر رساندن این نوع مشارکت اقداماتی نظیر ایجاد انگیزش، ارتقا سطح آموزشی و فرهنگی، ایجاد بستر و شرایط مناسب برای مشارکت و ابزار‌های نظر سنجی برای ارائه نظرات و پیشنهادات شهروندان طراحی کرد
 

پژوهش بررسی تطبیقی مدیریت شهری و خود مختاری هنجاری در جهان تلاشی است برای معرفی الگوها، ساختار و وظایف نهاد‌های محلی در کشور های مختلف در چارچوب نظام سیاسی و قانون اساسی این کشورها و می تواند دریچه ای به الگوگیری از تجارب جهانی نیز تلقی شود.این پژوهش ضمن ارائه گونه‌بندی سیاسی کشورها به معرفی ۵ کشور جهان و ساختارهای حاکم بر ادارة امور آنها و نیز جایگاه مدیریت شهری می‌پردازد.
در تدوین این پژوهش عمدتاً از مطالعات اسنادی استفاده شده است.در واقع موضوعات، تقسیم وظایف و تفکیک ساختارها و تعریف نقش‌ها و مسؤلیت در سطوح مختلف از کشورهای نمونه و واکاوی و تحلیل قوانین و مقررات پایه از مصادیق بررسی اسنادی این پژوهش تلقی می‌شود.
 در کلیه کشورهای مطالعه شده، به طور نسبی امور محلی و مدیریت شهری در قالب یک سیستم ویژه و نسبتاً مستقل و دارای نقش محلی و تفکیک شده با امور ملی انجام می شود.در قالب تعریف نظام محلی اداره امور در کشورها، شهرداری ها پایه و اساس این نظام تلقی شده و در اداره امور محلی از استقلال نسبی برخوردار هستند، ولی این استقلال تا جایی پیش می رود که ناقض قوانین اساسی و سایر قوانین کشور نباشد.
بررسی وضعیت تشکیل و استقرار نهادهای محلی برای اداره امور شهرها از منظر قانونی و بنیادهای حقوقی نشان می­دهد که در قانون اساسی بیشتر کشورها در قالب فصل یا بندهای مشخصی به وضعیت نهادهای محلی پرداخنه شده است.اصول کلان نحوه تشکیل و ساختار اجرایی آنها و الزام حاکمیت به تشکیل آنها در قالب سطح­بندی­های مشخص از وجوه مشترک بررسی قانون اساسی کشورهای مورد مطالعه در زمینه نهادهای محلی است.
 

 

روند سریع گسترش شهرهای ایران بدون پیش‌بینی و استقرار ترتیبات نهادی و قانونی لازم برای کنترل و هدایت توسعه و ارائه خدمات متناسب در کل منطقه موجب بروز مشکلات و چالش‌های محتوایی متعدد، همچون گسترش سکونتگاه‌های غیر رسمی، تخریب محیط زیست و… شده است. در چنین شرایطی گذار از حکومت شهری به صورت متمرکز و سلسله‌مراتبی، به سوی حکمروایی مطلوب، غیرمتمرکز و مردم‌سالار امری اجتنا‌ ناپذیر است. لذا بکارگیری رویکرد حکمروایی خوب و متناسب با بافت فرهنگی، سیاسی و اقتصادی کشورمان، به عنوان رویکردی که کشور را بیش از پیش در مسیر توسعه‌ی پایدار هدایت خواهد کرد، ضرورتی بسیار پیدا کرده است. در این راستا هدف پژوهش حاضر، تحلیل و بررسی میزان تحقق‌پذیری حکمروایی خوب شهری در مدیریت شهری شهر ارومیه می‌باشد.
روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی بکارگرفته شده در این پژوهش از نوع کاربردی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش، مناطق چهارگانه شهر ارومیه بوده و ۳۸۴ نفر به عنوان حجم‌نمونه و با استفاده از مدل کوکران انتخاب شده‌اند شاخص‌های کارآیی، مشارکت، پاسخگویی، شفافیت، قانونمندی، اطلاع‌رسانی وعدالت از طریق مشاهدات میدانی و پرسشنامه گردآوری شده و جهت پردازش اطلاعات از نرم افزار  SPSS و مدل SWOT استفاده شده است.