تأليفاتفصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانیمجلاتمقالات
فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۶
فهرست مقالات در فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۶
۱- تاریخچه، جایابی و ساختار هگمتانة مادی | کاظم ملازاده ، ابوالفضل مشکینی
۲- مسجد بی نظیر جامع گوهرشاد و هنرهای قدسی معماری | حسین زمرشیدی
۳-خلاقیّت های طرّاحی شهری دورة اتابکان فارس در شکل گیری شبکة فضاهای عمومی شهری شیراز | احسان رنجبر ، محمدرضا پورجعفر ، مجتبی انصاری ، محمدرضا بمانیان
۴- ابزارهای پیام رسانی معنوی در معماری مسجد با تأکید بر نقش ایدئولوژی اسلامی | سید محمد کاظمی ، حسین کلانتری خلیل آباد
۵-تأثیر مدرنیسم برتوسعة فضایی- كالبدی شهرهای ایرانی- اسلامی (نمونه تهران) | احمد پوراحمد ، امین فرجی ، ایوب منوچهری میاندوآب ، آزاده عظیمی
۶-كیفیّت فضای باز شهری در تعامل با كودكان | امیر منصوری ، مینو قره بیگلو
۷- بررسی اثرات توسعة عمودی شهر بر هویّت محلّه ای (مطالعة موردی، منطقه ۷ تهران) | علی شماعی ، رحمان جهانی
۸- بررسی ویژگی های هندسی گره ها در تزیین های اسلامی از دیدگاه هندسه فرکتال | لیدا بلیلان اصل ،داریوش ستارزاده ، ساناز خورشیدیان ، مریم نوری
۹-تحلیلی بر شهرهای جدید به عنوان بخشی از مداخلة دولت در شهر نشینی (با تأکید بر دورة پس از انقلاب اسلامی) | حمید آیتی ، محمد کمیلی
چکیده مقاله ۱ فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۶
چکیده مقاله ۱ تاریخچه، جایابی و ساختار هگمتانة مادی | کاظم ملازاده ، ابوالفضل مشکینی
منابع تاریخی(۵۴۹ق.م)، همواره هگمتانه یا همدان دورة اسلامی را به عنوان یکی از کهن ترین شهرها و شاید نخستین شهری که اقوام ایرانی بنیان نهادند، معرفی می کنند. بی شک بخشی از این شهرت به دلیل انتساب این شهر به مادها و اوّلین سلسلة ایرانی است. فعاليّت هاي باستان شناسي برای کشف آثار هگمتانة مادی، سابقة صد ساله دارد. با اين حال؛ اين فعاليّت ها تاکنون منجر به کشف آثاری از این شهر نشده است. این مسأله در کنار ابهام های دیگری که در خصوص وجود پادشاهي بزرگ ماد شکل گرفته، زمینة سردرگمی پژوهشگران حوضة ماد را فراهم ساخته است.
چکیده مقاله ۲ فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۶
مسجد بی نظیر جامع گوهرشاد و هنرهای قدسی معماری | حسین زمرشیدی
مسجد جامع گوهرشاد كه بانی آن «گوهرشاد آغا» است، سرشار از هنرهای قدسی معماری ایران زمین، بنا شده است. این مسجد دارای چهار ایوان است. ایوان جنوبی و اصلی آن كه ایوان مقصوره نامیده می شود، سرشار از هنرهای معماری، به خصوص كاشی كاری معرق با نقوش كاشی و آجر، گره هندسة نقوش، انواع كتیبه های خطوط ثلث، كوفی، نسخ و … و انواع گلچین، گره و خط معقلی، رسمی بندی، نقوش بند رومی و … و بالاخره محراب نفیس و منبر چوبی منبت و گره و هنرمندی درودگرانِ فوق العاده پركار است.
چکیده مقاله ۳ فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۶
خلاقیّت های طرّاحی شهری دورة اتابکان فارس در شکل گیری شبکة فضاهای عمومی شهری شیراز | احسان رنجبر ، محمدرضا پورجعفر ، مجتبی انصاری ، محمدرضا بمانیان
در ادبیات اخیر طرّاحی شهری، دست یابی به ساختاری منسجم از شبکة فضاهای عمومی شهری به عنوان گامی مهم در جهت رسیدن به توسعة پایدار شهری و هم چنین ارتقای کیفیّت فضاهای عمومی شهری بیان شده است. با وجود نو بودن این مفهوم، در تاریخ شهرسازی ایران، الگوهای ویژة مرتبط با این موضوع را می توان مشاهده کرد. اقدامات شهرسازی دورة اتابکان فارس (قرن ششم و هفتم هجری قمری) در شیراز یکی از مراجع مهم در شکل گیری این شبکه بر مبنای حیاط مساجد است.
چکیده مقاله ۴ فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۶
ابزارهای پیام رسانی معنوی در معماری مسجد با تأکید بر نقش ایدئولوژی اسلامی | سید محمد کاظمی ، حسین کلانتری خلیل آباد
مکتب و اندیشه اسلامی حامل پیام بندگی در محضر خالق هستی است. کشف حقیقت که آبشخور فطرت بوده و در انسان نهادینه شده است، بستر کمال گرایی انسان را مهیا می کند. طرح مایة کمال گرایی را در هنر عبودیّت می توان جستجو کرد و هنرمند مسلمان اندیشة خویش را برای بیان این حقیقت به کار برده است. هنر و معماری اسلامی سعی نموده است توسط هنرمندان دانش و بینش محور، کشف صورت پدیده ها را به منصه ظهور گذارد و خلاقیّت هنری را در ترویج اندیشه مادی و معنوی به کارگیرد.
چکیده مقاله ۵ فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۶
تأثیر مدرنیسم برتوسعة فضایی- كالبدی شهرهای ایرانی- اسلامی (نمونه تهران) | احمد پوراحمد ، امین فرجی ، ایوب منوچهری میاندوآب ، آزاده عظیمی
ورود اندیشه های ناشناخته در قالب مدرنیسم در فرهنگ و ادب ایرانی علاوه بر نمود ذهنی، نمود عینی خود را در کالبد شهرهای ایرانی با معماری و شهرسازی ایرانی-اسلامی وارد نمود و شکل جدیدی از شهر را بر جای نهاد که از آن می توان به عنوان شهر مدرنیستی جهان سومی یاد کرد. شهر تهران، در کشور ما به عنوان پیشگام متأثر از این تأثیرات بود.
چکیده مقاله ۶
كیفیّت فضای باز شهری در تعامل با كودكان | امیر منصوری ، مینو قره بیگلو
کودکان با توانایی ها، نیازها و بلوغ های متفاوت بر اساس مراحل رشد سنّی، نحوة شرایط زندگی و بافت اجتماعی محل سکونت، دارای نیازهای روان شناختی بسیار پیچیده تر از نیازهای بیولوژیکی و فیزیکی هستند. اگرچه محیط های شهری علاوه بر بزرگ سالان، مخاطبان خردسال و تیزبینی دارد كه بسیار بیش تر از بزرگ سالان تحت تأثیر متغیّرهای محیطی هستند، امّا شهر مدرن، نه تنها نمی داند چگونه كودك را بپذیرد، بلكه ترجیح می دهد او را تا زمانی كه به سن رویارویی با محیط شهری برسد در اماكن محافظت شده مانند زمین های بازی نگه دارد.
چکیده مقاله ۷
بررسی اثرات توسعة عمودی شهر بر هویّت محلّه ای (مطالعة موردی، منطقه ۷ تهران) | علی شماعی ، رحمان جهانی
توسعه عمودی شهر یا بلندمرتبه سازی در سال های اخیر به یکی از مهم ترین راهبرد ها و برنامه های توسعة شهری تبدیل شده است. این پدیده ضمن داشتن مزایای متعدد، در صورت ضعف در برنامه ریزی اثرات منفی بر شاخص های کیفیّت زندگی و به ویژه «هویّت محلّه ای» می گذارد. این پژوهش با بررسی اثرات نوع سکونت بر هویّت محلّه ای می کوشد تا از این منظر، اثرات بلند مرتبه سازی بر هویّت محلّه ای ساکنان منطقة ۷ تهران را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.
چکیده مقاله ۸
بررسی ویژگی های هندسی گره ها در تزیین های اسلامی از دیدگاه هندسه فرکتال | لیدا بلیلان اصل ،داریوش ستارزاده ، ساناز خورشیدیان ، مریم نوری
یکی از ویژگی های هنرهای اسلامی، وجود نقش های هندسی در عناصر تزیینی طاقی ایرانی چون مقرنس ها، یزدی بندی ها و گره چینی ها است. این مقاله، ویژگی های هندسۀ تزیین های اسلامی را از زاویه ای جدیدتر است، چرا که هندسة تزیین های اسلامی چیزی فراتر از هندسۀ اقلیدسی است که تنها به بررسی اشکال کلاسیک می پردازد. برای اثبات این ادعا، گره ها از یک سو به دلیل تنوّع، کثرت، پیچیدگی، آهنگ، توازن و استفاده از انواع نقوش هندسی و از سوی دیگر به دلیل مطالعات وسیعی که از سوی صاحب نظران در این زمینه ارائه شده، انتخاب گردیده اند.
چکیده مقاله ۹
تحلیلی بر شهرهای جدید به عنوان بخشی از مداخلة دولت در شهر نشینی (با تأکید بر دورة پس از انقلاب اسلامی) | حمید آیتی ، محمد کمیلی
ایجاد شهرهای جدید، اقدامی در جهت تمركززدایی از كلان شهرها و چاره ای در برابر معضلات پیچیده ای هم چون مهاجرت بی رویّة روستاییان به شهرها، نیاز گسترده به مسكن، انتقال برخی از صنایع آلاینده و جلوگیری از شكل گیری شهرهای خودرو در منطقة شهری مادر شهر است. بدیهی است بخش خصوصی كه فقط به دنبال سودآوری است، نه انگیزة ورود به چنین مقوله ای را دارد و نه این رسالت را در خود احساس می نماید.
