تأليفاتفصلنامه مطالعات مدیریت شهریمجلاتمقالات

فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۲۸

فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره 28 زمستان 1395

فهرست مقالات در  فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۲۸

 
۱- عوامل مؤثر بر آسیب‌پذیری منطقه ۶ شهر تهران و پهنه‌بندی آسیب‌پذیری در مواجه با بحران‌های طبیعی | حسنعلی فرجی سبکبار؛ بهزاد نادی؛ محمد رضایی نریمیسا
 
۲- اثرات حکمرانی خوب شهری و اعتماد اجتماعی در بهبود کیفیت بافت‌های فرسوده شهری(مطالعه:موردی: منطقه ۱۵ کلانشهر تهران) | سعید امان‌پور؛ امید لطیفی
 
۳- تحلیل الگوی بهینه چگونگی تشکیل شورایاری‌ها در چارچوب روش‌های انتصابی یا انتخابی (مورد پژوهی: شهر یزد) | احسان لشگری؛ محمد حسین سرایی؛ مجتبی غفورزاده
 
۴- رضایتمندی شهروندان از کیفیت مبلمان پارک‌های محلات شهری در کلانشهر تهران | حکمت امیری؛ مریم بیرانوندزاده؛ مهدی خداداد
 
۵- نقش عوامل عملکردی در سرزندگی فضاهای باز شهری (نمونه موردی: پارک ارم همدان) | محمد‌رضا بمانیان؛ مهرداد شهبازی
 
۶- ارزیابی مکان گزینی فضاهای آموزشی ابتدایی با استفاده GIS و AHP (مطالعه موردی: شهرستان کارون) | مهدی سالمی؛ زهرا سیاحی؛ سیدعلی جوزی
 
۷- ارزیابی پایداری شبکه حمل‌ و نقل شهری با استفاده از تکنیک فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP) نمونه موردی منطقه ۲۱ تهران | هانیه توکلی؛ حمید صابری
 

مقاله ۱ فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۲۸

عوامل مؤثر بر آسیب‌پذیری منطقه ۶ شهر تهران و پهنه‌بندی آسیب‌پذیری در مواجه با بحران‌های طبیعی | حسنعلی فرجی سبکبار؛ بهزاد نادی؛ محمد رضایی نریمیسا

مقدمه و هدف پژوهش: تعیین میزان آسیب پذیری بافتهای شهری با در نظر داشتن عوامل مؤثر بر آسیب پذیری، یکی از الزاماتی است که باید پیش از وقوع حوادث و به منظور آمادگی هرچه بیشتر برای مدیریت کارآمد بحران در شهرها، صورت پذیرد. این پژوهش نیز به دنبال تبیین عوامل موثر بر آسیب پذیری است. بر این مبنا از لحاظ ماهیت جز تحقیقات توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف از نوع کاربردی است. جامعه آماری آن منطقه ۶ شهرداری تهران میباشد که بر مبنای قدمت و مرکزیت به عنوان نمونه انتخاب شده است.
روش پژوهش: دادهها به دو صورت میدانی و کتابخانهای با ابزارهایی چون پرسشنامه دیمتل، کتب، مقالات و نقشه های گوناگون، جمع آوری و با استفاده از نرم افزارهایEXCEL, MATLAB, IDRISI وARC GIS 10.1، مورد تحلیل واقع شدهاند.
یافته‌ها: نتایج بیانگر آن است که؛ بخشهای مرکزی، جنوبی و به ویژه جنوب شرقی منطقه به لحاظ بالا بودن عمر و قدمت ساختمان‌ها، تراکم جمعیت و بعد خانوار بالا و شبکه های ارتباطی پر پیچ و خم با نفوذپذیری کم، دارای پتانسیل آسیب‌پذیری بالایی هستند.
نتیجه گیری: بر این اساس برنامه ریزی کاربریزمین و منطقه بندی به عنوان یکی از مهمترین ابزارها و درعین حال اهداف برنامه ریزی شهری جایگاهی حیاتی در تحقق مخاطره نگری و کاهش خطرپذیری در فرآیند توسعه شهری دارد.
 

مقاله ۲ فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۲۸

اثرات حکمرانی خوب شهری و اعتماد اجتماعی در بهبود کیفیت بافت‌های فرسوده شهری(مطالعه:موردی: منطقه ۱۵ کلانشهر تهران) | سعید امان‌پور؛ امید لطیفی

مقدمه و هدف پژوهش:عوامل مؤثری در جامعه تاثیرگذار بر بهبود کیفیت بافتهای فرسوده شهری است که حکمرانی خوب شهری و مدیریت خوب شهری و همچنین اعتماد اجتماعی در شهر و محلات نیز یکی از همین عوامل تاثیرگذار است.
پژوهش حاضر با هدف بررسی برهمکنش حکمرانی خوب شهری و اعتماد اجتماعی در بهبود کیفیت بافت های فرسوده شهری منطقه ۱۵ کلانشهر تهران با تعیین رابطه بین شش بُعد؛ شفافیت، مشارکت، قانونمندی، پاسخگویی، کارایی و عدالت،  مورد ارزیابی شده می باشد.
روش پژوهش: روش انجام پژوهش بدین منظور از روش توصیفی– و همبستگی استفاده شده است و جامعه آماری در آن شهروندان منطقه ۱۵ تهران می باشد
یافته‌ها: در بین ابعاد مربوط به حکمرانی-شهری، بُعد عدالت با ضریب معناداری ۹۹% و ضریب Beta 0.334 دارای بیشترین سهم و تأثیرگذاری در بهبود کیفیت بافت های فرسوده شهری منطقه ۱۵ کلانشهر تهران می باشد
نتیجه گیری: در بین ابعاد مربوط به حکمرانی­شهری، بُعد عدالت با ضریب معناداری ۹۹% و ضریب Beta 0.334 دارای بیشترین سهم و تأثیرگذاری بر روی بهبود کیفیت بافت­های فرسوده شهری می­باشد. که در بین مولفه­های مربوط به اعتماد­اجتماعی، مولفه احساس امنیت در اماکن­خلوت با ضریب Beta 0.943 دارای بیشترین تأثیرگذاری بر بهبود کیفیت بافت­های فرسوده شهری می­باشد.
 
 

مقاله ۳ فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۲۸

تحلیل الگوی بهینه چگونگی تشکیل شورایاری‌ها در چارچوب روش‌های انتصابی یا انتخابی (مورد پژوهی: شهر یزد) | احسان لشگری؛ محمد حسین سرایی؛ مجتبی غفورزاده

مقدمه و هدف پژوهش: تحلیل الگوی مدیریتی شهری مناسب در قالب شورایاری‌ها و ویژگی‌های این نوع مدل در سطح شهرهای مختلف کشور، به ویژه انتصابی بودن شورایار یا انتخابی بودن آنها، مسئله‌ای است که هنوز به صورت مدون مورد بررسی قرار نگرفته است. از آنجایی که تاکنون الگوی شورایاری در برخی از شهرها مانند شهر یزد هنوز به صورت عینی شکل نگرفته است؛ می‌توان اذعان نمود که دغدغه‌ی اصلی مدیران شهری در سطوح مختلف تعیین چارچوب تشکیل در قالب‌های انتصابی یا انتخابی می‌باشد. این پژوهش در راستای بررسی چگونگی تشکیل شورایاری در سطح شهر یزد و ارزیابی آن در چارچوب دو روش انتصاب یا انتخاب گام برمی دارد. لذا این پژوهش به دنبال تطبیق الگوهای انتخابی و انتصابی شورایاری و تبیین الگوی بهینه در شهر یزد می‌باشد.
روش پژوهش: روش این پژوهش براساس هدف کاربردی و براساس ماهیت توصیفی- تحلیلی می‌باشد، جمع‌آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه ای- اسنادی و پیمایشی صورت گرفته است. جهت تحلیل داده از آزمون آماری تی تست در نرم افزار SPSS استفاده شده است.
یافته‌ها: دو الگوی اجرایی شورای محلات در شهرهای تهران و مشهد از نظر هدف یکسان بوده و در راستای جلب مشارکت شهروندان در اداره‌ی ‌امور شهر گام برمی دارند؛ اما از آنجایی که شرایط هر شهر از نظر ساختار اجتماعی- فرهنگی، مدیریتی و … متفاوت می‌باشد، لذا می‌بایست از طریق انتخاب معیارهایی بومی و متناسب با هر شهر، الگوی بهینه جهت عضویابی، تشکیل و اجرای شورای محلات را مشخص نمود. بنابراین با توجه یکسان بودن هدف و از سوی دیگر تفاوت در اجرای و تشکیل این نهاد محلی، می‌توان از تجارب مشابه الگوهای اجرا شده استفاده نمود و همچنین، در جهت تطبیق هر چه بیشتر الگوی مورد نظر با شرایط و ساختار هر شهر می‌بایست معیارهایی بومی را جهت تعیین الگو بهینه مشخص نمود.
نتیجه گیری: نتایج بیانگر این است که با توجه به تحلیل الگوی‌های انتخابی و انتصابی در تعیین اعضاء شورایاری و نظرسنجی از شهروندان و مدیران شهری در شهر یزد، مناسب ترین الگو در شهر یزد الگوی انتخابی است. به طور کلی در ابعاد اجتماعی با الگوی انتخاب مشارکت بیشتر شهروندان قابل پیش بینی است، از دیدگاه شهروندان حالت انتخابی در تشکیل شورای محله مقبولیت نهادی بیشتری دارد.
 

دریافت کامل مقاله


مقاله ۴ فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۲۸

رضایتمندی شهروندان از کیفیت مبلمان پارک‌های محلات شهری در کلانشهر تهران | حکمت امیری؛ مریم بیرانوندزاده؛ مهدی خداداد

مقدمه و هدف پژوهش: طراحی مناسب و به کارگیری مبلمان شهری متناسب با محیط در بخش­های باز شهر که به­ آنها فضاهای شهری می­گوییم، امری ضروری در برنامه­ریزی شهری محسوب می­شود. فضاهایی همچون میادین و پارک­ها، پیاده روها و… تأثیر زیادی در کیفیت زندگی شهری بر جای می­گذارد. عناصری از مبلمان شهری تأثیری بسیاری در مناسب سازی فضاهای شهری دارند. هدف از پژوهش حاضر بررسی رضایتمندی شهروندان محله لاله تهران از مبلمان شهری با تأکید بر عناصر سطل زباله و نیمکت در پارک محله لاله تهران می­باشد.
روش پژوهش: در پژوهش حاضر از روش توصیفی­– تحلیلی و پیمایش میدانی استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش تمام کسانی هستند که در طول سه روز به این پارک مراجعه نموده که با استفاده از روش کوکران تعداد ۱۷۲ نفر از آنها انتخاب شده و پرسشنامه به صورت تصادفی ساده بین انها توزیع شده است. از آزمون ناپارمتریک کای اسکوئر جهت بررسی میزان رضایتمندی شهروندان از مبلمان شهری (نیمکت ها و سطل های زباله) در محدوده پارک محله لاله تهران استفاده شده است.
یافته‌ها: در رابطه با مؤلفه­های تعداد سطل­های زباله، تعداد نیمکت­ها، جانمایی سطل­های زباله، راحتی نیمکت­ها، تناسب سطل­های زباله و نیمکت­ها با محیط و جدید و نو بودن نیمکت­ها ضریب معناداری در سطح ۱% حاصل شده است و برای مؤلفه­های جانمایی نیمکت­ها، شکل و فرم سطل های زباله، رنگ نیمکت­ها و سطل­های زباله و جدید و نو بودن سطل های زباله عدم معناداری حاصل شده است.
نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از آزمون کای اسکوئر نشان دهنده رضایتمندی نسبتا بالای شهروندان محله پارک لاله از مبلمان شهری در پارک لاله تهران در سطح ۱% می­باشد. همچنین نتایج حاصل از ضریب همبستگی اسپیرمن نشان دهنده رابطه بین سن شهروندان و رضایتمندی از مبلمان شهری می­باشد به گونه­ای که ضریب همبستگی ۱% حاصل شده است.
 

دریافت کامل مقاله


مقاله ۵ فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۲۸

نقش عوامل عملکردی در سرزندگی فضاهای باز شهری (نمونه موردی: پارک ارم همدان) | محمد‌رضا بمانیان؛ مهرداد شهبازی

مقدمه و هدف پژوهش:  عملکرد، غایت نهایی هر طراحی در برقراری ارتباط بین بهره­وران و فضا می­باشد. هدف این پژوهش یافتن مهم‌ترین عامل تأثیرگذار در سرزندگی فضاهای باز شهری می‌باشد.
روش پژوهش: با روش توصیفی _ تحلیلی ابتدا عوامل موجود در عملکرد فضاها با ابزار گردآوری پرسشنامه و مشاهده استخراج شده است سپس فرضیه تحقیق با تحلیل همبستگی Kendall’s tau_ b و Spearman’s rho و با پردازش پرسشنامه ها در نرم افزار Spssبا استفاده از تحلیل عاملی و بارگذاری متغیرها به روش  varimaxارتباط دو شاخص عملکرد و سرزندگی در پارک ارم همدان را با روش تحلیل همبستگی مورد آزمون قرار می دهد.
یافته‌ها: میان عوامل مؤثر بر سرزندگی پارک شهری، عامل کاربردی بیشترین تأثیر و بعداز آن به ترتیب عوامل زیست‌شناختی، مکانیکی و درنهایت عامل سیستمی کمترین تأثیر را در سرزندگی منطقه موردمطالعه گذاشته است.
نتیجه گیری: عملکرد مطلوب پارک ارم همدان تابعی از چهار بعد زیست‌شناختی، مکانیکی، کاربردی و سیستمی است که مؤثرترین بعد، بعد کاربردی و متغیرهای آن ( تنوع، دسترسی، حمل‌ و نقل، خرید و گردشگری و امنیت) است. بنابراین با توجه به میزان ضریب همبستگی، با تقویت این  بعد، می توان میزان تأثیر ابعاد دیگر را نیز افزایش داد.
 

دریافت کامل مقاله


مقاله ۶ فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۲۸

ارزیابی مکان گزینی فضاهای آموزشی ابتدایی با استفاده GIS و AHP (مطالعه موردی: شهرستان کارون) | مهدی سالمی؛ زهرا سیاحی؛ سیدعلی جوزی

مقدمه و هدف پژوهش: با افزایش جمعیت در شهرهای ایران و به تبع آن رشد جمعیت دانش آموزی، احداث و احیای فضاهای آموزشی به عنوان یکی از کاربری اصلی باید مد نظر قرار گیرد. لذا اهمیت بررسی همه جانبه در خصوص چگونگی توزیع و توسعه فضاهای آموزشی و میزان تحقق پذیری آن‌ها بیش از بیش ضروری است، این مطالعه به بررسی ارزیابی مکان گزینی فضاهای آموزشی ابتدایی با استفادهGIS وAHP می‌پردازد.
روش پژوهش: در این پژوهش مدارس ابتدایی دخترانه وپسرانه منطقه شهرستان کارون با ماتریس همجوار (سازگار، نیمه سازگار، ناسازگار، کاملاناسازگار) ، ظرفیت (سرانه زیر بنا، فضای باز، مسقف، تراکم دانش آموزان در کلاس، تعداد دفعات استفاده از واحدهای آموزشی، وضعیت مالکیت مدارس، وضعیت عمر مفید ساختمان، وضعیت نوع سازه ساختمان مدارس) ومطلوبیت مورد ارزیابی قرار گرفته است.
یافته ها: نتایج نشان داده است که ارزیابی فضاهای آموزشی محدوده مورد مطالعه، نشان از ناسازگاری زیاد با کاربری‌های اطراف خود، عدم وجود مدارس در برخی محلات که با توجه به جمعیت، نیاز به این کاربری هالازم است. همچنین مصالح بکار گرفته شده در ساختمان مدارس به علت قدمت از کارایی زیادی برخوردار نمی باشند.
نتیجه گیری:لذا ایجاد مکان های بهینه برای برنامه ریزی جهت مکانیابی آینده مراکز آموزشی و بررسی راهکارهایی جهت شناسایی کمبودها و محدودیتهایی در محدوده مورد مطالعه ضروری است.
 

دریافت کامل مقاله


مقاله ۷ فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۲۸

ارزیابی پایداری شبکه حمل‌ و نقل شهری با استفاده از تکنیک فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP) نمونه موردی منطقه ۲۱ تهران | هانیه توکلی؛ حمید صابری

مقدمه و هدف پژوهش: حمل و نقل پایدار مجموعه ای از سیاست‌ها و دستورالعمل‌های یکپارچه، پویا، پیوسته و دربردارنده اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است که توزیع عادلانه و استفاده موثر از منابع جهت رفع نیازهای حمل و نقل جامعه و نسل‌های آتی را به همراه دارد. اثرات این بخش‌ها، چگونگی جهت گیری و سوق به سمت این هدف را مشخص می‌کنند. هر چند تاکنون تعریف مشترکی از پایداری ارائه نشده است ولی توسعه پایدار به طور عام و حمل‌ونقل پایدار به طور خاص در جست‌وجوی یافتن توازنی میان کیفیت‌های محیطی، اجتماعی و اقتصادی در عرضه‌ی تسهیلات حمل‌ونقل است. بر همین اساس رویکرد حمل‌ونقل پایدار به رویکردی گفته می‌شود که «بازتاب‌ها هزینه های محیطی-اجتماعی را انعکاس می‌دهد
روش پژوهش: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی –تحلیلی ومبتنی بر مطالعات اسنادی-کتابخانه ای است برای تحلیل داده ها در این مقاله سعی شده است تا با استفاده از شیوه فرایند تحلیل شبکه ای تمامی جوانب و رابط درونی و بیرونی عناصر تشکیل دهنده شبکه تصمیم، شامل معیارها و زیر معیارها و گزینه‌ها در نظر گرفته پس از طبقه بندی داده‌ها نسبت به تهیه مدل مفهومی ANP اقدام گردید،
یافته‌ها: مدل ANP شامل خوشه‌ها و گزینه های متعدد با استفاده از نرم افزار Super Decisions تولید و نتیجه بررسی‌های صورت گرفته در نرم افزار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت به دلیل حجم وسیع خروجی‌ها به تعدادی از آنان در این مقاله اشاره گردیده است.
نتیجه گیری: نتایج نشان می‌دهد که ارزیابی پایداری شبکه حمل‌ونقل شهری مطالعه موردی منطقه ۲۱ شهر تهران، / ناحیه دو ۰/۲۵۱۳۷۱ اهمیت در اولویت اول، ناحیه یک/۶۱۶۰۶۴ درصد رتبه دوم ناحیه سه ۰/۱۳۲۵۶۵ رتبه سوم قرار می‌گیرند.»
 

دریافت کامل مقاله


 

ادامه مطلب
مرکز خرید میدان (Meydan) | فرشید موسوی
منبع
فصلنامه مطالعات مدیریت شهری

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پانزده + 12 =

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا