تأليفاتفصلنامه مسکن و محیط روستامجلاتمقالات
فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۶۴
فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره 164 زمستان 1397
فهرست مقالات در فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۶۴
۱- ارزشیابی اثرات اجرای طرح ویژه بهسازی بر توسعه مسکن روستایی(مطالعه موردی: دهستان ابریشم) | فرهاد عزیزپور، زهره صادقی
۲- بررسی اثرات اجرای طرح هادی بر تابآوری کالبدی سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: شهرستان مریوان) | فرزاد ویسی، محمدصدیق قربانی، سیوان اسدی
۳- واکاوی پیامدهای ناشی از جابهجایی سکونتگاهی: مطالعهای قومنگارانه در روستاهای لرینی علیا و سفلی | رسول لوایی آدریانی، دکتر ایرج قاسمی، محمدعلی محمدی قرهقانی، سیدعلیرضا نوربخش جعفری
۴ – ارزیابی عوامل مؤثر بر کیفیت فضای باز جمعی در سکونتگاههای روستایی(مطالعه موردی: روستای عباسآباد شهرستان شاهرود) | ندا سلیمانی، مریم عامری، احمد اصغریان جدی
۵- بررسی تأثیر الگوهای کالبدی نظام استقرار بر اجتماعپذیری فضا در معماری هورامان | یوسف حمه جانی، دکتر قادر بایزیدی، دکتر جلیل سحابی
۶- خوانش پیوند سازمان فضایی خانه و شیوه زندگی در معماری بومی (مطالعه موردی: شهر بُشرویه) | سیدمهدی مداحی، غلامحسین معماریان
۷- تبیین عوامل مؤثر بر شکلگیری دلبستگی به خانه با بهرهگیری از روش نظریه زمینهای(مطالعه موردی: واحدهای مسکونی شهر اصفهان) | سیده پوراندخت سعادتی، دکتر فرهنگ مظفر، دکتر عیسی حجت
۸- بازشناسی اثر قنات بر سکونتگاههای منطقه مرکزی ایران (مطالعه موردی: روستای محمدیه نایین) | مهدی سلطانی محمدی، یوسف یوسفی
۹- تأثیر آهک بر بهینهسازی خشت خام در مقابل رطوبت | کاوه بهرام زاده، علی رضا رازقی، نجمه خاتون میری
۱۰- بررسی شاخصههای مؤثر در طراحی مدارس اجتماعی روستایی با استفاده از روشهای مشارکتی (مطالعه موردی: روستای زیرکن مشهد) | فائزه خسروی، محمودرضا ثقفی، حامد کامل نیا
مقاله ۱ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۶۴
ارزشیابی اثرات اجرای طرح ویژه بهسازی بر توسعه مسکن روستایی(مطالعه موردی: دهستان ابریشم) | فرهاد عزیزپور، زهره صادقی
طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی براساس اهداف کلان برنامه چهارم توسعه کشور تدوین و هدف گذاری شده است. این طرح، متأخرترین و از مهمترین طرحهای عمرانی کشور میباشد. طرحی که با هدف تأمین مسکن مناسب، مقاوم روستایی، حفظ هویت معماری بومی، ارتقای بهداشت محیط، بهینهسازی مصرف انرژی و … شکل گرفت. در قالب این طرح مقرر گردیده است که نیمی از واحدهای مسکونی روستایی کشور (دو میلیون واحد)، توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نوسازی گردد.
مقاله ۲ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۶۴
بررسی اثرات اجرای طرح هادی بر تابآوری کالبدی سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: شهرستان مریوان) | فرزاد ویسی، محمدصدیق قربانی، سیوان اسدی
طرحهادی محلیترین طرح توسعه در ایران است و تابآوری از مباحث مهم در مدیریت مخاطرات در سطح روستا میباشد .با توجه به اینکه در اجرای طرحهادی اغلب اثر گذاری کالبدی مد نظر است پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل میزان اثرگذاری اجرای طرحهای هادی روستایی در تغییر سطح تابآوری کالبدی روستاهای شهرستان مریوان انجام گرفته است. پژوهش بهلحاظ هدف، کاربردی و از حیث روش، توصیفی- تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با استفاده از دو روش اسنادی در بخش نظری و مصاحبه و پرسشنامه در بخش میدانی بوده است.
مقاله ۳ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۶۴
واکاوی پیامدهای ناشی از جابهجایی سکونتگاهی: مطالعهای قومنگارانه در روستاهای لرینی علیا و سفلی | رسول لوایی آدریانی، دکتر ایرج قاسمی، محمدعلی محمدی قرهقانی، سیدعلیرضا نوربخش جعفری
تغییر مکان روستا که به جابهجایی معروف است غالباً با هدف استقرار ساکنین پهنههای پرخطر در نقاطی امن و با رویکرد بهبود وضعیت مردم صورت میپذیرد. مداخله در ساختار موجود از جمله جابهجایی سکونتگاه، با پیامدهایی برای ذینفعان آن همراه است که میتواند زندگی مردم را تحت تأثیر قرار دهد. شناخت و تحلیل این پیامدها برای جابهجاییهای بعدی و مدیریت این تغییر مکان ضروری است. بررسی این پیامدها بهویژه در طرحهایی که با موفقیت کمتری روبرو بودهاند برای درس گرفتن از آن اهمیت بیشتری دارد. این پژوهش با هدف تحلیل پیامدهای ناشی از جابهجاییهایی که موفقیت کمتری داشته به اجرا درآمد.
مقاله ۴ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۶۴
ارزیابی عوامل مؤثر بر کیفیت فضای باز جمعی در سکونتگاههای روستایی(مطالعه موردی: روستای عباسآباد شهرستان شاهرود) | ندا سلیمانی، مریم عامری، احمد اصغریان جدی
روستاها اولین شکل از حیات جمعی انسان در یک عرصه طبیعی و پایه تولید نیازهای زیستی میباشند که مبتنی بر فعالیت گروهی و تولیدات جمعی هستند. چنین جامعهای جهت ایجاد زمینه رویارویی و مشارکت افراد، تبادل اطلاعات و نظرات و تقویت تعاملات اجتماعی، نیازمند فضاهای جمعی است. این فضاها با نقشی که در ارتقای کیفیت زندگی روستاییان دارند، بهعنوان محرکی در تداوم حیات روستایی محسوب میگردند. هدف این پژوهش، ارزیابی عوامل مؤثر بر کیفیت فضای باز جمعی در سکونتگاههای روستایی میباشد که در قالب نمونه موردی در روستای عباسآباد شاهرود انجام گرفته است.
مقاله ۵ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۶۴
بررسی تأثیر الگوهای کالبدی نظام استقرار بر اجتماعپذیری فضا در معماری هورامان | یوسف حمه جانی، دکتر قادر بایزیدی، دکتر جلیل سحابی
برقراری سطح مناسبی از تعاملات جمعی در محیطهای زندگی، بهعنوان یکی از مؤلفههای مؤثر بر کیفیت زندگی، متأثر از ویژگیهای محیط انسانساخت میباشد. تعامل اجتماعی با یکدیگر و مشاهده فعالیتهای متنوع مردم، با بوجود آوردن زمینههای اجتماعی شدن و اجتماعپذیری به رشد فردی و اجتماعی انسان کمک میکند اما امروزه بهدلیل ورود مظاهر نوگرایی به بسیاری از سکونتگاههای انسانی و عدم وجود الگویی مدوّن برای نوسازی و بهسازی، شاهد تغییرات کالبدی در فضاهای باز و از بین رفتن بافتهای محلی و بهتبع آن کاهش تعاملات اجتماعی هستیم.
مقاله ۶
خوانش پیوند سازمان فضایی خانه و شیوه زندگی در معماری بومی (مطالعه موردی: شهر بُشرویه) | سیدمهدی مداحی، غلامحسین معماریان
بسیاری از نظریه پردازان حوزه محیط و رفتار، شیوه زندگی و نظام رفتاری حاصل از آنرا بهعنوان عینی ترین بیان های فرهنگ سکونت میدانند. انسان و نیازهای او طبق نظر محققان، عامل اصلی در طراحی فضا و روابط میان آن است که چنانچه به درستی صورت گیرد، میتواند در خلق محیطهای مطلوبتر راهگشا باشد. طیف متنوع نیازهای انسان از نیاز به خلوت و قلمرویابی تا تماس اجتماعی و تعامل با دیگران در روابط درونی افراد خانواده، طراحی خانه را به ویژه به لحاظ سازمان فضایی و نحوه استقرار فضاهای عمومی، نیمه عمومی و خصوصی درون خانه و در کنار یکدیگر بسیار حساس و قابل تأمل میسازد.
مقاله ۷
تبیین عوامل مؤثر بر شکلگیری دلبستگی به خانه با بهرهگیری از روش نظریه زمینهای(مطالعه موردی: واحدهای مسکونی شهر اصفهان) | سیده پوراندخت سعادتی، دکتر فرهنگ مظفر، دکتر عیسی حجت
دلبستگی به خانه، پیوند عاطفی مثبت میان انسان و خانه است که میتواند منجر به ایجاد احساس امنیت، آرامش و راحتی خاطر برای ساکنان و افزایش کیفیت زندگی آنان شود. همچنین ساکنان را به مراقبت و محافظت از مکان وا داشته و در حفظ و نگهداری محیطهای مسکونی مؤثر خواهد بود. برای ایجاد چنین پیوندی حضور برخی مقدمات کالبدی و اجتماعی در خانه ضروری است. این مقاله با هدف دستیابی به عوامل مؤثر بر شکلگیری این پیوند، در پی شناخت ویژگیهایی از خانه است که نقش مؤثری در دلبستگی انسان به آن ایفا مینمایند.
مقاله ۸
بازشناسی اثر قنات بر سکونتگاههای منطقه مرکزی ایران (مطالعه موردی: روستای محمدیه نایین) | مهدی سلطانی محمدی، یوسف یوسفی
شهرها و سکونتگاههای فلات ایران در پیوند و وابستگی عمیق و متقابل با منابع تأمین آب و نظامهای حاکم بر آنها شکل گرفته، پایدار شده و توسعه یافتهاند. یکی از نمونههای بارز پیوند همه جانبه نظام تولید، سکونتگاهها و تقسیم آب در حاشیه کویر مرکزی ایران، در روستای محمدیه شکل گرفته است. نظامی که بر پایه استحصال و هدایت آبهای زیر زمینی توسط فن آوری قنات به وجود آمده و امروزه نیز با تغییراتی پا برجا مانده است.
مقاله ۹
تأثیر آهک بر بهینهسازی خشت خام در مقابل رطوبت | کاوه بهرام زاده، علی رضا رازقی، نجمه خاتون میری
بناها، محوطهها و آثار معماری خشتی تاریخی و باستانی متعدد و زیادی در ایران وجود دارد که پراکندگی آنها بیشتر در مناطق گرم و کویری ایران به چشم میخورد اما در مناطق کوهستانی و بارانی نیز آثار گلی و خشتی فاخری وجود دارد که نیاز به حفاظت و مرمت دارند تا بتوان آن آثار را به همراه پیامهای خفته در آنها به نسلهای آینده منتقل کرد. در مناطق کوهستانی و مناطق بارانی، رطوبت بالا و جمع شدن آب در پای دیوارها و در مناطق کویری و گرم نظیر سیستان بالا بودن سطح آبهای سطحی عامل اصلی آسیب رسیدن به ساختارهای خشتی و دلیل اصلی تخریب بسیاری از آثار معماری خشتی هستند که لازم است برای جلوگیری از تخریب و فرسایش راهکاری مناسب و کاربردی پیدا کرد. بهینهسازی مصالح در حفاظت، مرمت و بازسازی بناهای خشتی در سرتاسر جهان یکی از روشهای مناسب مرمتی برای اینگونه بناها بهشمار میرود.
مقاله ۱۰
بررسی شاخصههای مؤثر در طراحی مدارس اجتماعی روستایی با استفاده از روشهای مشارکتی (مطالعه موردی: روستای زیرکن مشهد) | فائزه خسروی، محمودرضا ثقفی، حامد کامل نیا
استفاده از روشهای مشارکتی در طراحی مدارس در قرن حاضر مورد توجه قرارگرفته اما با وجود مطالعات مختلف در زمینه طراحی با استفاده از مشارکت کاربر، در مدارس و محیطهای یادگیری کمتر از تجربه و دخالت مستقیم کاربران در طراحی استفاده گردیده و در اکثر نمونهها به استفاده از سطوح اولیه و پایین مشارکت بسنده شده است. مشارکت طبقات پایین اجتماعی در حوزه معماری یکی از ویژگیهای عمومی رویکردهای مشارکتی بوده است.