فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره ۳۴

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه و هدف پژوهش: وظایف کنونی مدیریت شهری تنها محدود به مواردی از قبیل برنامه ریزی، خدمات رسانی، مدیریت فرهنگ محلی، انجام پروژه‌های عمرانی و… نمی‌شود. بلکه جهت دهی فعالیت‌های شهری و ترسیم چشم‌انداز شهر در راستای دستیابی به کیفیت زندگی متناسب شهری و توسعه پایدار می‌باشد که لزوم بررسی همه‌جانبه آن ضروری می‌باشد. هدف از این پژوهش ارزیابی کیفیت زندگى در شهر با تأکید بر عملکرد مدیریت شهری است.
روش پژوهش: از نوع تحلیلی- پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه است جامعه آماری مورد مطالعه شامل جمعیت شهر اسلام آباد غرب بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰ به تعداد ۹۴۶۹۹ نفر می‌باشند که به منظور تعیین تعداد نمونه‌ها با بهره‌گیری از فرمول کوکران تعداد ۳۸۲ نفر به صورت نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شده‌اند. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از عملیات میدانی از دو روش آمار توصیفی و استنباطی (روش تحلیل مسیر با نرم‌افزار Amos) استفاده شده است. پرسشنامه طراحی شده دارای ۳۰ سؤال در دو بخش عملکرد مدیریت (منابع انسانی و منابع مالی و زیرساختی) و کیفیت زندگی شهری (ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی) می‌باشد.
یافته‌ها: بیانگر آن است که منابع مالی بیشترین تأثیر را بر عملکرد مدیریت شهری دارد. هم‌چنین ضریب تأثیر عملکرد مدیریت شهری بر بعد اقتصادی ۰.۳۶، بر بعد اجتماعی ۰.۲۹، بر بعد کالبدی ۰.۴۴ و بر بعد محیطی ۰.۵۱ می‌باشد. عملکرد مدیریت شهری بر خود کیفیت زندگی (ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی) ۰.۲۵ تأثیر دارد. و با توجه به این که مقدار سطح معناداری کل فرضیات (P) از ۰۵/۰ کمتر و مقدار بحرانی ( CR) بیشتر از محدوده قابل قبول یعنی ۹۶/۱ می‌باشد
نتیجه گیری: می‌توان ادعا نمود که تمامی فرضیات پژوهش تائید می‌شود و در نهایت مهم‌ترین مؤلفه‌های تأثیرگذار مدیریت شهری در افزایش کیفیت زندگی در شهر ابعاد محیطی، کالبدی و اقتصادی می‌باشد.

 

دریافت کامل مقاله

مقدمه و هدف پژوهش: مخاطرات طبیعی به دلیل شدت و زمان کوتاه اثر گذاری بر اجتماعات و محلات شهری تبدیل به یکی از دغدغه‌های اصلی برنامه ریزان و مدیران شهری در سال‌های اخیر شده است به همین دلیل تقویت اجتماعی ساکن در یک محیط نقشی تاثیر گذار در کاهش خطرات دارد.لازم است عواملی که میتواند به شهروندان کمک کند تا در زمان بحران و وقوع بحران بازتوانی سریع را تجربه کنند را شناسایی نمود تا با توجه به آن مولفه‌ها برنامه‌های مدون و تلاشهای مستمر و مجدانه‌ای قبل از وقوع حادثه صورت پذیرد
روش پژوهش: این پژوهش از روش تحقیق تحلیل تم بهره گرفته شده و با انجام مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته و نمونه گیری تصادفی غیر احتمالی (گلوله برفی) این پژوهش انجام گرفته است
یافته‌ها: مولفه‌های شناسایی شده در این پژوهش عبارتند از :امنیت اجتماعی، افزایش و ارتقاء آگاهی و دانش از طریق آموزش، تعلق و همبستگی اجتماعی، مشارکت اجتماعی، سرمایه اجتماعی، باورها و اعتقادات دینی، حمایت اجتماعی می‌باشد که هر کدام از این مولفه‌ها می‌تواند بر افزایش تاب آوری اجتماعی تاثیر گذاشته و میزان آن را افزایش دهد.
نتیجه گیری: یک شهر تاب آور و مقاوم در برابر سوانح شهری است که ساکنان آن بر اساس ظرفیتها و منابع، همگام با مدیران شهری و شهرداری‌ها در تصمیم گیری‌ها و ‌طرح‌های شهری مشارکت کنند.شهری است که مخاطرات آن شناسایی شده باشد و برنامه ریزی و اقدامات مناسب برای حفاظت و حمایت از جان و مال مردم، میراث فرهنگی و سرمایه‌های اجتماعی صورت گرفته باشد. شهری است که در مراحل پیش، حین و پس از وقوع بحران قادر به سازماندهی امور باشد بتواند منابع مورد نیاز را تخصیص دهد و در تمام سطوح آگاهی شهروندان را افزایش دهد تا بدین ترتیب مخاطرات شهری کاهش یابد.
با تقویت ارتباطات بین مردم و نهادها، ارتقای مشارکت مردمی در برنامه‌ها و تصمیم گیری‌های مربوط به برنامه ریزی شهری و مدیریت بحران و مدیریت شهری، آموزش، ایجاد و حفظ امنیت اجتماعی، سرمایه اجتماعی درک شده از سوی مردم در ارتقا و افزایش میزان تاب آوری اجتماعی محلات مورد پژوهش نقش موثری دارد

 

 

مقدمه و هدف پژوهش: هدف از انجام این مقاله، بررسی میزان تاب­آوری (مقاومت و انعطاف­پذیری) در بحران­های احتمالی و هم­چنین بهره­مندی مدارس ناحیه دو آموزشی کلانشهر اصفهان از شاخص­های مدیریتی تأثیرگذار در برنامه­ریزی و مدیریت بحران و عملیات تخلیه اضطراری جمعیت است.
روش پژوهش: روش تحقیق در پژوهش حاضر، کاربردی، پیمایشی- تحلیلی است. بعد از مطالعه کامل جامعه آماری و جمع­آوری اطلاعات به صورت میدانی در طی پنج ماه؛ طبقه­بندی، محاسبه و ترسیم نمودار در نرم­افزار SPSS و فرمول­های ریاضی انجام گرفت و در نهایت تحلیل­ها مکتوب شد. نقشه­ها نیز با استفاده از GIS ترسیم شده­اند.
یافته­ها: مدارس مورد مطالعه در بخش شاخص­های بنیادین دارای وضعیت مناسبی نیستند و آسیب­پذیری آنها در سوانح و بحرانهای احتمالی بالاست. در میان ده شاخص­های بنیادین، فقط وضعیت توزیع جمعیت و سیستم گرمایشی مناسب است و هشت شاخص دیگر نامناسب می­باشد. از میان ۱۴۲ مدرسه ناحیه دو، تنها ۳۳ مدرسه دارای استاندارد مدیریتی بوده و ۱۰۹ مدرسه هیچگونه استانداردی ندارند. وضعیت برخورداری همان ۳۳ مدرسه نیز مناسب نیست و در ده شاخص مدیریتی، میزان بهره­مندی در هفت شاخص متوسط به پایین، نامناسب و بسیار نامناسب است.  
نتیجه­گیری: نتایج تحقیق نشان می­دهد که میزان تاب­آوری مدارس ناحیه دو آموزشی اصفهان با توجه به شاخص­های بنیادین پایین می­باشد. از سوی دیگر، میزان بهره­مندی مدارس از شاخص­های مدیریتی نیز ضعیف بوده و این ضعف آنها را در بحرانهای احتمالی به­شدت آسیب­پذیر کرده است. وضعیت مدارس مورد مطالعه در حوادث احتمالی با در نظر گرفتن یکپارچه شاخص­ها (مجموع شاخص­های بنیادین و مدیریتی) نامناسب، آسیب­پذیر و بحرانی است. 

مقدمه و هدف پژوهش: برای اداره موفق کلان شهر نمی‌توان از مدیریت‌های جداگانه و هدایتگرهای بخشی بهره گرفت. اگر هر یک از عناصر مجموعه مدیریت شهر بنا به حوزه اختیارات خود برای شهر تصمیم بگیرند و از منظر خرد و بخشی‌نگری به شهر بنگرند، ناهماهنگی تصمیمات در بعد کلان مشکلات عدیده‌ای را پیش خواهد آورد که می‌تواند بخشی از مسائل کنونی را حاصل این تفرق و عدم یکپارچگی مدیریت شهر دانست.  تحقیق حاضر به منظور  بررسی راهکارهای تحقق مدیریت یکپارچه شهری در شهرداری تهران انجام گرفته است.
روش پژوهش: این پژوهش براساس هدف کاربردی و بر اساس روش توصیفی- پیمایشی بوده است. جامعه آماری شامل افراد کارکنان شهرداری می‌باشد و داده‌ها با استفاده از توزیع و جمع‌آوری ۹۳۲  پرسشنامه در نمونه‌ای که به روش طبقه‌ای از جامعه انتخاب گردید گردآوری و با استفاده از نرم افزار Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند
یافته‌ها: در نمونه ۱۹۵ نفری مورد مطالعه،  دانش و اطلاعات و آموزش و پرورش و مشارکت مردمی و شهروندان و مدیریت عمومی محیطی در تحقق مدیریت یکپارچه شهری در شهرداری شهرری اثر گذار است. نگرش به راهکارهای تحقق مدیریت یکپارچه شهری در بین پاسخگویان مرد و زن، مجرد و متأهل، بین سطوح مختلف تحصیلات و بین سنین مختلف  یکسان است وضعیت و جنسیت تأهل تاثیری بر آن ندارد.
نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که شهر تهران تا رسیدن به شاخص‌های مدیریت یکپارچه شهری فاصله زیادی را باید طی کند و پیمودن آن نیازمند هماهنگی بین تمام سازمانهای دخیل در مدیریت یکپارچه شهری است.

 

مقدمه و هدف پژوهش: عملکرد شهردار تحت شرایط مختلف، بسیار متفاوت است. یکی از این عوامل که می­تواند نقش به سزایی در عملکرد شهردار داشته باشد،  نحوه انتخاب او است. به طور کلی، دو روش عمده در کشورهای مختلف جهان برای انتخاب شهردار به کار می­رود. مدل کنونی مدیریت شهری در ایران انتخاب غیرمستقیم شهردار توسط شورا است. این مدل اداره­ی شهرها در ایران را با مشکلاتی مواجه ساخته است. در این تحقیق سعی شده با شناخت جامع کشورها اعم از نظام حکومتی، نظام حزبی در سطح کلان و جایگاه قانونی شهرداران در سطح خرد به مقایسه عملکرد شهرداران در این کشورها پرداخته شود.
روش پژوهش: این تحقیق جزء تحقیقات کاربردی قرار می­گیرد و ماهیت آن توصیفی است که به بررسی تطبیقی کشورها می­پردازد. روش گردآوری اطلاعات اسنادی و پیمایشی (مصاحبه) بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده­های حاصل از مصاحبه از روش تفسیری استفاده شده است.
یافته‌ها: قدرت شبکه سازی شهردار یکی از عوامل بهبود کارایی مدیریت شهری است. با توجه به اینکه طبق مطالعات انجام گرفته انتخاب مستقیم شهردار موجب می­شود که شهرداران تعامل بهتری با سطوح حکومتی داشته­ باشند، بنابراین انتخاب مستقیم شهردار می­تواند نقش مؤثری در بهبود شبکه­سازی و کارایی شهرداران شود.در ایران سازوکارهای نظارت و تعادل بخشی بین شورا و شهردار به طور شفاف مشخص نشده است، بنابراین با توجه به اینکه انتخاب مستقیم شهردار بر قدرت شهردار می­افزاید، افزایش و شفافیف قوانین جهت نظارت بر شهردار توسط شورا امری مهم و حساس می­باشد.
با توجه به سیستم بخشی و موازی­ کاری­ها در نظام مدیریت شهری ایران، انتخاب مستقیم شهردار می­تواند بر قدرت و مشروعیت شهرداران بیافزاید و به عنوان یک هماهنگ کننده و نظارت کننده بر امور کل شهر عمل کند.
نتیجه گیری: با توجه به یافته­های تحقیق می­توان بیان کرد،روش انتخاب مستقیم شهردار می­تواند موجب بهبود عملکرد مدیریت شهری در ایران شود اگرچه همراه با آن تغییرات دیگری در خصوص حدود وظایف و اختیارات حکومت محلی، نحوه عزل و انتصاب شهردار و کابینه وی، شفافیت قوانین در خصوص نظارت و کنترل شورا بر شهردار، حذف درآمد­های ناپایدار از بودجه شهرداری و حذف ساختار مجزای اداره امور شهر موجب فزونی ارتقاء عملکرد سیستم مدیریت شهری و شهردار خواهد شد.