مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۲

 

 

 

 

---

یکی از راهبرد­های بین­المللی سازما:ن ملل متحد، برای کاهش بلایا، ایجاد تاب­آوری جوامع در برابر سوانح طبیعی و انسانی است. در همین راستا، تحقیق حاضر، به ارزیابی و تحلیل میزان تاب­آوری اجتماعی در شهر مرزی زاهدان می­پردازد. روش گردآوری اطلاعات به دو صورت؛ اسنادی و میدانی (پرسشنامه و مصاحبه) با توجه به شاخص­های فضای ذهنی شامل: سرمایه اجتماعی (اعتماد عمومی، اعتماد نهادی، مشارکت رسمی، مشارکت غیررسمی و آگاهی و تعلق مکانی) می­باشد. جامعه آماری، تعداد ۵۸۷۷۳۰ نفر ساکن در مناطق ۵ گانه شهر زاهدان بر اساس آخرین سرشماری عمومی (۱۳۹۵) می­باشد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، ۳۸۴ پرسشنامه محاسبه و به روش نمونه­گیری تصادفی ساده توزیع گردید. در تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده­ها از آزمون­های آماری شامل آزمون تی تک­نمونه­ای و تحلیل واریانس یک­طرفه استفاده شده است. بر اساس یافته­های پژوهش، در مجموع، این نتایج به دست آمده: میانگین کلی شاخص­های سرمایه اجتماعی (۲۴/۲) و تعلق مکانی (۰۹/۲) در تمامی مناطق پایین­تر از حد متوسط (۳) و دارای وضعیت نامطلوبی بوده و وضعیت هر یک از این شاخص­ها، در بین مناطق شهر با یکدیگر یکسان نیست.

 

 

چالش­های زندگی نوین شهری نظیر؛ رقابت بین شهرها و نواحی شهری، پایداری شهری، نیاز به استفاده از فرصت­ها و دوری از تهدیدها در تحولات اجتماعی و فرهنگی، تغییرات جمعیتی انبوه و مشکلات محیطی و اجتماعی موجب روی آوردن به رویکرد آینده­پژوهی در برنامه­ریزی شهری و بهره­گیری از ابزارهای گوناگون برای ساختن آینده مطلوب شده است. پژوهش حاضر با بهره­گیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روش­های متداول و مورد پذیرش آینده­نگاری است، و با استفاده از نر­م­افزار میک­مک به تحلیل مؤلفه­های شکوفایی شهری کلانشهر تبریز پرداخته است. بدین منظور ابتدا با مطالعه اسناد فرادست تمامی عوامل دخیل در توسعه و شکوفایی شهری مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت و با استفاده از روش دلفی ۷۸ مؤلفه در پنج حوزه (بهره­وری، زیرساخت­ها، کیفیت زندگی، برابری و مشارکت اجتماعی و پایداری محیط­زیست) به عنوان شاخص­های شکوفایی شهری استخراج شد. برای تحلیل داد­ه­ها از روش تحلیل اثرات متقابل /­ ساختاری به وسیله نرم­افزار MICMAC استفاده شده است.

 

جمعیت شهرنشین توقعات جدیدی از دولت­ها دارند، از این­رو مدیریت جامعه شهری با ابزار و شیوه­های سنتی امکان­پذیر نیست، با افزایش حجم و اندازه دولت و بوروکراسی اداری سرعت در تصمیم­گیری و ابلاغ سریع آن امکان­ ندارد. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی نقش بوروکراسی اداری بر روند اجرای حکمرانی خوب شهری در شهر شیراز است. این پژوهش با توجه به ماهیت موضوع کاربردی و روش آن توصیفی – تحلیلی می باشد و گردآوری داده­ها با پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شهروندان ساکن شهر شیراز می باشد و با استفاده از نرم­افزارهای آماری Excel و Spss و آزمون های آماری T- test و رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل انجام شده است. در این مقاله به توجه به شاخص­های مشارکت، حاکمیت­قانون، کارایی و اثربخشی، شفافیت، عدالت، اجماع­پذیری، پاسخگویی، میانگین کلی برای ارزیابی حکمرانی خوب شهری برابر با ۹۳۹۲/۱ محاسبه گردید. در آزمون آماری T- test مقدار متوسط میانگین، برابر ۵/۲ محاسبه شده که اختلاف دو میانگین نشان دهنده نامناسب بودن وضعیت حکمرانی خوب شهری از دید شهروندان ساکن شهر شیراز است.

 

 

قرار گرفتن مراکز نظامی و پادگان­ها در داخل بافت شهری همزمان با گسترش افقی شهرها، مشکلات عدیده­ای را در مأموریت­های محوله پادگان و کاهش کارآیی آن به وجود آورده که این امر به خودی خود تهدیدی جدی در ایفای صحیح مأموریت­ها محسوب می­شود. در همین راستا مطالعات مکان­گزینی به عنوان یکی از الزامات پدافند غیرعامل در جهت انتخاب نقطه­ای با ضریب امنیت مکانی بالا از عناصر کلیدی در موفقیت و بقای این مراکز مطرح است. پادگان تیپ ۴۰ مستقل ارتش اردبیل از جمله مراکز نظامی است که با توجه به رشد شهر، در حوزه مسکونی شهر قرار گرفته و با توجه به ماهیت آن، فضای وسیعی را در اختیار دارد که در صورت خروج پادگان علاوه بر به وجود آمدن فضا برای توسعه شهری، پیامدهای امنیتی که این مرکز با خود دارد نیز برطرف می­شود. با توجه به قرارگیری تیپ ۴۰ مستقل پیاده ارتش در کاربری­های شهری اردبیل و لزوم انتقال آن در برنامه­های توسعه تدوین شده، این پژوهش به دنبال یافتن مکانی مناسب و بهینه برای این پادگان نظامی در شهرستان اردبیل است.