تأليفاتمجلاتمجله علمی منظرمقالات
مجله علمی منظر شماره ۲۸ پاییز ۱۳۹۳ (۱)
فهرست مقالات در نشریه علمی منظر شماره ۲۸ (بخش۱)
۱-کوه و نور | سید امیر منصوری
۲- در جستجوی منظر فرهنگی
۳-دیوار باغ، حریم امن خیال | نیلوفر رضوی
۴-ارتقاء کیفی منظر شهر تهران در تلاقی خیابان و فضای عمومی | مریم السادات منصوری؛ محمد آتشین بار
۵-نقاط گسست در منظر فرهنگی تهران | مرجانه زندی
۶- ظرفیت‌های توسعه فرهنگی تهران | پروانه پرچکانی
۷-اصطلاحی ناکارآمد در فرهنگ شرق | شهرزاد خادمی؛ مژده سادات مهدوی مقدم
۸- منظر میراثی به جای منظر فرهنگی؟
چکیده مقاله ۱ نشریه مجله علمی منظر شماره ۲۸چکیده مقاله ۲ مجله علمی منظر شماره ۲۸
در جستجوی منظر فرهنگی
چکیده مقاله ۳ مجله علمی منظر شماره ۲۸
دیوار باغ، حریم امن خیال | نیلوفر رضوی
الگووارۀ باغ ایرانی نقشی ویژه و انکارناپذیر برای دیوار پیرامونیش رقم زده است. در ضرورت حفظ این جزء و نقش آن در اصالت تاریخی این میراث تردیدی نیست. با این همه برای تحلیل و تفسیر نقش دیوار باغ در حیات شهری و بازپرداخت و عرضۀ باغ ایرانی به مثابه یک عرصۀ عمومی، استدلالی قابل قبول وجود ندارد. متن حاضر به بازنگری نقش دیوار در برداشت مخاطب امروزین از کیفیت این محیط محصور می‌پردازد. بررسی تأثیر دیوار در ارزیابی هیجانی محیط معلوم می‌کند مشاهدۀ علمی، هم‌راستا با مداقۀ شاعرانه، دیوار باغ را دلیل خلق حریم امن در باغ می‌داند. مفهوم حریم امن، فارغ از توجیه تاریخی، نقشی نوین در فراهم‌سازی مقدمات تمرکز و خیال‌انگیزی دارد که در حیات پرتنش شهروند معاصر، ارزشی بی‌بدیل است.
چکیده مقاله ۴ مجله علمی منظر شماره ۲۸
ارتقاء کیفی منظر شهر تهران در تلاقی خیابان و فضای عمومی | مریم السادات منصوری؛ محمد آتشین بار
منظر شهری در تعریف علمی رایج، کیفیتی است که در رابطه‌ای رفت‌و‌برگشتی بین مخاطب و کالبد شهر پدید میآید. مؤلفه‌های کالبدی تولید این کیفیت، همه عناصری هستند که در شهر حضور دارند. خیابان و فضای عمومی۱ از جمله این مؤلفه‌ها هستند که نسبت به سایرین، نقش پررنگ‌تری در ادراک مخاطب دارند. از دلایل این ویژگی، کمیت و رخ‌دادهای اجتماعی است که در آنها به وقوع می‌پیوندد. جدا از تأثیر جداگانه هریک از این دو مؤلفه بر شهر، فضاهایی وجود دارد که کالبد آن حاصل اجتماع خیابان و فضای عمومی است؛ این فضای جدید دارای منظری ارتقاء‌یافته است که از همپوشانی کیفیت‌های خیابان و فضای عمومی نزد مخاطب حاصل می‌شود. چنین منظری می‌تواند دارای شناسه‌های منظر فرهنگی باشد. خیابان «ولیعصر» از خیابان‌های تاریخی تهران است که قدمت آن به زمان قاجار باز می‌گردد، این خیابان در زمان پهلوی اول تکمیل شد و در دوره پهلوی دوم نقش مؤثری در سازمان فضایی شهر تهران یافت. پس از انقلاب اسلامی، توجه صرفاً کالبدی مدیریت شهری به این خیابان نتوانست از نقش اصلی آن در سازمان فضایی بکاهد؛ چرا که طولانی‌ترین خیابان تهران در برخی نقاط دارای شناسه‌هایی است که در گذشت زمان با انطباق فعالیت‌های ارگانیک فضاهای عمومی و معماری خیابان، به ارزش آن افزوده می‌شود. این نوشتار به دنبال آن است که منظر خیابان ولیعصر تهران را در نقاط تلاقی آن با فضاهای عمومی تحلیل و تحولات آن‌را ارزیابی کند.
چکیده مقاله ۵ مجله علمی منظر شماره ۲۸
طرح منظر فرهنگی، شخصیت منظر فرهنگی را به عنوان نقطه مبدأ برای تخمین گزینه‌های مداخله‌ای ممکن به کار می‌گیرد. پس از تبیین شخصیت منظر یک شهر نمی‌توان منظر آن را مطابق سلیقه شبیه شهر دیگری با شرایط متفاوت تغییر شکل داد. در شهر تهران با سنت‌های رفتاری ریشه‌دار ـ که عنصر مقوم اتحاد مراکز جمعیتی متعدد آنها به عنوان یک شهر بوده است ـ تبیین شخصیت منظر شهر براساس مبانی رفتارشناسی مردمی برای طراحی و مدیریت منظر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
چکیده مقاله ۶
ظرفیت‌های توسعه فرهنگی تهران | پروانه پرچکانی
شهرها به عنوان عالی‌ترین نماد تمدن بشری دربرگیرنده منظر فرهنگی به مثابه حاصل کار مشترک انسان و طبیعت بوده و مبین رابطه انسان با محیط زیست و تاریخ خود هستند. منظر میراثی شهرها بیان‌گر شیوۀ زندگی تاریخی، مذهبی، معنوی و هنری ساکنان آن است و شرح حال فعالیت‌ها و رویکردهای گذشتگان در حوزه‌های مذهب، هنر، معماری و محیط زیست به شمار میآید. فضاهایی مانند موزه‌ها، آثار مصنوع و انسان‌ساخت، اماکن تاریخی، مراکز فرهنگی، فضاهای سبز، مراکز خرید، مکان‌های تفریحی و ورزشی، منابع لازم برای توسعه گردشگری شهری هستند که همپوشانی زیادی با منظر فرهنگی ـ میراثی، طبیعی و مصنوع شهر دارند. تهران با اهمیت تاریخی خاص خود، به عنوان کلان‌شهری مهم از منظر فرهنگی ـ میراثی ویژه‌ای برخوردار است که می‌تواند به عنوان ظرفیت‌های گردشگری شهری مورد توجه قرار گیرد. بسیاری از عناصر منظر میراثی تهران در روند توسعۀ شهر و نوسازی کالبدی آن، مورد تخریب واقع شده‌اند که ادامۀ این روند به تضعیف ظرفیت‌های گردشگری فرهنگی ـ میراثی تهران می‌انجامد.به نظر می‌رسد به دلیل روند نوسازی و سرعت توسعه شهر این ظرفیت مهم نادیده گرفته و عمدتاً مورد بی‌توجهی واقع شده است که تداوم این امر اسباب تضعیف گردشگری شهری تهران را فراهم خواهد ساخت. این نوشتار به تبیین اهمیت عناصر منظر فرهنگی ـ میراثی در رونق و پایداری گردشگری شهری تهران می‌پردازد.
چکیده مقاله ۷
اصطلاحی ناکارآمد در فرهنگ شرق | شهرزاد خادمی؛ مژده سادات مهدوی مقدم
یکی از عمیق‌ترین نیازهای ما، حس هویت و تعلق است. پیوستگی انسان به منظر و چگونگی پیداکردن هویت در منظر و مکان یک نیاز مشترک میان انسان‌ها است. لذا منظر آن چیزی که ما به سادگی می‌بینیم نیست، بلکه روش نگاه کردن است : ما با چشمانمان منظر را می‌بینیم ولی با ذهنمان آن را تفسیر می‌کنیم و ارزش‌ها را با دلایل ناملموس (معنوی) به آن (منظر) نسبت می‌دهیم. بدین جهت منظر می‌تواند به عنوان یک ساختار فرهنگی که در آن حس ما از مکان و خاطره ذاتی ماندگار شده است، دیده شود. توجه روزافزون به مطالعه منظر فرهنگی موجب به رسمیت شناخته‌شدن مناظر فرهنگی برجسته و قرارگرفتن آنها در فهرست میراث جهانی در ۱۹۹۲ شده است. این مقاله به بررسی برخی ایده‌های مرتبط با منظر و خاطره و ارتباط تنگاتنگ “منظر” و “ذهن انسان” و با تمرکز بر آسیا به عنوان زمینة اصلی شکل‌گیری ایدة مناظر فرهنگی که دارای امتیاز بیشتری است، می‌پردازد.
