نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۵۳

پژوهش حاضر، مبتنی بر مطالعات اسنادی و میدانی و هدف آن ارزیابی جایگاه بافت سنتی شهر ساری در توسعه­ی گردشگری میراث فرهنگی است. مطالعات اسنادی شامل طرح مبانی نظری و طراحی پرسشنامه و بررسی­های میدانی شامل توزیع پرسشنامه و گردآوری آراء گردشگران می­باشد. به دلیل نامشخص بودن جامعه آماری، حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران ۴۱۰ نفر محاسبه و از این تعداد ۳۶۰ پرسشنامه جمع­آوری شد. روایی پرسشنامه توسط همکاران دانشگاهی تأیید شده و آلفای کرونباخ (۰.۹۳۳) نشانگر پایایی بالای ابزار است. برای پردازش یافته‌ها از نرم­افزار SPSS و برای تحلیل یافته­ها از توزیع فراوانی، میانگین و درصد برای توصیف و آزمون­های فریدمن و تی تک­نمونه­ای استفاده شده است. بر اساس نتایج، معماری و بناهای تاریخی ساری، نشانگر ظرفیت­های فراوان در توسعه­ی گردشگری میراث فرهنگی هستند. اما آمارها نشانگر فاصله­ میان ظرفیت­ها و سطح توسعه‌یافتگی گردشگری است. مهمترین دلیل این وضعیت، استفاده نکردن از تمامی ظرفیت‌های موجود است. براین اساس، مرمت و ورود بناهای ارزشمند تاریخی در چرخه­ی گردشگری، بازگرداندن چهره­ی سنتی بافت، نصب تابلوهای راهنما برای هدایت مسافران به بافت قدیم، بازبینی مسیرهای دسترسی، حل معضل ترافیکی، تغییر مکان ادارات دولتی از اقدامات ضروری است.

دریافت کامل مقاله

هدف پژوهش بررسی نمود اندیشه­های اخلاقی-حقوقی در ساختار فضایی خانه­های سنتی می­باشد. از این­رو سوال تحقیق این است که، در ساختار فضایی خانه های سنتی ایران اصول و مؤلفه­های اخلاقی حقوقی و پایبندی به آن به چه صورتی نمود یافته است؟ روش تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه­ای و پژوهش­های میدانی می­باشد. لذا ابتدا مؤلفه­های حقوقی و اخلاق اسلامی از آیات و روایات اسلامی و کتب اخلاق اندیشمندان اسلامی استخراج شده و پس از انتخاب نمونه مورد مطالعه و جمع­آوری داده­ها، با روش تحلیلی، مهمترین مؤلفه­های اخلاقی حقوقی مؤثر در ساختار فضایی خانه­های سنتی ایران مورد بحث و تفسیر قرار گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می­دهد ارزش­ها و اصول اخلاقی حقوقی برگرفته از قرآن و پیامبر اکرم(ص) که مفسر عالی مفاهیم موجود در قرآن است، بر همه جوانب زندگی معماران سنتی سایه افکنده است. رعایت ارزش­های اخلاقی توسط معمار در طرح معماری خانه­های سنتی قابل مشاهده و ادراک است. معمار سنتی با تکیه بر ارزش­های اخلاقی حقوقی از قبیل زیبایی، عدالت، تکریم مهمان، رعایت­ حریم­ها، عدم اسراف، عبرت و پندپذیری و غیره خانه­ سنتی را به گونه­ای طراحی کرده است که هدف نهایی از ساخت خانه یعنی آرامش و کرامت انسان در فضای خانه حاصل شود.

روندهای جهانی و داخلی نشان می­دهد که نیاز به سرمایه­ گذاری در زیرساخت­های سلامت وجود دارد. سرمایه­ گذاری­های زیادی در  سالهای گذشته در این حوزه در ایران صورت گرفته است ولی طولانی شدن طرح­ها، افزایش هزینه­ ها، طرح­های نیمه تمام و در مواردی بلااستفاده ماندن تاسیسات ایجاد شده، نشان از وجود مشکل دارد. با عنایت به تجربیات جهانی و مطالعات تطبیقی در دنیا و مطالعات موردی، مدل­های سرمایه ­گذاری مشارکت عمومی-خصوصی مورد توجه قرار گرفت. موفقیت این مدل­ها به چند عامل بستگی دارد که یکی از این عوامل، طراحی مدل مناسب سرمایه­ گذاری است. با توجه به شرایط و پیش فرض­های مختلف سه مدل معرفی شدند: مدل نوع برای شرایطی که تشخیص و نظارت بر کیفیت ارئه خدمات سلامت دشوار باشد، مدل نوع برای شرایطی که امکان نظارت بر کیفیت خدمات غیردولتی وجود داشته باشد و مدل نوع برای شرایطی که منابع وقفی یا خیریه در دسترس باشد. برای اولویت­ بندی مدلها، از تحلیل سلسله مراتبی (AHP)ِ استفاده کردیم و برای این منظور، معیارهای زیر در نظر گرفته شد: انتقال بهینه ریسک، هزینه­ های طول عمر پروژه، عملکرد و نوآوری. علی­رغم این که معیارهای مختلفی برای ارزیابی موئرد استفاده قرار گرفت، اما اختلاف میان نتایج چندان معنادار نیست که این یافته با ادبیات موشوع نیز سازگار است. بسته به شرایط و پیش ­فرض­های مختلف، مدلهای مناسب با هریک باید انتخاب شوند که جنبه ­های گوناگون آن در این مقاله مورد بررسی قرار گرفت.

عدم تعادل و توازن منطقه ای از مشخصه های بارز توسعه فضایی در ایران می باشد. تغییر نوع فعالیت در منطقه کلان شهری تبریز موجب تمرکزجمعیت در کلان شهر تبریز شده که موجب تغییر نحوه توزیع و الگوی ساختار فضایی جمعیت شده و در نتیجه موجب برهم خوردن تعادل منطقه کلان شهری شده است. هدف این تحقیق تحلیل توزیع و ساختار فضایی جمعیت و ارائه استراتژی های مناسب جهت توسعه متعادل منطقه کلان شهری است. روش شناسی تحقیق کمی بوده و پارادایم پژوهش اثبات گرا می باشد. از نظر ماهیت پژوهش مورد نظر توصیفی- تحلیلی است. داده های جمعیتی شامل تعداد جمعیت منطقه کلان شهری تبریز برای سال های ۱۳۴۵ تا ۱۳۹۰ اخذ شده اند. برای تحلیل جمعیت از روش های تحلیلی رویکرد صفت مبنا استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که استقرار  جمعیت در کانون های شهری به صورت متعادل توزیع نشده اند و توزیع جمعیت به صورت خوشه ای است. از طرفی الگوی ساختار فضایی جمیت در منطقه کلان شهری تبریز متمرکز است یعنی غلبه با نیروهای مایل به مرکز است.مدل توسعه فضایی هیلهورست مدل مناسبی برای تعیین استراتژی های توسعه آتی به منظور ایجاد تعادل در منطقه کلان شهری تبریز می باشد.