نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۴۹

دین، مؤلفه­ای مهم از فرهنگ هرتمدن و هر ملتی محسوب می­شود. جامعه دین­دار همیشه درپی تقویت مؤلفه­ای است که به آن، شکل و شمایل مذهبی می­دهد. امامزادگان زیادی در ایران هستند؛ اما برخی از آنها حالت و مرکز خاصی محسوب می­شوند و می­توان از وجود آنها در شکل­گیری و تداوم برخی نظریه­های جامعه­شناسی بهره برد و بعضی از آنها ـ مانند شاه­چراغ، شاه عبدالعظیم حسنی و امامزاده صالح، نقش بسیار مؤثری در زندگی جمعی مردم و هویت اجتماعی آنان داشته است. در این­پژوهش کیفیت و نقش دوامامزاده شاه­عبدالعظیم شهر ری و امامزاده صالح تجریش بررسی و تحلیل می­شود.

اندیشه، خرد و خلاقیت نیروی محرک فعالیت­ها در مقیاس خرد و کلان برای انسان و جوامع می­باشد و به فعالیت­های انسان­ساز معنا می­بخشد و از آن جهت اهمیت می­یابد که شهروندان بر حسب میزان و چگونگی نیازهای خویش به استفاده یا عدم استفاده از آنها تمایل داشته، انتخاب نموده و رضایت­مند می­گردند. عدم توجه کافی معماران وطراحان به مجموعه های مسکونی به عنوان کانون­های­ اجتماعی در جریان رشد شتاب­زده شهرنشینی مشکلاتی مانند تعارض­های اجتماعی، شرایط ناهنجار شهری، افزایش فشارهای روانی و ناسازگاری فردی، اجتماعی و محیطی و فاصله­گرفتن از مفاهیم کیفیت و رضایت­مندی را بدنبال خواهد داشت. لذا در عرصه معماری بطور اعم و مفاهیم رضایتمندی سکونتی بطور اخص، نیاز به تفکر و نگرشی زیربنایی با ادغام دیگر علوم از جمله روانشناسی برای نیل به تئوری و نظریه­های جدید کاربردی انسان­ساز در تعامل با محیط و مفاهیم جامعه­گرایی بر مبنای جهان­بینی برای رسیدن به سعادت و صلاح دنیوی و کمال اخروی و معنا دادن به زندگی که همان رضایت­مندی و مطلوبیت می­باشیم. یکی از این نگرش­های عمیق، روان­شناسی­دین است و در حقیقت روان­شناسی دین دانش علوم رفتاری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی مولفه­های موثر روان­شناسی­دین بر رضایت­مندی سکونتی انجام گرفته و تلاش دارد مشخص نماید چه مولفه­هایی از رضایت­مندی سکونتی می توانند با مولفه ها­ی شناختی روانشناسی دین ارتباط داشته و مراتب ظهور رضایت­مندی سکونتی فزاینده را در فضاهای مسکونی فراهم آورد. لذا ابتدا درباره مفاهیم و خاستگاه اولیه روانشناسی دین و رضایت­مندی سکونتی بحث شده و نظرات برخی از متفکران موثر در کنار توجه به رویکرهای آنها مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت مولفه های مشترک بنیادی مورد توجه قرار می­گیرد.

اتصال محکم زندگی انسان و طبیعت به عنوان عنصر ذاتی و فطری، این تصور بشر برای فرار از تحت سلطه بودن سیستم­های حیات به وسیله­ی پیشرفت بشریت و فن­آوری­های نوین به شکلی که توانایی تغییر و انتقال بنیادین جهان طبیعت را داشته باشد را زیر سوال برده است و به تبع این توهم نابخردانه معماری­ای را ایجاد کرده که تراکم شدید ساختمان­ها و فروپاشیدن محیط طبیعی اطراف و جدایی مردم از اکوسیستم و فرآیندهای طبیعی را به دنبال داشته است. در دنیای کنونی افزایش بی­رویه جمعیت شهرها از یک­سو و توسعه بی­ضابطه از سوی دیگر و هم­چنین صنعتی­شدن بدون توجه به آسایش و سلامت افراد در فضاهای مسکونی، جوامع بشری را در معرض بحران قرار داده است. مسکن به عنوان یکی از پدیده­های واقعی از نخستین مسایلی است که بشر همواره برای دگرگونی مناسب و معقول آن در تلاش است. هدف از ساختن فقط تولید نیست بلکه کاربری آن مدنظر است؛ و کیفیت نقش مهمی را در کسب رضایت متقاضیان مسکن دارد. ارتقای کیفیت مجتمع­های مسکونی، یکی از عوامل تأثیرگذار بر مطلوبیت محیطی در نظر گرفته می­شود که می­تواند کیفیت زندگی و رضایت­مندی ساکنین مجموعه­های مسکونی را تحت تأثیر قرار دهد. باور بنیادین این پژوهش بر آن است که بشر به عنوان یک گونه­ی زیستی، همواره پیوندی غریزی و فطری بین انسان­ها و دیگر سیستم­های حیات را برای خود قائل است، با تشخیص نیاز فطری انسان برای برقراری ارتباط با طبیعت به همراه پایداری و استراتژی­های جهانی طرحی برای خلق محیط­هایی که تضمین­کننده کیفیت زندگی و معماری سبز باشد را در پی داشته است.

توسعه فیزیکی شهرها فرآیندی است پویا که طی آن محدوده فیزیکی و کالبدی شهرها در جهات عمودی و افقی از حیث کمی و کیفی افزایش می­یابد و اگر این روند سریع و بی برنامه باشد، سیستمهای شهری دچار مشکلات زیادی در آینده خواهد شد. با توجه به مهاجرت روزافزون انسانها از نقاط روستایی اطراف شهرها و یا نقاط دیگر که باعث افزایش تقاضای این افراد برای زمین شهری به منظور سکونت شده است و اگر نظارت بر این ساخت و سازها صورت نگیرد، علاوه بر از بین رفتن زمین های مرغوب کشاورزی، شهر را با بحران های اقتصادی اجتماعی و محیطی مواجه می­کند. هدف از انجام این تحقیق تحلیل نقشه اقتصادی مبتنی بر کشاوری با رویکرد توسعه پایدار است. با توجه به نرخ مهاجرت در سالیان گذشته و آسیب های زیست محیطی هدف این است تا بطور علمی و دقیق نقش اقتصاد کشاورزی در رشد و توسعه شهر میداوود تبیین گردد. در ارزیابی رشد اقتصادی برنج و تاثیر آن بر رشد کالبدی شهر میداوود، پرسشنامه تهیه شده و پس از تکمیل پرسشنامه توسط ساکنان محدوده مطالعاتی بر اساس روش های علمی تجزیه و تحلیل شده است. برای آزمون فرض پیرامون میانگین یک جامعه از آزمون t تک نمونه یا One Sample t-Tset  استفاده می شود. نتایج حاصل از تحلیل پرسشنامه نشان می دهد که رشد اقتصادی ناشی از کشت برنج در اثر تغییر در نوع کشاورزی قابل توجه بوده و راندمان تولید به طور قابل توجه ای افزایش داشته است و این رشد اقتصادی در ماندگاری جمعیت و توسعه فیزیکی شهر تاثیر گذار بوده است.