تأليفاتفصلنامه مسکن و محیط روستامجلاتمقالات
فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۵۳
فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره 153 بهار 1395
فهرست مقالات در فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۵۳
۱- صرفهجویی انرژی در مسکن بومآورد روستاهای استان سمنان | منصوره طاهباز، شهربانو جلیلیان
۲- بررسی تأثیر هماهنگی شکلی سازه و معماری خانههای امامزاده ابراهیم بر مقاومت لرزهای آنها | شاهین چرختاب مقدم، سید باقر حسینی
۳- تحلیلی بر جهتگیری، جانمایی و فضاهای سرویسدهنده بادگیرها در مساکن بومی یزد | دکتر مهناز محمودی زرندی
۴ – بررسی تاثیر فرم هندسی چلیپا بر میزان بار سرمایشی خانه های سنتی یزد | ساسان کاملی، علی ساکت یزدی، سمیه امیدواری
۵- واکاوی تحولات کالبدی و کارکردی مساکن روستایی ایران (نمونه موردی: ناحیه شاسکوه – شهرستان قاینات) | دکتر مفید شاطری، محمد حجی پور، پریسا آقاجان پور
۶- ارزیابی نقش وامهای طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی بر بافت و معماری روستاها با استفاده از مدل تحلیلی SWOT (نمونه مورد مطالعه: روستای نوده شهرستان بجنورد) | محمدیار فرهادی قولیانلو
۷- ارزیابی مخاطرات طبیعی ناشی از فرایندهای دامنهای در سکونتگاههای روستای حوضه آبریز ایلگینه چای با استفاده از عملگرهای فازی و GIS | سید اسدالله حجازی
۸- پایش سکونتگاههای روستایی پراکنده و کوچک در راستای طرحهای ساماندهی؛ مورد مطالعه دهستان شوسف شهرستان نهبندان | محمود فال سلیمان، حجت صادقی، محمد حجی پور
۹- موانع مشارکت روستائیان در طرحهای هادی روستایی شهرستان همدان | دکتر احمد یعقوبی فرانی، مهسا معتقد
مقاله ۱ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۵۳
صرفهجویی انرژی در مسکن بومآورد روستاهای استان سمنان | منصوره طاهباز، شهربانو جلیلیان
بهدلیل محروم بودن بسیاری از روستاها از امکانات و تجهیزات مدرن شهری و محدود بودن منابع مالی روستائیان، مسکن روستایی یکی از مهمترین مساکن نیازمند کنترل مصرف انرژی است. متأسفانه در سالهای اخیر با تدوین قوانین حمایتی از ساخت مسکن روستایی به روش جدید و با مصالح جدید، مسکن بومی مورد بیمهری واقع شده و ساختوسازهای جدید تبدیل به عاملی بازدارنده در تمایل به ساخت مسکن به شیوه بومی در روستاها شده است. این امر از یک سو موجب مخدوش شدن سیما و هویت بومی روستاها شده و از سوی دیگر بهدلیل عدم هماهنگی ساخت و سازهای جدید با شرایط محیطی و اقلیمی، افزایش هزینه ساختوساز و افزایش مصرف انرژی در بخش مسکن روستایی را در پی داشته است.
مقاله ۲ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۵۳
بررسی تأثیر هماهنگی شکلی سازه و معماری خانههای امامزاده ابراهیم بر مقاومت لرزهای آنها | شاهین چرختاب مقدم، سید باقر حسینی
قرار گرفتن ایران روی خط زلزله، مسئلهای است که باید بهطور جدی در همه زمینهها از جمله ساخت و سازهای کشور مورد توجه قرار گیرد. آمار تلفات جانی و مالی زلزلههای گذشته ایران نشان میدهد که ساختمانهای موجود به دلایل فرسودگی یا عدم آگاهی و سوء مدیریت مهندسان، در برابر زلزله بسیار آسیبپذیر میباشند. از جمله زلزله ۴/۷ ریشتری سال ۱۳۶۹ در استان گیلان، که ۳۵۰۰۰ نفر کشته و ۶۰۰۰۰ نفر زخمی داشت و ۲۰۰۰۰۰ واحد مسکونی در این زلزله تخریب شد.
مقاله ۳ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۵۳
تحلیلی بر جهتگیری، جانمایی و فضاهای سرویسدهنده بادگیرها در مساکن بومی یزد | دکتر مهناز محمودی زرندی
بادگیر در مساکن بومی یزد یکی از راهکارهای دستیابی به آسایش برودتی در مقابل گرمای طاقت فرسای فلات مرکزی ایران است. بادگیر بهدلیل عملکرد سرمایشی و نقش آن در تهویه طبیعی در بخشهای تابستان نشین خانهها ساخته میشد. به جرأت میتوان گفت هیچ دو بادگیری در یزد وجود ندارد که در پلان و نما و مقطع و جزئیات دقیقاً یکسان باشند. ارتباط بادگیر با تالار و حیاط مرکزی نقش مؤثری در عملکرد آن داشته است. در این تحقیق ۲۴ خانه در یزد با تأکید بر جانمایی و طراحی بادگیرهایشان مورد بررسی قرار گرفته است و این خانهها نیز از میان خانههای حیاط مرکزی یزد که ارزش تاریخی دارند انتخاب شدهاند.
مقاله ۴ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۵۳
بررسی تاثیر فرم هندسی چلیپا بر میزان بار سرمایشی خانه های سنتی یزد | ساسان کاملی، علی ساکت یزدی، سمیه امیدواری
الگوی فضایی چلیپا یکی از الگوهای فضایی غالب در معماری ایرانی و به خصوص در معماری مناطق کویری در یزد میباشد که در طول زمان تغییر و تحولات بسیاری را در درون خود داشتهاست. این الگوهای فضایی که حاصل تجربههای عقل تاریخی بوده در گذر زمان آزمون و خطاهای بسیاری را در درون خود پذیرفته است و بهعنوان یکی از الگوهای پایدار در معماری ایرانی به حساب می آید. این الگوی فضایی واجد قابلیت های بسیاری هم از منظر کارکردی و عملکردی و هم از منظر اقلیمی و زیست محیطی در درون خود بوده است.
مقاله ۵
واکاوی تحولات کالبدی و کارکردی مساکن روستایی ایران (نمونه موردی: ناحیه شاسکوه – شهرستان قاینات) | دکتر مفید شاطری، محمد حجی پور، پریسا آقاجان پور
در رأس اهداف و استراتژیهای توسعه روستایی، برآورده ساختن نیازهای اساسی انسان قرار دارد. مسکن از جمله این نیازها است که تغییر و تحول در آن از یک سو مبین اوضاع اجتماعی – فرهنگی، اعتقادات مذهبی، شرایط و میزان درآمد یا به بیان کلیتر، سطح توسعه جامعه است و از سوی دیگر نیز عاملی موثر در پایداری یا ناپایداری سکونتگاههای روستایی و سرانجام تفوق در فرایند توسعه روستایی بهشمار میآید. از این رو با توجه به ارتباط عمیق میان مسکن و فرایند توسعه در سکونتگاههای روستایی، مطالعه تحولات ساختاری و کارکردی این مساکن از اهمیتی بنیادی برخوردار است.
مقاله ۶
ارزیابی نقش وامهای طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی بر بافت و معماری روستاها با استفاده از مدل تحلیلی SWOT (نمونه مورد مطالعه: روستای نوده شهرستان بجنورد) | محمدیار فرهادی قولیانلو
مسکن عمدهترین بخش بافت روستاست که نقش اساسی در شکلگیری ساختارهای فضایی کالبدی و هویت معماری روستاها دارد. با این حال، معماری واحدهای مسکونی جدید که عمدتاً توسط وامهای طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی ساخته شدهاند با الگوهای بومی، تفاوت بسیار دارد و بیش از آنکه روستایی باشد، مشابه الگوهای جدید شهری است. فاصله گرفتن از الگوهای بومی و روی آوردن به الگوهای جدید، روابط فضایی، شکل و سازمان فضایی واحدهای مسکونی را دگرگون کرده و باعث ناهماهنگی آن با نیازهای زیستی-معیشتی روستائیان شده و شکل و معماری روستاها را تغییر داده است.
مقاله ۷
ارزیابی مخاطرات طبیعی ناشی از فرایندهای دامنهای در سکونتگاههای روستای حوضه آبریز ایلگینه چای با استفاده از عملگرهای فازی و GIS | سید اسدالله حجازی
زمین لغزشها بهعنوان برجستهترین مخاطرات طبیعی محصولی از ژئومورفیک محل، شرایط زمینشناسی و هیدرولوژیکی، تغییر و تبدیل موارد ذکر شده توسط فرایندهای ژئودینامیکی، حیات گیاهی، کاربری اراضی و فعالیتهای انسانی، نوسانات و شدت بارش و زلزله میباشد. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی حساسیت اراضی حوضه آبریز ایلگینه چای در وقوع زمینلغزش با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و عملگرهای فازی میباشد.
مقاله ۸
پایش سکونتگاههای روستایی پراکنده و کوچک در راستای طرحهای ساماندهی؛ مورد مطالعه دهستان شوسف شهرستان نهبندان | محمود فال سلیمان، حجت صادقی، محمد حجی پور
توسعه در هر سرزمینی، در صورتی امکانپذیر خواهد بود که به تمامی جوامع توجه خاص بشود. جامعه روستایی و بهویژه روستاهای پراکنده از این گونهاند. روستاهای پراکنده و کوچک، از لحاظ شاخصهای توسعه انسانی معمولاً در وضعیت پایینی قرار دارند و همین امر بررسی وضعیت اقتصادی و اجتماعی و ارائه یک رویکرد اساسی برای ارائه خدمات و ساماندهی آنها را ضرورت میبخشد. در این تحقیق دهستان شوسف از شهرستان نهبندان مورد مطالعه قرار گرفته است که در کمربند مرزی شرق کشور قرار گرفته و دارای سکونتگاههای کوچک با وضعیت نامطلوب فرهنگی و اقتصادی است.
مقاله ۹
موانع مشارکت روستائیان در طرحهای هادی روستایی شهرستان همدان | دکتر احمد یعقوبی فرانی، مهسا معتقد
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مهمترین موانع مشارکت مردم در طرح هادی روستایی در شهرستان همدان به شیوه تحقیقات پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق را روستائیان ساکن در روستاهای بخش مرکزی شهرستان همدان که در آنها طرح هادی به مرحله اجرا در آمده است، تشکیل دادند. از بین آنها تعداد ۱۲۰ نفر با استفاده از فرمول کوکران بهعنوان حجم نمونه و به شیوه انتساب متناسب، انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. پرسشنامه مهمترین ابزار جمعآوری اطلاعات در تحقیق حاضر بود که روایی آن توسط متخصصان فن مورد تأیید قرار گرفت.