ساختمان مجلس خبرگان|محسن فروغی،حیدر قلی‌خان غیایی شاملو

ساختمان مجلس سنا (مجلس خبرگان)
معماران: محسن فروغی، حیدر قلی‌خان غیایی شاملو

موقعیت: ایران،تهران،تقاطع خیابان امام خمینی (ره) و خیابان کارگر جنوبی
وضعیت:ساخته شده
کاربری: اداری
تیم اجرایی : رحمت سفری
طراحی  سازه : رحمت صفایی
همکاران پروژه : آندره بلوک
شرکت مشاور : آتلیه غیائی
مساحت پروژه : ۶۴۲۳ مترمربع

درباره پروژه ساختمان مجلس خبرگان

این مجموعه شامل دو بلوک می باشد. بلوک اصلی، مکعب مستطیلی است به ارتفاع ۱۹ متر، که بدنه شمالی آن با حجمی نیم استوانه به شعاع ۲۹ متر ترکیب شده است و فضای کلی سالن جلسات نمایندگان مجلس را تشکیل می دهد. بلوک دوم، مکعب مستطیلی با پلانی به ابعاد ۱۹۳۷۱۱متر در امتداد محور شرقی غربی است که به دفتر کار نمایندگان، تعلق دارد. سیمای کالبدی بلوک اصلی، در ضلع جنوبی، متشکل از دیواره ای شبکه ای از جنس بتن و دو ستون با ظرافت اجرایی فوق العاده است. حجم نیم استوانه ای با تیغه های عمودی که در سطح خارجی آن امتداد می یابند، با پوشش گنبدی شاخص شده است.

طرح کلی بنا

آندره بلوک طراح دو زنجیر آویزان جلوی ساختمان است. ایده ی اولیه طرح، طبق نظر طراحان، از مجلس سنای کشورهای اروپایی و با الهام از طرح کاخ های قدیمی ایران، اقتباس شده است. پله های اصلی ساختمان با الگوبرداری از کاخ ها و بناهای روم باستان طراحی شده است. این پله ها محور تقارن ساختمان را مورد تاکید قرار می دهند و در هماهنگی خاصی با پوسته ی شبکه ای شکل نما قرار دارند. صفحات عمودی و افقی نمای اصلی یادآور سطوح انتزاعی خانه ی شرو در اثر خریت ریت فلد در اوترخت هلند است.لازم به ذکر است که انتساب این طرح به فروغی جای شک و تردید دارد و به نظر می رسد نقش حیدر قلی خان غیائی پر رنگ تر از همکاری بوده است.

قسمت های این بنا

ساختمان کاخ سنا از دو قسمت تشکیل شده است:ساختمان استوانه ای که مخصوص برگزاری جلسات است و ارتفاعی بیش از سی و دو متر دارد، و ساختمان مستطیلی که شامل بخش های اداری، کتابخانه و سالن های پذیرایی از میهمانان خارجی است. سالن اصلی مجلس گنجایش ۷۰۰ نفر را دارد. یکی از خصوصیات این سالن متحرک بودن آن است، به طوری که در مواقع عادی حجم سالن به وسیله دیوارهای فلزی متحرکی که هم با جریان برق و هم با اهرم های دستی حرکت می کنند، کوچک تر شده و برای برگزاری جلسات عادی آماده می شود. این دیوارهای متحرک شش متر ارتفاع دارند و در زمین فرو رفته اند. سقف تالار جلسات علنی بر اساس تزئینات معماری ایرانی آذین بندی شده و به شکل گنبد و از بلور ساخته شده است. قطر این گنبد حدود چهل متر است، و با الگوبرداری از گنبد مسجد امام اصفهان طراحی شده است.

گنبد و سقف

گنبد تالار اصلی مجلس به صورت دو لایه، با یک خیز کم، سقف نیم دایره ای تالار را پوشانیده است. در لایه بالایی یک دال بتنی پوشش نهایی سقف را شکل داده و در قسمت داخلی ترکیبی از تیرهای بتنی که از نقوش کاشیکاری مسجد شیخ لطف الله الگوبرداری شده، نمای کلی سقف را ایجاد نموده است. از نظر تکنیک ساخت نیز نوآوری های بسیار بدیعی در طراحی گنبد مجلس به کار رفته است که می توان به سیستم کابل های کششی سقف گنبدی اشاره نمود.

سقف داخلی مجلس به وسیله شبکه ای از کابل ها به سقف اصلی متصل شده و از این روی شاید بتوان آن را نخستین سازه ی معلق در کشور برشمرد. همچنین روش ساخت تیرهای بتنی سقف بر اساس نقوش هندسی یاد شده، و قالب بندی و اجرای آن بر روی سقف معلق مذکور توان مهندسی پیشرفته ای را نیاز داشته که با استفاده از مشاوران سوئدی امکان پذیر شده است.