تأليفاتمجلاتمجله پژوهش و برنامه ریزی شهریمقالات
مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۳
مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری 33 تابستان 1397
فهرست مقالات در مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۳
۱- نقش مدیریت شهری در تو سعه پایدارگردشگری ساحلی از دیدگاه جامعه میزبان (مطالعه موردی شهر بوشهر ) | ژیلا سجادی؛ محمد تقی رضویان؛ جهانگیر حیدری؛ حسین جمالی
۲- ارزیابی مناطق یازده گانه شهر شیراز به لحاظ شاخص شکوفایی شهری با استفاده از مدل FAHP | حمیدرضا دانش پور؛ نوید سعیدی رضوانی؛ محمد رضا بذرگر
۳- بررسی و سنجش پایداری اجتماعی شهری با استفاده از مدل کوپراس و نرم افزار Lisrel مطالعه موردی : شهر اردبیل | حسین نظم فر؛ محمد ویسیان؛ سمیه محمدی
۴- تحلیلی بر تاثیر طرح کالبدی بر رفتار در فضاهای شهری (نمونه موردی خیابان امام ارومیه) | علیرضا سلیمانی؛ نفیسه مرصوصی؛ مهسا فرامرزی
۵- تأثیر هویت مکانی بر ایجاد حس وابستگی و نقش آن در شکل گیری منظر شهری (مطالعه موردی: شهر یاسوج) | مهرداد کریمی مشاور؛ فرشاد نگین تاجی
۶- نقش ساختار کالبدی بر شکل گیری همبستگی اجتماعی در محلات شهری (نمونه موردی: محله قصردشت شیراز) | علی شکور؛ علیرضا عبداله زاده فرد؛ راضیه خورشیدی
۷- ارزیابی فرهنگ سازمانی در نیروهای ایستگاهی خط ۱ قطار شهری مشهد بر اساس مدل دنیسون | امید علی خوارزمی؛ سیدمحمد باخرزی قزالحصار؛ وحید هزاره
۸- تبیین و تحلیل اجتماع پذیری در پارک های شهری با تاکید بر نقش عوامل زمینه ای و دموگرافیک (نمونه موردی: پارک ساحلی شهر یاسوج) | احمد روانبخش؛ مصطفی میرآبادی
۹- تحلیلی بر عوامل کالبدی مؤثر بر حس تعلق به مکان در مرکز قدیمی شهر سبزوار | عبدالهادی دانشپور؛ فاطمه صفارسبزوار
۱۰- به‌کارگیری روش تصمیم‌گیری گروهی چند معیاره مکانی در تعیین مکان‌های بهینه‌ی پل‌های هوایی (مورد: منطقه یک شهر مشهد) | فهیمه میرمحمدی؛ محمدرضا جلوخانی نیارکی
۱۱- بررسی بازتاب فضایی چیدمان کاربری ها در شبکه معابر بر جذب سفرهای متکی بر خودرو (محدوده مطالعه:منطقه هفت شهر قم) | مهسا مستقیم؛ شیرین طغیانی؛ منوچهر طبیبیان؛ امیر گندمکار
۱۲- ارزیابی سرمایه اجتماعی شهر یاسوج از منظر شهروندان | روح اله خیراندیش
۱۳- ارزیابی و طبقهبندی زیرساخت‌های بیمارستانی در مراکز شهری با تأکید بر پدافند غیرعامل، مورد: بیمارستان شهید بهشتی شهر قم | محسن کاملی؛ سحر افتخاری؛ حسن حسینی امینی
مقاله ۱ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۳
نقش مدیریت شهری در تو سعه پایدارگردشگری ساحلی از دیدگاه جامعه میزبان (مطالعه موردی شهر بوشهر ) | ژیلا سجادی؛ محمد تقی رضویان؛ جهانگیر حیدری؛ حسین جمالی
یکی از اهداف مهم مدیریت شهری فراهم ساختن محیط مطلوب برای کار وزندگی شهروندان است. مدیریت شهری ضمن کنترل و نظارت بر ساختار کالبدی، اقتصادی واجتماعی و زیست محیطی، شهرها با اتخاذ خطمشیهای بلندمدت راهبردی موجب توسعه پایدار شهرها میگردد. فعالیت گردشگری میتواند با ایجاد فرصت‌های مناسب اشتغال و کسب درآمد برای ساکنان محلی، امکان توسعه‌ی پایدار و یکپارچه‌ی شهری را فراهم سازد. پرسش اساسی پژوهش حاضر این است که رویکرد مدیریت شهری تا چه حد میتواند موجب دست‌یابی به اهداف توسعه‌ی پایدارگردشگریگردد. با توجه به این دیدگاه، هـدف مقالـه‌ی حاضر، بررسی وشناسایی عوامل مؤثر در مدیریت شهری و نقشآن در توسعه‌ی پایدار گردشگری ساحلی در شهر بوشهر است.
مقاله ۲ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۳
ارزیابی مناطق یازده گانه شهر شیراز به لحاظ شاخص شکوفایی شهری با استفاده از مدل FAHP | حمیدرضا دانش پور؛ نوید سعیدی رضوانی؛ محمد رضا بذرگر
شکوفایی مفهومی گسترده است که در سال ۲۰۱۲ توسط سازمان ملل در ارتباط با توسعه‌ی متعادل و هماهنگ در محیط همراه با انصاف و عدالت مطرح شده است. نوعی ساخت و ساز اجتماعی که به فعالیت های انسانی، کالبد می بخشد. این مفهوم توسط سازمان ملل در شش بعد با زیرمعیارهای متناظر با خود معرفی گردید که عبارت‌اند از ۱-بهره‌وری یا رشد اقتصادی بر پایه‌ی تولید، ایجاد سرمایه و اشتغال ۲- کیفیت زندگی ۳- حکمرانی و قانون‌گذاری شهری ۴- پایداری زیست‌محیطی ۵- عدالت و مشارکت اجتماعی و ۶- توسعه زیرساخت. در این پژوهش با رویکردی تحلیلی – توصیفی به سنجش و مقایسه مناطق ۱۱گانه شهرداری شیراز بر اساس شاخص‌های شکوفایی شهری پرداخته شده است. در این راستا با استناد به منابع اسنادی و کتابخانه‌ای، شاخص‌های شکوفایی شهری مورد تحلیل و واکاوی قرار گرفته است تا سنجههای متناظر با آن در وضع موجود شهر شیراز شناسایی گردد. در ادامه جهت کمی‌سازی و گردآوری داده‌های مورد نیاز هر شاخص، از نظر کارشناسان، استفاده از مصاحبه‌های عمیق و پرسشنامه تخصصی استفاده شد.
مقاله ۳ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۳
بررسی و سنجش پایداری اجتماعی شهری با استفاده از مدل کوپراس و نرم افزار Lisrel مطالعه موردی : شهر اردبیل | حسین نظم فر؛ محمد ویسیان؛ سمیه محمدی
شهرها اکوسیستم‌های پیچیده‌ای هستند که برای رسیدن به توسعه‌ی پایدار شهری تحت تأثیر عوامل اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی و فرهنگی قرار دارند. از طرفی عرف، سنت‌ها، هنجارها و ارزش‌ها در بستری از روابط اجتماعی و به‌صورت خودجوش در طول نسل‌ها شکل‌گرفته که موجب اعمال نوعی نظارت و کنترل اجتماعی غیراقتدارآمیز بر رفتار فرد جامعه‌پذیرسازی وی می‌شوند، که از یک منظر ویژه به‌عنوان «پایداری اجتماعی» در نظر گرفته میشود. در این راستا تحقیق حاضر با هدف سنجش پایداری اجتماعی در شهر اردبیل پرداخته است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی و پیمایشی، ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامه میباشد. جامعه‌ی آماری، کلیه‌ی ساکنان شهر اردبیل است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران ۳۸۴ نفر هستند که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای و در نهایت با استفاده از روش تصادفی ساده انتخاب شده‌اند.
مقاله ۴ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۳
تحلیلی بر تاثیر طرح کالبدی بر رفتار در فضاهای شهری (نمونه موردی خیابان امام ارومیه) | علیرضا سلیمانی؛ نفیسه مرصوصی؛ مهسا فرامرزی
محیط کالبدی شهر و شهروندان میتوانند تأثیرات متقابل و دوسویه‌ای بر یکدیگر داشته باشند. خیابان به‌عنوان یکی از مهمترین فضاهای عمومی شهر میتواند عرصه‌ی نمود این تأثیرات باشد. هدف تحقیق حاضر سنجش ارتباط بین طرح کالبدی محیط با رفتارهای منفی و مثبت در فضای خیابان است که برای این منظور اقدام به تحلیل و رتبه‌بندی پراکنش رفتارها (وجد و شور، احترام و کمک، عجله، خشم و ترس) در چهار قرارگاه رفتاری در خیابان امام شده است. جهت گردآوری اطلاعات از ابزار فیلم‌برداری، پرسشنامه و چک‌لیست مطالعاتی استفاده و وزن‌دهی شاخص‌ها از طریق نرم‌افزار Expert Choice انجام‌شده است. به منظور رتبه‌بندی رفتارها از تکنیک Topsis و مدل آماری فریدمن و جهت برآورد معنی‌داری در تفاوت بین رفتار و همچنین طرح کالبدی از واریانس آنوا (ANOVA) و همبستگی پیرسون استفاده‌شده است.
مقاله ۵ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۳
تأثیر هویت مکانی بر ایجاد حس وابستگی و نقش آن در شکل گیری منظر شهری (مطالعه موردی: شهر یاسوج) | مهرداد کریمی مشاور؛ فرشاد نگین تاجی
هویت مکان، مفهومی کلی و پیچیده از احساسات انسان نسبت به محیط است که در اثر انطباق و استفاده انسان از مکان به وجود می آید. در واقع داشتن تعلق خاطر و ایجاد هویت مکانی – فضایی، از مفاهیم مهم در حس وابستگی شهروندان نسبت به محیط های شهری و همچنین زمینه ساز طراحی پایه های ادارکی و محتوایی برای شکل گیری منظر شهری در نقشه ذهنی و عینی شهروندان است. از این رو پژوهش حاضر در برخورد با مسأله تضعیف پیوند انسان- مکان، در تلاش است تا تأثیر هویت مکانی شهر یاسوج، برحس وابستگی شهروندان نسبت به محیط زندگی خود را مورد سنجش و ارزیابی قرار دهد و در نهایت نقش هویت مکانی را در شکل گیری منظر شهری در بین شهروندان شهر یاسوج مورد کندوکاش قرار دهد. جامعه آماری پژوهش، کل شهروندان شهر یاسوج بوده که از این مقدار حجم جامعه، ۳۸۳ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند.
مقاله ۶ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۳
نقش ساختار کالبدی بر شکل گیری همبستگی اجتماعی در محلات شهری (نمونه موردی: محله قصردشت شیراز) | علی شکور؛ علیرضا عبداله زاده فرد؛ راضیه خورشیدی
الگوی ساخت کالبدی را میتوان ساده‌ترین راه در راستای دست‌یابی به شکلگیری همبستگی اجتماعی دانست. بی‌تردید کیفیت کالبدی شهر در میزان و چگونگی برقراری روابط اثرگذار خواهد بود؛ به عبارت دیگر، روابط اجتماعی موجود در شهر، روح محله را زنده می‌سازد و بدون شک، کمیت و کیفیت آن، در گرو سلامت کالبد محله خواهد بود. تعاملات اجتماعی موجود درمحله ها در مقایسه با سایر شبکه‌های اجتماعی، موثرترین عاملی است که در نتیجه‌ی آن، همبستگی اجتماعی حاصل میشود. عاملی که در سطح محله‌ها به ایجاد همبستگی اجتماعی کمک می‌کند، کیفیت ساختار کالبدی این مکان‌ها است که حضورپذیری ساکنان و به تبع آن شکلگیری تعاملات اجتماعی را به دنبال دارد. در این راستا، هدف اصلی پژوهش، نقش ساختار کالبدی بر شکلگیری همبستگی اجتماعی محله‌ی قصردشت شهر شیراز در نظر گرفته شده است.
مقاله ۷ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۳
ارزیابی فرهنگ سازمانی در نیروهای ایستگاهی خط ۱ قطار شهری مشهد بر اساس مدل دنیسون | امید علی خوارزمی؛ سیدمحمد باخرزی قزالحصار؛ وحید هزاره
فرهنگ به معنای ارزش‌های مشترک میان افراد یک گروه است. این گروه میتواند یک خانواده، یک سازمان، شهر یا یک کشور باشد. این مفهوم وقتی در قالب سازمانی بررسی شود فرهنگ سازمانی را می‌سازد و به سبب نقش و تأثیرات آن در افزایش کارایی و بهره‌وری و تأثیر بر محیط درونی و بیرونی سازمان، ضرورت مطالعاتی فراوانی دارد و به طور خاص در سازمان‌های متولی مدیریت شهری که آسایش و رضایت شهروندان از خطی مشی‌های آن‌ها است بیشتر میشود. جامعه‌ی آماری تحقیق پرسنل ایستگاهی خط۱ قطار شهری مشهد ۳۳۰ نفر میباشد و حجم نمونه براساس فرمول کوکران ۱۷۸ نفر است. داده‌های مورد نیاز از طریق پرسش‌نامه‌ی استاندارد مدل دنیسون به دست آمده و در نرم افزار SPSS و Excel تجزیه و تحلیل شده است.
مقاله ۸ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۳
تبیین و تحلیل اجتماع پذیری در پارک های شهری با تاکید بر نقش عوامل زمینه ای و دموگرافیک (نمونه موردی: پارک ساحلی شهر یاسوج) | احمد روانبخش؛ مصطفی میرآبادی
وجود فضاهای عمومیِ دارای خصیصه اجتماع‌پذیری، مکمل مهمی در جهت اجتماعی شدن افراد است. علاوه بر این، اجتماع‌پذیری فضاهای عمومی موجب ارتقاء روحیه‌ی همبستگی، رشد فردی و ایجاد خاطره‌ی جمعی برای همه‌ی شهروندان، بدون در نظر گرفتن جنسیت، نژاد، قومیت، سن و یا سطح اجتماعی و اقتصادی است. این پژوهش در سال ۱۳۹۶ و با روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی میزان اجتماع‌پذیری پارک ساحلی شهر یاسوج و همچنین نقش گروههای عمده‌ی دموگرافیکی در این زمینه پرداخته است. گردآوری اطلاعات در این پژوهش به روش‌های پیمایشی (توزیع پرسشنامه) و مشاهدات میدانی انجام شده است. مؤلفههای ارزیابی اجتماع پذیری فضا نیز بر مبنای مطالعات موسسه PPS استخراج شده اند.
مقاله ۹ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۳
تحلیلی بر عوامل کالبدی مؤثر بر حس تعلق به مکان در مرکز قدیمی شهر سبزوار | عبدالهادی دانشپور؛ فاطمه صفارسبزوار
حس تعلق به مکان، موجب تبدیل فضا به مکانی با ویژگیهای حسی و رفتاری خاص برای افراد میشود و توجه به تقویت آن خصوصاً در مراکز قدیمی و بافت تاریخی شهرها از اساسیترین دغدغههای دانش طراحی شهری محسوب میگردد. مطالعات بسیاری بر ضرورت توجه به نقش عناصر کالبدی در شکلگیری و تداوم رضایتمندی از مکان، هویت فردی و حس تعلق اشاره مینماید. از این رو هدف پژوهش حاضر استخراج هنجارها و سنجههای کالبدی جهت ایجاد و ارتقاء حس تعلق و سنجش این هنجارها و سنجهها در خیابان بیهق شهر سبزوار است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده، رویکردی ترکیبی دارد. ابتدا با استفاده از مطالعه و بررسی متون نظری موجود، عوامل کالبدی مؤثر بر حس تعلق به مکان استخراج گردیده و در قالب هنجارها و سنجه‌هایی دسته بندی شده اند که روش مورد استفاده در این قسمت از نوع کیفی است.
مقاله ۱۰ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۳
به‌کارگیری روش تصمیم‌گیری گروهی چند معیاره مکانی در تعیین مکان‌های بهینه‌ی پل‌های هوایی (مورد: منطقه یک شهر مشهد) | فهیمه میرمحمدی؛ محمدرضا جلوخانی نیارکی
نصب تجهیزات ترافیکی و وسایل ایمنی در معابر عمومی میتوانند نقش مهمی در جلوگیری از بروز حوادث و سوانح رانندگی ایفا نمایند. در این بین، نقش پل‌های عابر پیاده بیش از دیگر تجهیزات قابل توجه است. عدم جانمایی صحیح و بهینه پل‌های هوایی عابر پیاده منجر به کاهش استفاده از آن‌ها و افزایش تصادفات و غیره میگردد. امروزه، تلفیق تحلیل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره(MCDA) مشارکتی باقابلیت‌ها و پردازش‌های سامانه‌های اطلاعات مکانی (GIS)، توانمندی‌های منحصربه‌فردی را برای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی‌های مکانی در اختیار مدیران شهری قرار داده است. در این راستا، افراد با مشارکت یکدیگر و با ارائه‌ی اولویت‌ها، نگرش و عقاید خود، در فرایند تصمیم‌گیری مکانی گروهی در حوزه‌های مختلف ایفای نقش می‌کنند.
مقاله ۱۱ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۳
بررسی بازتاب فضایی چیدمان کاربری ها در شبکه معابر بر جذب سفرهای متکی بر خودرو (محدوده مطالعه:منطقه هفت شهر قم) | مهسا مستقیم؛ شیرین طغیانی؛ منوچهر طبیبیان؛ امیر گندمکار
همه روزه ملیون ها نفر از شهرنشینان با شبکه های پیاده ، سواره و انواع مختلف حمل ونقل تماس داشته و برای پاسخ گویی به طیفی از نیازهای شغلی، تحصیلی، خرید، تفریح و غیره از حمل ونقل شهری استفاده می کنند؛ این جابجایی ها در تمامی نواحی شهری الگوی یکسانی ندارد و تابع عوامل و متغیر های گوناگونی است.دسته ای از این عوامل به تبعیت از عناصرپیکره بندی فضایی است که.یکی از مهم ترین آن ها همانا نحوه چیدمان کاربری زمین درشبکه معابر است.که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است.از طریق مطالعات این حوزه می توان پیامد های احتمالی استقرار کاربری ها بر الگوی سفر شهروندان را ارزیابی نمود.ومشخص خواهد شد که درصورت ترویج الگوی سفر پایدار؛کاربری ها باید چگونه توزیع شوند.بهمین منظور منطقه هفت کلان شهر قم به عنوان بخش مرکزی شهر (C.B.D) مورد مطالعه قرار گرفته است.فرآیند تحقیق توصیفی– تحلیلی است و برای گردآوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است.
مقاله ۱۲ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۳
ارزیابی سرمایه اجتماعی شهر یاسوج از منظر شهروندان | روح اله خیراندیش
توسعه‌ی شهرها بستر رشد رفتارهای انسانی و اجتماعی فراوان و باز تولید پیچیدگی‌های رفتاری شهروندی را با خود به همراه داشته، مجموعه رفتارهای اجتماعی همگرا و سازنده، بسترساز ایجاد و توسعه سرمایه‌ی اجتماعی شهرها میباشد. یکی از مهمترین رویکردهای توسعه، توجه به سرمایه‌های اجتماعی و تقویت شاخص‌های آن در توسعه‌ی کشور است. بنابراین بررسی دیدگاه شهروندان در خصوص سرمایه‌ی اجتماعی مهم به نظر می‌رسد. پژوهش حاضر مطالعه‌ای پیمایشی است که جامعه‌ی آماری آن جمعیت بالای ۱۸ سال شهر یاسوج (حدود ۰۰۰/۶۰ نفر) میباشد و با استفاده از فرمول آلفای کوکران حجم نمونه ۴۰۰ نفر برآورد گردیده است تا به برخی مسائل سرمایه‌ی اجتماعی در ۶ حیطه در قالب پرسشنامه به صورت تصادفی پاسخ دهند و برای اطمینان از روایی ابزار سنجش از ضریب آلفای لی کرونباخ ﺑﺎ ﺗأﮐﻳﺩ ﺑﺭ ﻫﻣﺑﺳﺗﮕﯽ ﺩﺭﻭﻧﯽ استفاده شده است.
مقاله ۱۳ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۳
ارزیابی و طبقهبندی زیرساخت‌های بیمارستانی در مراکز شهری با تأکید بر پدافند غیرعامل، مورد: بیمارستان شهید بهشتی شهر قم | محسن کاملی؛ سحر افتخاری؛ حسن حسینی امینی
امروزه با استفاده از برنامههای جامع مدیریت بحران میتوان با بکارگیری اقدامات مؤثر همراه با طرحهای کاربردی و حتی الامکان کم هزینه و چندمنظوره در مرحله آمادگی قبل از بحران، به میزان زیادی از شدت و گستردگی خسارات و تلفات ناشی از خطرات کاست. از مهمترین این تمهیدات بکارگیری اصول پدافند غیرعامل به عنوان راهکاری جهت کاهش خطرپذیری در برابر خطرات مختلف و افزایش کارایی پس از وقوع خطر است که باید در سطوح مختلف برنامهریزی منطقهای، شهرسازی و معماری مورد توجه قرار گیرد. هدف اصلی این پژوهش آسیب شناسی یکی از کاربری های مهم و حیاتی شهرها در زمان بحران ها یعنی مرکز درمانی و بیمارستان ها، از طریق ارزیابی و طبقهبندی زیرساخت های بیمارستان شهید بهشتی قم است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و از فن مشاهده و مصاحبه، اطلاعات میدانی جمعآوری شده است. به طوریکه طبقهبندی زیرساخت براساس تهدیدات مبنا و ماتریس تهدید دارایی در آن صورت خواهد پذیرفت.
