تأليفاتمجلاتمجله پژوهش و برنامه ریزی شهریمقالات
مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۱۵
مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری 15 زمستان 1392
فهرست مقالات در مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۱۵
۱- بررسی سیما و منظر محور ورودی زاهدان در شهر زابل از جنبه زیباییشناسی | اکبر کیانی؛ زهرا سرگزی
۲- مکانیابی و بررسی نقش متل در توسعه گردشگری (مطالعه موردی محور اصفهان-شیراز) | مسعود تقوایی؛ حمیدرضا وارثی؛ بنت الهدی یزدانبخش
۳- بررسی پراکنده روی شهر بروجرد و راهکارهای توسعه درونی آن | حجت شیخی؛ کیانوش ذاکر حقیقی؛ سحر منصوری
۴- بررسی روند تغییر سری‌های دمای شهر شیراز در ارتباط با برنامهریزی توسعه شهری | هوشمند عطایی؛ راضیه فنایی
۵- ارزیابی معناشناختی المانهای محیطی و تهدیداستحاله معنایی و عملکردی «شهر زیارتی مشهد» به «شهر توریستی مشهد» | سید مصطفی جلیلی؛ علی آسوده
۶- امنیت سازی با توسعه پایدار در مناطق مرزی (مطالعه موردی، شهر مریوان) | مرتضی کریمی؛ علی اکبر وفایی
۷- بررسی کارایی نواحی مختلف شهرداری مشهد با رویکرد تحلیل پوششی دادهها | مصظقی کاظمی؛ شیلا منظم ابراهیم پور؛ علیرضا ایل بیگی
مقاله ۱ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۱۵
بررسی سیما و منظر محور ورودی زاهدان در شهر زابل از جنبه زیباییشناسی | اکبر کیانی؛ زهرا سرگزی
امروزه رشد شهرها آنچنان سریع گشته است که توجه به معیارهای مناسب شهری تا حد زیادی مورد بی توجهی قرار گرفته است، از جمله این موارد توجه خاص به کیفیت ورودی و خروجی شهرهاست. مبادی ورودی شهر زابل به عنوان یکی از اصلیترین اجزای ساختار کالبدی و فضایی شهر، علیرغم اهمیتی که به لحاظ کالبدی، کارکردی و زیباییشناسی دارد از یک سو با تجمع کاربریهای ناهمگن و ناسازگار و از سوی دیگر کیفیت پایین ساخت و سازها بدون طرح قبلی در حاشیه بلافصل این محورهای شهری، فضاهای آشفته و ناهماهنگی ایجاد نموده که به لحاظ بصری بسیار آشفته است. از این رو مشاهده می گردد که ورودیهای اصلی شهر زابل سازمان یافته نیستند، توزیع نامناسب کاربریها، عدم پیوستگی در ساختو سازها، کمبود مراکز خدماتی، وجود مشاغل مزاحم شهری، کمبود پوشش گیاهی و غیره از مشکلات ورودی این شهر است.
مقاله ۲ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۱۵
مکانیابی و بررسی نقش متل در توسعه گردشگری (مطالعه موردی محور اصفهان-شیراز) | مسعود تقوایی؛ حمیدرضا وارثی؛ بنت الهدی یزدانبخش
متلها آن دسته از واحدهای اقامتی هستند که حالت توقفگاه و استراحتگاه موقتی را داشته و معمولاً در خارج از شهر قرار میگیرند که متأسفانه در ایران کمتر مورد توجه واقع شده اند. از آنجا که در ایران اکثر مسافران با وسایل نقلیه شخصی سفر میکنند، ساخت و توسعه متلها در محورهای ارتباطی علی الخصوص محورهای ارتباطی قطبهای گردشگری، با افزایش رفاه سفر، توسعه گردشگری را به همراه خواهد داشت. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با مکانیابی متلها در محور ارتباطی اصفهان – شیراز، نقش آنها در توسعه گردشگری نیز بررسی گردد.از آنجا که اصفهان و شیراز از شهرهای تاریخی بوده و جزء قطبهای مهم گردشگری ایران محسوب می‌شوند، توجه به گسترش زیرساختها از جمله متلها می‌تواند تأثیر بسیار زیادی بر افزایش گردشگری داشته باشد زیرا هرچند که مسافرت به دلیل و انگیزه آنها انجام نمی گیرد، لیکن در صورت فقدان، آن مسافرتها انجام نمی گیرد. همچنین اغلب گردشگران ایرانی از خودرو (علیالخصوص شخصی) جهت مسافرت استفاده میکنند.
مقاله ۳ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۱۵
بررسی پراکنده روی شهر بروجرد و راهکارهای توسعه درونی آن | حجت شیخی؛ کیانوش ذاکر حقیقی؛ سحر منصوری
گستردگی و گسیختگی کالبدی، بر سیمای بسیاری از شهرهای غربی کشور نمایان است. گستردگی کالبدی شهرها، در سالهای اخیر، می تواند ناشی از رشد طبیعی جمعیت، مهاجرت روستاییان به شهر و تمرکز گرایی جمعیت و فعّالیت و به طور کلی، به بهانه تامین نیاز مسکن و پیش بینی اراضی مسکونی باشد که از تبعات آن تجاوز به اراضی کشاورزی، باغات حاشیه شهر و نابودی چشم اندازهای طبیعی شهر است. هدف از پژوهش حاضر بررسی پراکنده روی شهر بروجرد با استفاده از روش های مختلف و بیان ظرفیت های توسعه درونی این شهر با رویکرد رشد هوشمند شهری می باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی از نوع کاربردی می باشد که روش گردآوری داده ها از نوع کتابخانه ای بوده و بنا به نیاز از روش میدانی نیز بهره گرفته شده است. در این تحقیق ابتدا با کمک داده ها و آمارهای رسمی و اسناد طرح های توسعه شهری و با به کارگیری مدلهای کاربردی هلدرن، آنتروپی شانون و توزیع چارکی و… مساله وقوع پراکنده رویی و گسیختگی کالبدی شهر بروجرد تأیید و سپس با تعیین شاخص های توسعه درون شهری به بررسی قابلیت های مناطق دو گانه شهر بروجرد در راستای توسعه درونی شهر پرداخته شده است.
مقاله ۴ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۱۵
بررسی روند تغییر سری‌های دمای شهر شیراز در ارتباط با برنامهریزی توسعه شهری | هوشمند عطایی؛ راضیه فنایی
امروزه برنامه ریزی شهری پایه و اساس توسعه شهری محسوب می‌شود، لذا نقش عوامل و عناصر اقلیمی را نمی توان در آن نادیده گرفت. طی دهه‌های اخیر به دلیل توسعه سریع شهرنشینی و صنعتی شدن، تغییرات قابل ملاحظه‌ای در کمیت‌های هواشناختی و کاربری سطح زمین در شهرهای بزرگ به وجود آمده است. با توجه به این که امروزه محققین به علت ناکافی بودن اطلاعات اقلیمی نتوانسته اند آن گونه که باید تأثیرات اقلیم بر شهر و یا تأثیرات توسعه شهرنشینی بر شرایط اقلیمی را مورد مطالعه قرار دهند؛ لذا در پژوهش حاضر سعی بر آن شده تا به منظور بررسی این اثرات متقابل، روند عناصر دمایی و ارتباط آن با توسعة شهری به طور موردی بر روی شهر شیراز مورد ارزیابی قرار گیرد. در راستای این هدف از آمار دمای حداقل، دمای حداکثر، میانگین دما، حداقل مطلق دما و حداکثر مطلق دمای ایستگاه سینوپتیک شیراز طی دوره آماری ۱۳۸۹-۱۳۵۰ در مقیاس سالانه استفاده شد.
مقاله ۵ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۱۵
ارزیابی معناشناختی المانهای محیطی و تهدیداستحاله معنایی و عملکردی «شهر زیارتی مشهد» به «شهر توریستی مشهد» | سید مصطفی جلیلی؛ علی آسوده
در شهرهای مذهبی و در این مطالعه به طور ویژه در شهر مشهد انتظار میرود المانهای محیطی استفاده شده در فضاهای شهری متناسب با هویت شهر و تقویت کننده فرهنگ زیارت و در راستای معنویت باشد. اگر المانهای محیطی که در برخی تقاطعها و مکانهای عمومی شهر مشهد جانمایی شدهاند را بتوان در هر کلانشهر یا شهر دیگری از ایران استفاده کرد، پس در این زمینه تفاوتی میان سیاستگذاری، برنامهریزی و اقدامات زیباسازی در شهر مشهد به عنوان پایتخت معنوی ایران و دیگر شهرهای ایران قائل نشدهایم. تلاش این تحقیق بر ارزیابی معناشناختی المانهای محیطی «طرح استقبال از بهار» در شهر مشهد بر مبنای مدل تحلیلی تحقیق و با تأکید بر ارزشهای اسلامی بوده و در این راه از مطالعات کتابخانه‌ای، مشاهدات میدانی و رویکرد تحلیلی تصاویر المانهای محیطی (۱۰ المان محیطی) استفاده شده است.
مقاله ۶ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۱۵
امنیت سازی با توسعه پایدار در مناطق مرزی (مطالعه موردی، شهر مریوان) | مرتضی کریمی؛ علی اکبر وفایی
اﻣﺮوزه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ و رواج ﻧﺎ اﻣﻨﻲ ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ در ﺷﻬﺮﻫﺎ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺿﻮع اﻣﻨﻴﺖ سازی، ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑـﺮآن وراﻫﻜﺎرﻫﺎی ﺗﻘﻮﻳﺖ اﻣﻨﻴﺖ در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺿﺮورت ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﺷﻬﺮﻫﺎی ﻣﺮزی از ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار اﺳـﺖ. ﺣﻔﻆ و ﮔﺴﺘﺮش اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮزی دﻏﺪﻏﻪ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ دارای ﻣﺮزﻫﺎی ﻣﺸﺘﺮک ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺎﻫﻤﺴﺎﻳﮕﺎن ﺧﻮد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. دﻳﺪﮔﺎه ﻫﺎی ﻧﻮﻳﻦ در زﻣﻴﻨﻪ اﻣﻨﻴﺖ سازی ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮزی ﺑﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮزی ﺗﺎﻛﻴﺪﻓﺮاوان دارﻧﺪ. در ﺣﻘﻴﻘﺖ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ اﻣﻨﻴﺖ مناطقﻣﺮزی را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮزی اﺳﺖ. در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻼشﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮزی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻫﺒﺮد اﺳﺎﺳﻲ ﺣﻔﻆ و ﮔﺴﺘﺮش اﻣﻨﻴﺖ مناطق ﻣﺮزی ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲﻳﻜﻲ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮزی ﻛﺸﻮر ﺑﺮ اﺳﺎس اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه ﺑﭙﺮدازد. اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از نوع کاربردی وازروش ﻫﺎی ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ، که اطلا عات ازطریق منابع کتابخانه ای، واسنادی ومنابع اینترنتی ومشاهدات میدانی جمع آوری شده در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﭘﺲ از ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎ در ﺧﺼﻮص ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮزی، ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺮزی ﺷﻬﺮمریوان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی، ﺑﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺮزی ﺑﻮدنﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﻳﻲ، ﻣﻜﺎﻧﻲ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد.
مقاله ۷ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۱۵
بررسی کارایی نواحی مختلف شهرداری مشهد با رویکرد تحلیل پوششی دادهها | مصظقی کاظمی؛ شیلا منظم ابراهیم پور؛ علیرضا ایل بیگی
این مقاله به ارزیابیکارایی نواحی شهرداری مشهد با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها در حالت بازده ثابت نسبت به مقیاس و با رویکردی ورودی-محور و خروجی-محور پرداختهاست. دادههای مربوط به نهادهها و ستادهها بر اساس اطلاعات موجود در شهرداری از مدیران نواحی اخذ شدهاست. ۱۱ عامل نهادهای و ستادهای (۵ عامل نهادهای و ۶ عامل ستادهای) بر اساس مطالعات پیشین، وظایف نواحی و نظرات کارشناسان خبره شهرداری مشهد احصا شدهاست. تعداد نواحی مناطق مختلف شهرداری مشهد ۴۰ ناحیه است که پس از حذف ۴ ناحیه به علت فقدان اطلاعات، تعداد ۳۶ ناحیه برای ارزیابی مشخص شدهاست. نتایج نشان میدهد که در هر دو رویکرد ورودی محور و خروجی محور، ۵۵ درصد نواحی صددرصد کارا است وکمترین میزان کارایی معادل۲۰ درصد و میانگین کارایی۳۶ ناحیه برابر ۸۴ درصد میباشد. نتایج بیانگر آن است که ۱۵ ناحیه از ۳۶ ناحیه مورد بررسی دارای بازده صعودی نسبت به مقیاس و سایر نواحی دارای بازده ثابت به مقیاس هستند.
