فصلنامه علمی پژوهشی هنر اسلامی ۲۷

 

 

 

 

 

 

نگارگری ایران، در طول اعصار از جلوه‌های بارز تمدن ایرانی و اسلامی بوده است. از ویژگی‌های نگارگری ایران در سده‌های پس از اسلام، پیوستگی‌اش با ادبیات فارسی است. نسخه‌های خطی بسیار زیادی برگرفته از اشعار شاعران گوناگون در دوران هنری مختلف مصورسازی شده‌اند، موضوع پژوهش حاضر نیز بررسی نگاره‌های یکی از این نسخه‌ای زیبا است، و آن نسخه هفت‌اورنگ جامی موزه فریر واشنگتن است.

 

دریافت کامل مقاله

تصویرگری الواح مصور افتتاحیه در نُسَخ ادبی، یک سنت ثابت در تصویرگری مکتب شیراز آل­اینجو بوده است. این پژوهش، الواح مصور افتتاحیه دو نسخه درباری شاهنامه ۷۳۳ ه.ق و ۷۴۱ ه.ق مکتب آل­اینجو را مورد تحلیل قرار داده است. همچنین با مطالعه محتوای الواح افتتاحیه این نُسَخ، به کشف زوایای پنهان و درک معنای درونی این تصاویر، در ورای خصوصیات بصری متمایزشان (در قیاس با مکتب هم عصر خود ایلخانی)، در نگارگری نیمه اول سده هشتم هجری می­پردازد. این پژوهش با رویکرد شمایل­شناسانه اروین پانوفسکی و براساس مطالعات کتابخانه­ایی صورت گرفته است.

 

 

---

فضا ارتباط مستقیم با بحث هستی دارد. در ابتدا باید یک هستی، موضوع کار ما باشد تا پس از آن بحث فضا مطرح شود.فضای خالی(تهی) نماد امر قدسی و دروازه­ای است که حضور الهی از طریق آن به نظام مادی که محیط بر انسان در سفر زمینی اوست، داخل می­شود به این ترتیب فضای خالی، اثر محدود کننده فضای کیهانی بر انسان را حذف می­کند،چون هروقت و هر جا حجاب جسم برداشته می­شود،نورالهی به درون می­تابد.

 

دریافت کامل مقاله

از میان انواع ادبی داستان­ها به واسطه خیال­پردازی، توصیفات شاعرانه و محتوای خود همواره محرک قدرت خیال و حس زیباجویی هنرمندان بوده­اند. هنرمند با مطالعه، تشخیص و­ ارزیابی ظرفیت هنری و قابلیت محتوایی این آثار به اقتباس از آنان دست می­یازد. در این مقاله به روش توصیفی– تحلیلی با تکیه بر حکایت شیخ صنعان عطار به بررسی و تطبیق جلوه­های بصری و محتوایی آن در آثار هنری پرداخته شده است.

 

هنرمندان دوران اولیه اسلامی با مهارت و دقت بالایی به ارائه شیوه‌های نوین نقوش‌نگاری دست یافتند. نقوش تزیینی و ترکیبی «انسان-خط» تحولی نوین در کتیبه‌نویسی تزیینات برجسته آثار فلزی دوران سلجوقیان و شیوه‌های نوین تزیینات دوران اسلامی ایجاد نمود. این نقوش عمدتاً ترکیبی از خطوط رایج آن دوران و اتصالات زیبایی از سرهای استیلیزه انسانی و یا نیم‌تنه‌های انسان بوده‌ و مفاهیم و معانی باطنی و آشکاری دارند که هر کدام کاربردها و ویژگی‌های بصری خاصی را در این آثار جلوه‌نمایی کرده‌اند.