فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۲۵

---

چکیده مقاله ۱ فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۲۵

دانش در اسلام جایگاهی بلند دارد. از همین‌رو مسجد از دیرباز تاکنون در کنار کارکرد عبادت پروردگار، مکان گردهم‌آیی مسلمانان و کسب علم بوده است. اگر هستة مرکزی دانش اسلامی را در مساجد بدانیم، می‌توان مدارس علمی و دینی را در رابطة مستقیم با مساجد ـ چون شعبه‌هایی از آن هستة مرکزی ـ به‌شمار آورد. هم بدین دلیل است که معماری مدارس علمی در به معماری مساجد اسلامی شباهت دارد و در طول گذشت ایام، مساجد و مدارس با کاربری یکسان و مؤثر سهمی به‌سزا در نشر و ترویج مبانی معرفتی قرآن و اسلام داشته‌اند.

 

 

بی تردید بافت قدیم شهرها را می توان حافظۀ تاریخی آن‌ها به‌حساب آورد. این مجموعه ها، گنجینه های گران‌بهایی از تاریخ تمدن ملّت ها را در خود جای داده و سخاوتمندانه، فرهنگ، اعتقادات مذهبی، فنون و هنرهای سازندگان خود را در اختیار محقّقان قرار می دهند. بدین سبب است که هرگونه اقدامی در جهت خدشه وارد کردن به این آثار را می‌توان به‌مثابه تخریب حافظة شهر محسوب داشت. 

 

دریافت کامل مقاله

---

بافت تاریخی شهر ایرانی – اسلامی با ارزش کالبدی و فرهنگی نهفته در خود، از هویّت شهری بالایی برخوردار است، در نتیجه حفظ بافت های تاریخی شهرها به عنوان هویّتی ضروری برای ادامه حیات شهرها لازم است. بر همین اساس در این پژوهش به ارائه الگوی جهت نوسازی بافت تاریخی بیرجند با رویکرد ایرانی – اسلامی و با استفاده از شاخص های چون حس امنیّت، حد و حریم، توازن، ارتباط با طبیعت، قانون مندی پرداخته شده است.

 

 

در هزارۀ سوم (با نام سدۀ شهر و شهرنشینی)، از یکسو نیروهای صنعتی و علمی سترگی پا به عرصه‌ زندگی نهاده‌اند که فرصت‌های منحصری به جهانیان ارزانی داشته اند و از دیگر سو، نشانه‌هایی از زوال در شهرها، به ویژه شهرهای اسلامی، به چشم می آید که حتی در تاریک‌ترین دوره‌ تمدن بشری دیده نشده است.