فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۲۲

---

چکیده مقاله ۱ فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهر ایرانی شماره ۲۲

شهر خلاق نظریّه ای است که در چارجوب شکوفایی شهری مدنظر برنامه ریزان شهری قرار گرفته است. شهر خلاق به دانه ای در دل خاک تشبیه شده است که در صورت شکفتن باعث تحول عظیم در فضای شهری شده و موجب تسریع حرکت شهر به سوی جهانی شدن می شود. برای تحقق و شكوفایی شهر خلاق به بسترهای فرهنگی قوی نیازمند است تا خلاقیّت در فضای شهری بروز نماید. بنابراین شهرهایی که بن مایة فرهنگی قوی داشته باشند می توانند به زنجیره شهرهای خلاق جهانی پیوسته و بسترها را برای جهانی شدن مهیا سازند.

 

میراث معماری صنعتی به عنوان یکی از زیر شاخه های میراث معماری معاصر، پدیده ای نوظهور و حاصل صنعتی شدن جهان در اواسط قرن نوزدهم است که نمایندة فرهنگ، شرایط تاریخی، روش ها و تکنولوژی و دستاوردهای هر جامعه است. چگونگی برخورد با میراث معماری صنعتی و حفاظت آن به یکی از دغدغه های جهانی تبدیل شده است. نشانه های این امر را می توان در تشکیل نهادهای بین المللی در شناخت و روش شناسی حفاظت جست و جو کرد.

 

 

دریافت کامل مقاله

---

خانه های سنّتی یزد همواره در برنامه ریزی و طرّاحی شهری مورد توجّه بوده و این خانه ها از دو جنبه در خور توجّه هستند؛ بُعد معماری و بُعد فرهنگی هویّتی. آن چه مورد توجّه است این است که ارزش ها و باورهای دینی همواره تأثیر مستقیمی بر هویّت فرهنگی جامعه دارند. این مقاله بر آن است که نقش ارزش ها و باورهای دینی را در چگونگی شکل گیری محیط مسکونی یزد مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد. در این مقاله ارزش ها و باورهای دینی ساکنان خانه به مثابه متغیّر مستقلی است که بر ساختار کالبدی خانه به عنوان متغیّری وابسته مؤثّر واقع می شود.

 

نیاز به مسکن یکی از اساسی ترین نیازهای بشری است. طبق اصل سی و یک قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، داشتن مسکن مناسب حق هر فرد و خانواده ایرانی است. هرچند به علت گستردگی و پیچیدگی مقوله مسکن نمی توان تعریف جامع و واحدی از آن ارائه داد، امّا مسکن به عنوان سرپناه، نیاز اولیّه و اساسی خانواده به شمار می آید. مسکن به عنوان یکی از نیازهای اساسی بشر در محیط های مختلف طبیعی و مصنوع معانی متفاوت یافته است.

 

مسجد شاه (جامع عبّاسی) اصفهان و مسجد وکیل شیراز به دستور دو حاکم برجستة تاریخ ایران یعنی شاه عباس اول صفوی و کریم خان زند به عنوان مساجد جامع نوین پایتخت های برگزیده دو حاکم ساخته شدند. این دو اثر در سبک شناسی مرسوم معماری ایران در سبک واحد اصفهانی قرار می گیرند. با مقایسة دو اثر می توان تفاوت های اساسی در عناصر اصلی معماری آن دو یافت که ویژگی های برشمرده برای سبک اصفهانی نمی تواند تبیین کافی برای تفاوت های این دو مسجد فراهم نماید.