مجله علمی منظر شماره ۱۱ پاییز ۱۳۸۹ (۲)
فهرست مقالات در نشریه علمی منظر شماره ۱۱ (بخش۲)
چکیده مقاله ۹ نشریه مجله علمی منظر شماره ۱۱
بررسى نقش لبه‌ها در تحقق اهداف منظر | سمانه یاراحمدى
تهران از جمله بزرگترین کلان شهرهای دنیاست که به دلیل عدم انطباق ساختار قدیم و جدید آن، از نابسامانی‌های بسیار رنج میبرد. عناصر تشکیل‌دهنده هویت این شهر که طی چندین دهه ثابت بوده است، طی تحولات صنعتی، اجتماعی و سیاسی‌ـ که قطع تداوم فرهنگی را به دنبال داشت‌ـ از خاطره اذهان عمومی پاک شدهاند.
از جمله این عناصر لبه‌های شهری هستند که نقش اساسی در هویت منظرین با شهر دارند. رویکردهای حاضر به لبه‌های شهری در تهران به دلیل عدم شناخت ظرفیت‌های منظرین آنها، حداکثر کالبدی بوده و به همین دلیل بسیاری از آنها، امروزه از بین رفته‌است. در صورتی¬که لبه‌های شهری از عناصر اصلی معرفی شهر در ذهن مخاطب است. این نوشته درصدد است با استناد به دانش منظر شهری و تعریف لبه شهری در این نظریه، نمونه‌ها و ظرفیت‌های لبه‌های شهری تهران را تحلیل و ارزیابی کند.
چکیده مقاله ۱۰ مجله علمی منظر شماره ۱۱
تحلیل نسبت کالبد و معنا در خیابان انقلاب | محمد آتشین‌بار
طی سه دهه اخیر، خیابان انقلاب به عنوان یکی از مهم‌ترین محورهای تهران، مورد توجه مدیریت¬ شهری قرار گرفت. اما رویکردهای کلاسیک برای ساماندهی کالبد، نتوانست کیفیت مورد انتظار را به وجود آورد.
این نوشتار با توجه به مفهوم منظر خیابان، «منظر جلوی دانشگاه تهران» را به عنوان پهنه‌ای ویژه از منظر خیابان انقلاب تحلیل و رویکردی را برای مداخله در آن ارائه می‌کند. این رویکرد، سه هدف هویتی، عملکردی و زیبایی¬شناسی را مورد توجه قرار داده و از برخورد کالبدی با مقوله خیابان که به اقدامات سطحی می‌انجامد، پرهیز کرده است.
چکیده مقاله ۱۱ مجله علمی منظر شماره ۱۱
پلاستیک تهران در سه مقیاس | زهرا رستگارى؛ سید محمدباقر منصوری
اینجا تهران است. گنجینه ای فراهم آمده از دویست سال مدنیت عصر جدید، که به سختی می‌توان تصویری مشخص، خاطره‌انگیز و بیادماندنی از آن را آن گونه که شایسته این شهر باشد به خاطر سپرد. سیمای تهران با معیارهای سودجویانه شکل گرفته است. جسمیت و ترکیب توده‌های ساختمانی، که بخشی از مورفولوژی شهر است تحت عنوان پلاستیک شهر قابل بررسی است. در این نوشته به ارزیابی چگونگی پلاستیک شهر تهران پرداخته شده و ادراکات برآمده از آن معرفی شده است.
چکیده مقاله ۱۲ مجله علمی منظر شماره ۱۱
نگاه به ساماندهی روستا شهرهای تهران | ساناز نوش‌آفرین
تبدیل روستا به شهر به عنوان دگردیسی در سکونتگاه‌های انسانی، از چالش‌های عمده شهرنشینی، خصوصاً در کشورهای درحال توسعه است. امروزه، گسترش بیش از حد کلانشهرهایی چون تهران باعث تخریب بافت‌ها و سازمان فضایی شهر شده و ساکنین بافت‌های میانی برای آرامش و آسایش، به سمت بافت‌های بیرونی، دره‌ها و مناطق خوش آب و هوای اطراف شهر مهاجرت و روستاهای مجاور شهر را برای سکونت اختیار کرده‌اند. این امر موجب تخریب باغات و مناظر بکر طبیعی‌ـ روستایی می‌شود. در مقابل شیوه شهرنشینی امروز سرزندگی و نشاط فضاهای شهری را از میان میبرد. عدم رسیدگی به این روند موجب زوال و نابودی بستر طبیعی و خاطرات روزگاران قدیم و مناطق روستایی، که بخشی از هویت ماست خواهد شد.
چکیده مقاله ۱۳ مجله علمی منظر شماره ۱۱
بررسى رویکرد زیباشناسانه شهروندان تهرانى به ساختمان‌هاى بلند | مهرداد کریمى‌مشاور
در نهایت بر اساس تحقیق انجام گرفته در این نوشتار مشخص شد که ترجیح شهروندان تهرانی نسبت به بناهای بلند به ترتیب شامل قرارگیری بناهای بلند در موقعیت بصری مناسب، کیفیت ساخت مطلوب و سپس اشارات معنایی است.
چکیده مقاله ۱۴
بررسی رابطه انسداد منظر با تولید فضای بی‌دفاع در پارک لاله | منا مسعود لواسانی
تهران را شهر نابسامانی می‌خوانند که علاوه بر اینکه آلوده و بی‌نظم است، نا‌امن و نامهربان نیز هست. اغلب شادابی اماکن عمومی شهر نتیجه قابلیت دسترسی و فعالیت‌های مرتبط با آن است. باید برخی ویژگی‌های اساسی در قیزیک شهر موجود باشد تا توسط مردم به عنوان مکانی برای ملاقات و اجتماع دوستانه برگزیده شود. با توجه به فقر تهران از نظر فضاهای عمومی و جمعی، پارک‌ها از معدود پتانسیل‌های موجود برای ارتقای کیفیت فضای شهر است که متأسفانه در مواردی با اهمال در برنامه‌ریزی و طراحی‌های نادرست به فضاهایی نامطلوب برای شهروندان و امن برای بزهکاران تبدیل شده است. پارک لاله یکی از این موارد است که این نوشتار به مسئله آن تحت عنوان «انسداد منظر» می‌پردازد و با شرحی بر یکی از تجارب موفق دنیا سعی بر ارائه پیشنهادی در اصلاح وضع موجود دارد.
چکیده مقاله ۱۵
منظر تهران به روایت داستان‌های ادبی | شهرزاد خادمی
زبان نویسندگان که روشنفکران جامعه هستند، نمایندة زبان جامعه است، لذا نوشته های آنها منبعی درخور برای شناخت محیط، منظر و فرهنگ به شمار می‌رود. این نوشتار درصدد است، نمادهای منظر شهری تهران را در ادبیات معاصر ایران، که به دست نویسندگان ایرانی قلم خورده، شناسایی کرده و مکان‌های خاطره انگیز تهران را در چهار دورة تاریخی معرفی نماید : اول : دوره قاجار و سال‌های اول حکومت رضا شاه؛ دوم : دوره پهلوی؛ سوم : سال های نزدیک به انقلاب اسلامی و چند سال پس از آن؛ چهارم : سال‌های بعد از جنگ تا روزگار حاضر. در برخی موارد، این دوره های تاریخی را نمی¬توان به صورت کامل از هم تفکیک نمود، زیرا ماجرایی به هم پیوسته در داستان مطرح می شده است.
چکیده مقاله ۱۶
نگاهی به سند راهبردی طراحی منظر شهری تهران | کیوان خلیجی
اسناد توسعه تهران هریک به نحوی موضوع منظر شهری را مدنظر قرار داده است. طرح جامع جدید تهران (۱۳۸۶) نیز با ارائه چند راهبرد در خصوص وضعیت مدیریت منظر شهری، هفت طرح موضوعی برای این امر پیشنهاد کرده که یکی از این هفت طرح، برنامه راهبردی طراحی شهری و مدیریت منظر شهری تهران است. این طرح در سه مرحله برنامه‌ریزی شده و تاکنون یک مرحله از آن مورد مطالعه و تدوین قرار گرفته است. نوشته حاضر روایتی از این طرح با رویکرد محتوایی است. که در انتها، سه نکته را در ارزیابی طرح مذکور بیان می‌دارد.
چکیده مقاله ۱۷
بررسى نسبت خاطره تاریخى از فضا با موفقیت آن | انسیه قوام‌پور
چکیده مقاله ۱۸
بررسی مفهوم تهران در نظر سینماگران | حسام دادخواه
حضور تهران در سینماتوگراف، سابقه‌ای دیرین، تقریبا به اندازه¬ خود عمر سینما دارد. به علاوه تهران به عنوان تنها قطب سینمایی کشور لوکیشن بخش بزرگی از فیلم‌های ایرانی (و تقریباً همه فیلم‌های شهری) بوده است. اما چه میزان از این حضور فراوان، آگاهانه و موثر بوده است نقش تهران در سینمای ایران چیست؟ این نوشته درصدد است با نگاهی به فیلم‌های مهم تاریخ سینمای ایران که با موضوع «تهران» ارتباط دارند و با تورق کارنامه فیلمسازان بزرگ کشور، چیستی ادراک از تصویر تهران در فیلم‌های ایرانی را ارائه کند. و درحقیقت منظر شهر تهران از دریچه¬ فیلم‌های سینمایی بررسی خواهد شد که می‌توان آن را «منظر سینمایی تهران» نامید.
