نمازخانه باغ رضوان اصفهان | دفتر معماری و شهرسازی حامد فتوت

نمازخانه باغ رضوان اصفهان
معمار:دفتر معماری و شهرسازی حامد فتوت

موقعیت : ایران،اصفهان
وضعیت : تکمیل شده
مساحت: ۳۵۰ مترمربع
کاربری : مذهبی
تاریخ: ۱۳۹۰
معمار مسئول: حامد فتوت
تیم طراحی: آزاده صدری، سمانه مشکل گشا
عکس: تحسین بلدی

درباره پروژه نمازخانه باغ رضوان اصفهان

ايده اولیه طرحی

عوامل گوناگونی را می توان در شکل گيری ايده ی طرح اين بنا مؤثر دانست. از هندسه آزاد زمين پروژه گرفته تا پرسپکتيوها، ديد و مناظر پيرامونی و نيز عوامل اقليمی و استفاده بهينه از انرژی، که همگی به عنوان ويژگی های فيزيکی زمين، مد نظر بوده اند.از سوی ديگر ايجاد بنايی نمادين و در عين حال ساده و نيز توجه به ويژگی های خاصی نظير جهت قبله، ايجاد فضايی روحانی در عين آرامش و … از ديگر عوامل تأثير گذار بر ايده، شکل و فرم اين بنا بوده است.

ایده اصلی طرح

به طور کلی می توان ايده ی اصلی طرح را دو بيضی تو در تو، که دارای فرم هندسی کامل و نرم هستند، دانست. اين فرم ها علاوه بر ايجاد سلسله مراتب فضايی، توانسته اند نوعی سلسله مراتب عملکردی را نيز تعريف نمايند. با توجه به کاربری بنا، کشيدگی فرم در جهت قبله است؛ همچنين از طريق شکاف های ايجاد شده در ابتدا و انتهای حجم و کشيدن خطی نور به داخل فضا، اين جهت گيری برای مخاطب قابل لمس تر شده است. استفاده از دو صفحه ی نمادين نيز به منظور ارائه ی رويکردی نو به مناره، به اين امر کمک بيشتری کرده است.

روند پروژه

بيضی ها در دولايه، يکی بيرونی و ديگری درونی است؛ که هر دوی اين لايه ها به نوعی به مناظر اطراف باز شده اند. لايه بيرونی يک پوسته آجری متخلخل است، که پيرامون نگين درونی را فرا گرفته است و علاوه بر ايجاد سايه روشنی متغير با تابش آفتاب در ساعت های مختلف در آن، سبب ايجاد فضايی روحانی شده است. نقش ديگر پوسته با توجه به مصالح به کار رفته در آن، عايق صوت و حرارت است.

توسعه طرح

با گذر از لايه بيرونی به رواق پيرامونی مجموعه و سپس به لايه درونی يا نگين اصلی بنا می رسيم، که عمدتا از جنس شيشه است. بر فراز اين لايه، يک گنبد آبی خفته به چشم می خورد، که از داخل، اوج در فضا را القا می کند. شکاف نور در جهت قبله، تا اين لايه نيز امتداد پيدا کرده است و از داخل نيز در زير گنبد ادامه دارد.
در نهايت می توان گفت، در اين طرح سعی شده است تا با استفاده از هندسه و پنج عنصر ساده ی معماری و نيز با استفاده از اصول زوال نا پذير معماری ايرانی، شفافيت و سياليت، استفاده از نور در خلق فضاهای روحانی و …، تک بنايی نمادين و کارا، که يادآور آرامش و سکون است، خلق گردد.

مشخصات و ويژگی های معماری نمای بنا

۱- فرم متخلخل پوسته ی بيرونی ؛سبب ايجاد فضايی سايه روشن در نگين درونی شده است . در عين حال ديد استفاده کنندگان به بيرون را تأمين می کند.
۲- دريچه های چوبی لولا محور که قاب های ديد باز تری را برای مخاطب به بيرون باز می کند.
۳- رواق پيرامونی بنا، حد فاصل پوسته ی آجری و شيشه ای، امکان حرکت پيرامون بنا را تسهيل و تعريف می کند.
۴- مصالح به کار رفته در نمای بنا علاوه بر ايجاد هماهنگی ميان کاربری بنا و فرم آن. سبب ايجاد پوسته ای همساز با اقليم و همخوان با محيط پيرامون بنا شده است.
۵- شکاف موجود در جلو و پشت نمای بنا، که در درون فضا نيز ادامه يافته است با هدايت نور روز و شب به سمت داخل،سمت قبله را مشخص می کند.

مشخصات و ويژگی های فنی نمای بنا

۱- نمای بيرونی شامل يک پوسته ی آجری از جنس آجر نسوز با ضريب انتقال حرارت پايين. و نمای درونی شامل يک پوسته ی شيشه ای دو جداره ( بيشتر سطح آن ) است.
۲- پوسته ی آجری به صورت يک جداره ی Thermal Break عمل نموده و ميزان قابل توجهی از گرمای هوا را کنترل می کند.
۳- گشودگی های موجود در پوسته ی متخلخل بيرون، سبب ايجاد کوران هوا در فضای درون می شود. رنگ روشن پوسته نيز سبب منعکس شدن اشعه ی حرارتی خورشيد می شود.
۴- رواق پشت پوسته ی آجری نيز همچون يک عايق حرارتی عمل می کند.
۵- پوسته های موجود در نما و نيز رواق بين دو پوسته سبب شده است که در فصول گرم، دمای فضای درونی بنا در حدود ۱۰ درجه ی سانتيگراد از فضای بيرونی خنک تر باشد؛ که اين خود تأثير بسزايی در صرفه جويی انرژی در اين بنا است