دفتر شماره ۱۸| دفتر معماری فردا (بابک سرور)

دفتر شماره ۱۸
معمار: دفتر معماری فردا (بابک سرور) 

موقعیت : ایران، اصفهان
وضعیت : ساخته شده
مساحت : ۷۵ متر مربع
کاربری : دفتر وکالت
تاریخ ساخت : ۱۳۹۵
کارفرما : محسن کبیری
تیم طراحی: بابک سرور، علی شریفی، مهرنوش رضوی
اجرا: شرکت آتیه سرا
نظارت: سیامک کیانی
ارائه: پگاه محمدی، شیدا گرامی
عکس: فرشید نصرآبادی

درباره پروژه  دفتر شماره ۱۸

دفتر شماره ۱۸، یک دفتر وکالت است که در یکی از شلوغ‌ترین خیابان‌های شهر اصفهان (خیابان شیخ‌صدوق شمالی)، در نزدیکی ساختمان دادگستری و همچنین در محدوده دادسرا و شورای حل اختلاف شهر اصفهان واقع شده است. این دفتر در بالاترین طبقه یک ساختمان پنج‌ طبقه پانزده‌ سال ساخت و در ضلع شرقی آن قرار گرفته است. متراژ دفتر در حدود ۷۵ مترمربع و دارای دو اتاق (با دیوار مشترک) است و نور آن صرفا توسط نورگیر سقفی واقع در مرکز دفتر و پنجره‌ مشرف به نورگیر در ضلع شمالی تامین می‌شود.

خواسته کارفرما

در بازدید اول از پروژه، با دفتر کاری روبرو شدیم که اگر تابلو کنار در ورودی آن نبود، حتی نمی‌توانستیم زمینه کاری آن را پیش‌بینی کنیم. به دلیل آشنا نبودن کارفرما با بازسازی‌های حرفه‌ای، در جلساتی که پیش از طراحی داشتیم، ایشان به دنبال داشتن فضایی معمولی، با کم‌ترین تغییرات (برداشتن تیغه مشترک بین دو اتاق) بود و صرف داشتن یک اتاق بزرگ برای خود را کافی می‌دانستند و نحوه استفاده از مابقی فضا برایشان اهمیتی نداشت.

روند طراحی پروژه

در تهیه طرح‌های اولیه، سعی کردیم دیدگاه کارفرما نسبت به این تغییر خام و رسیدن به فضایی این‌چنین بدون محتوی در ساختار را عوض و ایشان را به داشتن فضایی کاربردی و آرام‌بخش و سبک (بدون تنش اضافی)، برای کمک به موکلی که دارای مشکلات فراوان شخصی است و برای رسیدن به این دفتر، باید هیاهوی رسیدن به محل دفتر را به عنوان تنش اضافی نیز تحمل کند، به همراه داشتن فضایی شفاف که نشان از شفافیت کارشان و همچنین نشان‌دادن قاطعیت (که هدف اصلی ایشان بود)، با حداقل تزیینات ترغیب کنیم. بدین‌منظور، سه سناریو مد نظر قرار گرفت:

سناریوی اول

در سناریوی اول که مرحله اول و اصلی طراحی بود، به موضوع شغل وکیل که بازکردن گره و مشکل موکل است، توجه شد و برای رسیدن به این منظور (با یادآوری قفل بسته و باز شده)، چرخشی در پلان ایجاد شد که شبیه بازکردن یک قفل بود؛ در واقع، جهت بازشدگی به صورت پادساعت‌گرد در نظر گرفته شد، به گونه‌ای که موکل در لحظه ورود، بسته‌بودن چرخش و در هنگام خروج از دفتر وکیل، بازشدن آن را تجربه می‌کند. همچنین برای بیشتر نشان دادن این بازشدگی، از حرکت‌های کشویی که آن هم بازشدگی را تداعی می‌کند، در کتابخانه پشت سر وکیل در اتاق او که برای تاکید بر اقتدار ایشان در پشت سر قرار گرفته است، استفاده شد.

سناریوی دوم

یکی دیگر از سناریوهایی که در طراحی مد نظر قرار گرفت، مساله محرمیت و احساس آرامش وکیل و موکل نسبت به هم و همچنین موکل‌ها نسبت به یکدیگر بود. بدین‌منظور، با چرخشی که حاصل از ایده بازشدن قفل، در طراحی پلان در نظر گرفته شد، بعضی از دیوارها به صورت صلب، بعضی با شیشه‌های مات و برخی دیگر به صورت لایه‌ای، به گونه‌ای روی هم قرار گرفت که محرمیت در کلیه فضاها حفظ شود. این مساله حتی در اتاق دستیار وکیل، با ایجاد چرخشی به سمت دیوار سبز (سبزینگی)، به نحوی ایجاد شد که علاوه بر داشتن دید بصری مناسب برای هر دو، وکیل و دستیار تداخل بصری با هم نداشته باشند.

سناریوی سوم

سناریوی سوم رسیدن به شفافیت فضای دفتر شماره ۱۸ بود که این کار با استفاده از انواع شیشه (ساده، مات، لایه‌ای) و با استفاده از مصالح درخشان، نظیر استیل، در فضای دفتر صورت گرفت، به گونه‌ای به عبور و بازگشت نور و شفافیت و سبکی، در عین کنترل تداخلات بصری، کمک کرد. سقف‌ها به گونه‌ای طراحی شد که علاوه بر جنبه زیبایی (که در درجه دوم به آن توجه شد)، به صورت کاملا عملکردی و در راستای سه سناریوی طراحی، به ایجاد نقاط مختلفی برای تأمین نورهای مصنوعی کمک و ایجاد دید بصری بلندتر و باابهت‌تر را فراهم کرد. رنگ‌های استفاده‌شده در دفتر شماره ۱۸ نیز، رنگ‌های خنثی نظیر سفید، مشکی و خاکستری، برای تاکید بر ابهت فضا بوده و برای دوری از حس کسل‌کننده این سه رنگ، از رنگ‌هایی نظیر سبز و قرمز، به صورت لکه‌های مکمل در فضا استفاده شد.