نمای پایلوت بانک ملت | دفتر معماری حبیبه مجدآبادی و علیرضا مشهدی میرزا

نمای پایلوت بانک ملت
معمار: دفتر معماری حبیبه مجدآبادی و علیرضا مشهدی میرزا (کامران افشار نادری، حبیبه مجدآبادی، علیرضا مشهدی‌میرزا )

موقعیت : ایران، تهران خیابان ویلا
وضعیت : ساخته‌شده
کاربری : خدماتی
تاریخ ساخت : ۱۳۹۱
تیم اجرایی : شاهین پرکر ، شرکت پارس نوین نقش
طراح فاز دو : شاهین پرکر، کامران تفرشی، زهرا پورهادی، محسن نوری میکائیل
ترسیم سه بعدی: کامران تفرشی، حامد مرادی
طراحی فاز دو و تهیه نقشه شاپ درواینگ : گروه طراحی به همراه شاهن پرکر و کامران تفرشی 
ترسیم فاز دو: زهرا پورهادی، محسن نوری میکائیل
پیمانکار مجری نما: شاهن پرکر
پیمانکار کل: شرکت پارس نوین نقش
ارائه : کامران تفرشی، حامد مرادی
تهیه ورق های مس نما: شرکت برنا لیان، نماینده KME آلمان
جایزه : برنده جایزه بین‌المللی شیکاگو ۲۰۱۴

درباره پروژه  نمای پایلوت بانک ملت

بانک ملت با هدف تهیه طرح سازمانی نمای خود در بهمن ماه سال ۱۳۸۷ به معماران نام آشنا حبیبه مجدآبادی، کامران افشار نادری و علیرضا مشهدی میرزا مراجعه کرد. هدف کارفرما به دست آوردن طرح نمایی بود که بتواند در شهر شاخص بوده و معرف هویت بانک باشد. برای این منظور نخست اطلاعات ده شعبه در اختیار مشاور قرار داده شد تا پس از بررسی موقعیت این شعب و شرایط متفاوت و گاه متناقض آنها محلی را انتخاب کند.

تیم طراحی یک شعبه را به کارفرما معرفی کرد که طرح نمونه در آن اجرا شود. بدین ترتیب، یک پروژه نمونه (Pilot) تعریف شد تا به منظور پژوهش و امکان سنجی طراحی و اجرا و مقرر شد طرحی ارائه شود که قابلیت تطبیق با وضعیت کلیه شعب بانک را داشته باشد و در صورت صلاح دید بانک، نمای مذکور در شعب مهم بانک ملت به کار گرفته شود. 

روند شروع کار پروژه 

با توجه به عملکرد بانک و تخصصی بودن موضوع پروژه، مطالعات طراحی نما و گزینه های طراحی حدود یک سال به طول انجامید. این مطالعات شامل سفر مشاور و بازدید از بانک های خارج از کشور به هزینه طراحان بود که به موازات طراحی پیش رفت و به تهیه مقالاتی در خصوص موضوع و ارائه آن در مجله معمار ۵۶ و سمینار شعب هوشمند بانک در اردیبهشت سال ۱۳۸۸ انجامید. به این ترتیب موضوع طراحی نمای یک بانک به یک موضوع تحقیقاتی برای تیم طراحی، تبدیل شد.

مبانی طراحی و ایده های کلی پروژه پروژه پایلوت (Pilot) نمای شعب بانک ملت

۱- شی یکپارچه:

دستیابی به فرمی یکپارچه که علاوه بر نما یک مجسمه و نشانه شهری باشد و در عین حال نیازهای نمای بانک را به عنوان پوسته ای که محافظ بانک و معرف هویت سازمانی بانک است تامین کند. مهمترین اصل در طراحی نما، طراحی پوسته ای یکپارچه بود که تمام بخش های آن مکانیزم و فرم مشابهی داشته باشند و از تفکر ترکیب عناصر ی نظیر درب، پنجره، بازشو و… روی نما پرهیز شود. پوسته ای که همه نیازها را به تنهایی برآورده کند. نیاز به محافظت و ایمنی، نیاز به عبور نور و دید و نیاز ورود و خروج به بانک.

ابتدا ، با ترسیمات کامپیوتری و بررسی خانواده فرم های “سری” و “ارگانیک” امکان سنجی شدند. در قدم دوم، با توجه به ساده بودن مبانی ترسیمی طرح، تمریناتی روی سطوح قابل انعطاف مختلف انجام شدند و دست آخر از طریق ایجاد برش هایی موازی بر روی یک کاغذ A4 و تا زدن قسمتهای برش خرده، اولین نطفه فرم مورد نظر شکل گرفت. اگر این کاغذ را بخشی از نما فرض کنیم، تا کردن خطوط برش، امکان ورود نور را به فضای داخل فراهم می آورد، در حالیکه سطوح تا خورده، استقامت بهتری را در مقابل خمش عناصر افقی در اثر نیروی جاذبه یا سعی در نفوذ به داخل شعبه به منظور سرقت را فراهم می آورند.

۲- متریال مناسب برای فرم و فرم مناسب برای متریال :

در مرحله بعد انتخاب مصالح مناسب برای نما صورت گرفت، مصالحی که ارزش های فرم را بیان کرده و در عین حال مورفولوژی نما ویژگی ها و خواص طبیعی آن مصالح را ارزش گذاری کند. در اولین بررسی فلز به دلیل قابلیت خم شدن و برش مورد توجه قرار گرفت و در مرحله دوم مس، به خاطر رنگ گرم و آشنای آن انتخاب شد. برای اینکه هویت و چهره بانک در اثر گذشت زمان دستخوش تغییرات غیر قابل پیش بینی نشود از مس مقاوم در مقابل اکسیده شدن که رنگ آن همواره ثابت است استفاده شد. (نوعی ورق مس که با لایه pvdf مقاوم در برار اکسید شدن پوشیده شده است.) از آنجا که نماهای شهر تهران با هاله ای از تنالیته های رنگ خاکستری پوشیده شده متریال مس این قابلیت را داشت که ساختمان را از محیط اطرافش کاملاً متمایز کند.

استفاده از ابزار ساده در طراحی جزئیات، نمونه سازی و راه حل منحصر بفرد اجرا 

پروسه تهیه نقشه های اجرایی در مقایسه با یک ساختمان عادی کاملاً متفاوت بود در هر مقطع عمودی از نما، زوایای ورق ها در حال تغیر است و در واقع این نما صدها مقطع عمودی متفاوت دارد. راه حل اجرای این پروژه تهیه مقاطع اجرایی یا نقشه جزئیات نبود. بنابراین علاوه بر جزئیات اجرایی دستورالعملی برای نحوه کنار هم قرار گرفتن قطعات پازل نما تهیه شد. بدین ترتیب کدها و رقوم و یک دستورالعمل اجرایی جایگزین نقشه های فاز ۲ شدند. این نما از ۲۸۵ قطعه( شاخه) ورق خم شده مس تشکیل شده که هر یک مشخصات منحصر بفردی دارندکه در زیرزمین کارگاه دسته بندی شدند و بر اساس جدولی که چیدمان پازل را مشخص می کرد محل نصب هر یک از قطعات معین می شد.

نمونه سازی :

یکی از روش های متداول اجرا در پروژه های مهم و پیچیده نمونه سازی از بخش های مختلف جزییات است. در یک چنین پروژه هایی نمونه سازی موجب پیش بینی هزینه ،کاهش زمان اجرای پروژه و جلوگیری از اتلاف مصالح می شود. بدین ترتیب پیشرفت کار تیم طراحی به موازات کارگاه تحقیقاتی ساخت نمونه ها صورت گرفت. لازم به ذکر است نمونه های متعددی از جزئیات نما در مقیاس واقعی پیش از اجرای جزئیات اصلی ساخته شد و بحث تحقیقاتی بودن پروژه به مطالعه جزئیات نیز کشیده شد.

تولید انبوه 

سعی تیم طراحی در این بود که پروژه تبدیل به یک الگو و نمونه طرح و ساخت به روش صنعتی گردد. نوع تیپ بندی ورق ها به شکل مدولار بوده و از مرحله تهیه، خم و مونتاژ ورق به سازه آلومینیومی تا روش های نصب به شکل مونتاژ با قابلیت تعویض، رگلاژ با سیستم پیچ و مهره از جمله رویکرد های ویژه طراحان آن بشمار می آید. هدف دستیابی به یک پروتوتایپ نما بود که با حفظ ویژگی های زیبایی شناسی که ارائه می دهد قابل تطبیق با شرایط متفاوت و موقعیت های مختلف شعب بانک باشد.

مسائل فنی و نکات مهم طراحی نمای سازمانی بانک که در این پروژه در نظر گرفته شده است:

۱) برخورداری طرح از هویتی شاخص و قابل شناسایی
۲) قابلیت انطباق طرح با شرایط مختلف شعب
۳) عدم وابستگی طرح به محیط اطراف
۴) توجه به مسائل فنی
۵) استقلال پوسته از سازه نگهدارنده
۶) توجه به مسائل ایمنی و ضواط بانک
۷) قابلیت تولید صنعتی نما
۸) سایر جزییات نظیر مکانیزم قرقره و وزنه در ورودی، جایگذاریATM ، نوشتار تابلو و لوگو ی بانک و …