مجتمع فرهنگی ورزشی معلولین و جانبازان | آرش مظفری

 مجتمع فرهنگی ورزشی معلولین و جانبازان
معمار‌: شاخه تجربی معماری کلانشهر (آرش مظفری)

 موقعیت: ایران ، تهران ، خیابان فداییان اسلام، پایین تر از خیابان پروین اعتصامی
 وضعیت: ساخته شده
 مساحت زمین: ۵۰۰۰ مترمربع
مساحت ساخته شده: ۱۸۰۰۰ مترمربع
کاربری: ورزشی، فرهنگی
تاریخ: ۱۳۸۴ – ۱۳۹۰
تیم طراحی: 
مدیر پروژه: اشکان صدیق
سازه: خسرو حریری
تاسیسات مکانیکی: شرکت ارکان ارزش، رضا قدوسی زاده
تاسیسات الکتریکی: شرکت رستاک پويا، مهندس رحمتی
اجرا: شرکت سنگ بن بنا، مهندس نوروزی
نظارت:‌ سياوش غبرائی، آریا دانشور، محمد قياسی، نيما چگينی، علی اصغر شبرنگ، حسن سعيدي راد، عمار عليخواه 
متريال: بتن، فولاد
ماکت: سعید قدیانی
تصاویر سه بعدی: ميلاد گل محمدی، مجيد زمانی 
عکاسان: سروش غبرائی، کيارش کيايی، علی نوایی، علی دقیق
کارفرما: شهرداری تهران، شرکت توسعه ی فضاهای فرهنگی شهر تهران

درباره پروژه  مجتمع فرهنگی ورزشی معلولین و جانبازان

در ایران بیش از سه میلیون معلول ناشی از حوادث طبیعی، تصادفات رانندگی و نیز جانبازان جنگ ایران و عراق زندگی می کنند.
که متاثر از کمبودهای امکانات شهری و خدمات ویژه آن ها، بسیار آسیب پذیر و فراموش شده و درجه چندم محسوب می شوند یا چنین احساسی به آنها القا می شود. در سال ۱۳۸۵ معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران مصمم شد برای افزایش فضاهای خدماتی، مرکزی ورزشی و فرهنگی ویژه معلولان و جانبازان در هر یک از ۲۲ منطقه شهری تهران بسازد. از این رو برنامه فیزیکی یکسانی توسط مشاور اولیه تهیه شد و به مشاوران برگزیده برای هر منطقه ابلاغ شد که تمامی این مجموعه ها برنامه عملکرد یکسانی داشته باشند.

سایت پروژه و چالش های  سایت

سایت پروژه مجتمع فرهنگی ورزشی معلولین و جانبازان، بخشی از زمینی مستطیل شکل به ابعاد ۱۰۰×۵۰ متر مربع بود که امکان اشغال بخشی از ان به ابعاد ۱۰۰×۳۰ متر مربع وجود داشت. زمین باقی مانده متعلق به شهرداری منطقه بود که می بایست دسترسی به سایت شمالی خود را تامین می کرد، ضمن اینکه شهرداری منطقه آن را برای ایجاد فضای سبز عمومی در نظر گرفته بود و از سایت مجموعه فرهنگی- ورزشی معلولان جدا می دانست. در جنوب سایت، باغ کارخانه متروک چرم سازی زوک وجود داشت، با درختانی با قدمت صد سال و فضای سبز بسیار مناسب. 

موارد در نظر گرفته شده در مطالعات اولیه

در مطالعات اولیه ای که برای این پروژه انجام پذیرفت ابتدا به گرداوری اطلاعات و انجام مطالعات پایه پرداخته شد و پس از آن مطالعات کالبدی منطقه مد نظر قرار گرفت ،بررسی سیستم تاسیساتی و تجهیزات مورد نیاز، برنامه ریزی کالبدی و تعیین الگوهای پایه با توجه به معیارها و استانداردها، انجام مطالعات لازم و ارائه برنامه فضایی، ارتباط ساختمان در محوطه کلی، تهیه دیاگرام و روابط اجزای ساختمانی، گزینه های طراحی و مقایسه آنها و تهیه سیمای کلی ساختمان، تهیه طرح کاربری زمین و تهیه نقشه های شماتیک از اهم مطالعات انجام شده برای این پروژه بود.

ویژگی های معمارانه ی پروژه مجتمع فرهنگی ورزشی معلولین و جانبازان

طرح معماری مجتمع فرهنگی ورزشی معلولین و جانبازان بصورت مكعبي شفاف و شيشه است كه فضاهای عملكردی ورزشی- فرهنگی در داخل آن بصورت معلق قرار گرفته است. در جلوی اين مكعب شيشه ای رامپ هاي دسترسی معلولين كه امكان خروج آنها در هنگام بروز حادثه را فراهم مي كند واقع شده است. شفافيت بنا و ديده شدن رمپ هاي ويژه معلولين در نما سياليت و تحرك دو چندان به اين بنا مي بخشد كه با عملكرد ورزشي آن دارای هماهنگی است.

امکانات شاخص طرح

طراحي و ساخت بوستان ويژه معلولين در شمال سايت از ديگر امكانات منحصر به فرد اين مجموعه مي باشد. با آزمایش های مکانیک خاک معلوم شد حداکثر امکان ساخت دو طبقه در زیرزمین وجود دارد. بنابراین با شرط امکان ایجاد پارک عمومی در زمین مجاور اجازه ساخت پارکینگ در زیر سطح پارک اخذ شد. اما زمین برای تراکم عملکردی مورد نظر کارفرما بسیار محدود بود و مدیریت شهری به ایجاد این فضا در سایت مذکور تاکید داشت، ناگزیر ساختمان ارتفاع گرفت و در نهایت برنامه به صورت جعبه های عملکردی معماری در آمد. جعبه های عملکردی روی هم قرار گرفتند و لغزیدند تا فضاهای خالی ما بین آن ها به وجود آید. فضاهایی که در ارتباط با درون و بیرون ساختمان و سایت رفتار می کنند.

نمای شاخص پروژه مجتمع فرهنگی ورزشی معلولین و جانبازان

شیبراهه  هایی در شمال بنا این جعبه های عملکردی را به هم متصل می کنند و علاوه بر این که مسیرهایی ویژه ی ویلچررانی معلولان اند، نمایی پویا به پروژه نیز می دهند. این مجموعه شیب راهه ها در یک جعبه ی نمایی مقابل عملکردهای داخل قرار می گیرند. یک جعبه ی نمای عملکردی که مجموعه آن هم نمای پروژه هاست و هم کارکرد ارتباطی مجموعه را به عهده دارد. نمایی که در ترکیب استفاده کنندگان خود همواره در حال تغییر است و استفاده کنندگان خود بخشی از معماری پروژه را بوجود می آورند و این شیب راه ها در نهایت به سطح بام می رسند که از آن جا نیز به عنوان پیست ویلچررانی استفاده شده است.

زون بندی طرح

مجموعه مجتمع فرهنگی ورزشی معلولین و جانبازان شامل  فضا های زیر است:
بخش اداری و مدیریت. بخش فرهنگی شامل: کتابخانه، گالری، آمفی تئاتر، سایت کامپیوتر. بخش آموزشی شامل: اتاق کنفرانس، کلاس های آموزشی، کارگاه های فنی حرفه ای. بخش ورزشی شامل: استخر، سونا، جکوزی، استخر آب درمانی، سالن پینگ بنگ، سالن بدنسازی، سالن تیر اندازی، سالن چند منظوره ورزشی، سالن شطرنج، پیست ویلچرانی. بخش فضاهای رفاهی و خدماتی شامل: بوفه، سالن پذیرایی عمومی، نماز خانه، پارکینگ، تاسیسات، فضاهای ارتباطی.

ویژگی های شاخص طرح

 طرح معماري پروژه مجتمع فرهنگی ورزشی معلولین و جانبازان که به صورت مكعبی شفاف و شيشه ای است و فضاهاي عملكردي ورزشی- فرهنگی در داخل آن بصورت معلق قرار گرفته است.رمپ های دسترسي معلولان كه امكان خروج آنها در هنگام بروز حادثه را فراهم می كند. شفافيت بنا و ديده شدن رامپ هاي ويژه معلولان در نما ، سياليت و تحرك دو چندان به اين بنا مي بخشد كه با عملكرد ورزشي آن دارای هماهنگی است.طراحي و ساخت بوستان ويژه معلولان در شمال سايت. اسكلت ساختمان با توجه به عملكرد خاص آن، با ضريب اهميت ويژه طراحي شده كه علاوه بر توانايي قرارگيري سالنهايي با ابعاد دهنه هاي بزرگ توانايي مقاومت در برابر زلزله را همواره با ظريف ترين مقاطع سازه اي ممكن ساخته است. رعایت نمودن کلیه استانداردها و قوانین و مقررات مربوط به ساخت بناهای ویژه معلولان. دسترسی آسان. جانمايی پروژه در مجاورت با يك كارخانه متروك چرمسازی با فضای سبز وسيع که امکان توسعه آتی را بوجود می آورد.