فهرست مقالات در مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۷
۱- تأثیر تراکم جمعیتی بر شاخص های کیفیت زندگی شهری نمونۀ مطالعه: منطقۀ ۳ کلانشهر تهران | احسان حیدرزاده؛ مصطفی بهزادفر
۲- بررسی عوامل مؤثر بر حمل و نقل پایدار شهری بر پایه نظریه اقتصاد سبز مورد مطالعه: شهر بیرجند | محمد اسکندری ثانی؛ محمود مرادی؛ افسانه ابراهیمی
۳- تحلیل ساختار فضایی شهر با تأکید بر خصلت همپیوندی و اتصال فضایی در کلانشهر تبریز | زهرا عبداللهی ترکمانی؛ محمدحسن یزدانی؛ ابوالفضل قنبری
۴- تحلیل وضعیت تاب آوری شهری در برابر مخاطرات طبیعی (مورد مطالعه: شهر باقرشهر) | طاهر پریزادی؛ علیرضا شیخ الاسلامی؛ علیرضا کریمی رزکانی
۵- شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر گردشگری در کلانشهر شیراز با رویکرد آینده پژوهی | طاهره نصر
۶- تبیین نقش الگوی مدیریت زمین شهری مبتنی بر توسعه کالبدی فضایی شهرها (موردپژوهی: منطقه ۱۲ کلانشهر تهران) | یعقوب حق پناه؛ مجتبی رفیعیان؛ سعید کامیابی؛ عباس ارغان
۷- نقش و جایگاه چیدمان مبلمان شهری در شادابی و سرزندگی فضاهای شهری (مطالعه موردی: مناطق ۱۱ گانه شهرداری شیراز) | علی شمس الدینی؛ ساسان نصیبی
۸- انتخاب مسکن با تأکید بر ویژگی های جمعیتشناختی خانوار مالکنشین با استفاده از روش آزمون گسسته انتخابتجربی در شهر اصفهان | سید محمد رضا میرعلایی؛ محمود محمدی؛ مرتضی سامتی
۹- ارزیابی نقش پارک های شهری در پایداری اجتماعی شهرها نمونه موردی (پارک آزادی شهر شیراز) | ام کلثوم مرادیان؛ مهدی رخشنده رو؛ علیرضا عبداله زاده فرد
۱۰- واکاوی معیارهای اقتصادی گردشگری پایدار شهری (مطالعه موردی: رودخانه زرجوب شهر رشت) | مریم قربان پور؛ مهرناز مولوی؛ نادر زالی
۱۱- نوزایی شهری رویکردی نوین جهت احیا و ارتقا کیفیت زندگی در بافت تاریخی شهرها (نمونة موردی: محدودة میدان امام علی (ع) شهر اصفهان و بافت پیرامون آن) | سعیده مویدفر؛ سارا اسحاقی
۱۲- واکاوی و تبیین سیر تحوّل ضوابط شهری در شهرهای ایران، مورد مطالعه: کلانشهر شیراز | محسن اعتصامی پور؛ مهیار اردشیری؛ زهراسادات سعیده زرآبادی؛ حمید ماجدی
۱۳- سنجش و ارزیابی اثرات فضاهای سبزدر مجتمعهای مسکونی بر میزان پایداری سبک زندگی ساکنان (مورد: مناطق ۱ و ۶ شهر شیراز)| امیررضا ارزاقی؛ احمد امین پور؛ شیرین طغیانی
مقاله ۱ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۷
بهدنبال گسترش شهرنشینی، شاهد شکلگیری نواحی با تراکم جمعیتی بالا در کلانشهرها هستیم که با مسائلی همچون شلوغی، کاهش سرانۀ خدمات و غیره درگیرند؛ بنابراین ضرورت دارد تأثیر تراکم جمعیتی بر شاخصهای کیفیت زندگی مورد ارزیابی قرار گیرد تا بر مبنای آن بتوان اصلیترین شاخصهای تأثیرپذیر از تراکم جمعیتی را شناساییکرده و برای مرتفعنمودن آنها برنامهریزی کرد. ازهمینرو، بهمنظور آزمون فرضیۀ پژوهش، منطقۀ ۳ شهر تهران بهعنوان نمونۀ مورد مطالعه انتخاب شده است که درحالحاضر با روند سریع افزایش تراکم جمعیتی همراه است و عدم نظارت و کنترل بر آن میتواند آثار نامطلوبی بر کیفیت زندگی شهروندان داشته باشد. این پژوهش با شیوۀ شناخت ذهنی مبتنی بر پیمایش میدانی از شهروندان بررسی شده است.
مقاله ۲ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۷
افزایش استفاده از خودرو و وابستگی به آن در محیط های شهری، مشکلات متعددی از قبیل آلودگی هوا و صوتی، ترافیک، مصرف بیرویه انرژیهای فسیلی ایجاد کرده است. نمونه مورد مطالعه در این تحقیق، به عنوان مرکز استان خراستان جنوبی و تمرکز بالای بخش خدمات، توسعه بی قواره و نامتوازن، حجم بالای ترددهای درون شهری و نامناسب بودن برخی از معابر موجب ایجاد ترافیک، آلودگیهای صوتی و زیست محیطی به عنوان نمونهای مناسب برای برنامه ریزی حمل و نقل پایدار تلقی میشود. بر این اساس هدف پژوهش بررسی و شناسایی عوامل مؤثر بر ایجاد سیستم حمل و نقل پایدار با تأکید بر اقتصاد سبز در شهر بیرجند می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و از نظر روش تحقیق توصیفی– تحلیلی میباشد. روش جمعآوری دادهها به صورت کتابخانهای و مطالعات میدانی از نوع پیمایشی انجام شده است. اطلاعات از یک نمونه ۱۷۵ نفری از جامعه آماری از طریق پرسشنامه اخذ گردیده است.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۳ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۷
ساختار فضایی حاکم بر شهرها به روابط متقابل و عوامل مختلفی بستگی دارد و این روابط در مقیاس شهری بزرگ، دارای پیچیدگی و درهمتنیدگی خاصی است. لذا اهمیت نگرش به ساختار فضایی شهر، دارای اهمیتی زیادی است. کلانشهر تبریز همچون سایر کلانشهرهای ایران با رشد سریع جمعیت مواجه بوده و این مسئله باعث پیچیدگیهای کالبدی و فضایی و در نتیجه موجب پیچیدگی شناخت و تحلیل سازمان و ساختار فضایی آن شده است؛ هدف اصلی پژوهش حاضر شناخت ساختار فضایی کلانشهر تبریز با روش چیدمان یا پیکرهبندی فضایی است. روش پژوهش بهصورت کمی و از نوع توصیفی-تحلیلی است. محدوده مورد مطالعه کلانشهر تبریز و واحد تحلیل محورهای اصلی و شریانهای درجه یک و درجه دو شهر بوده است. دادههای مورد استفاده در پژوهش حاضر به روش کتابخانهای و میدانی گردآوری شده است. روش تجزیهوتحلیل دادههای به دست آمده با استفاده از تکنیک تحلیل چیدمان فضا و تحلیل اصول همپیوندی، اتصال و انتخاب بوده است.
مقاله ۴ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۷
مخاطرات طبیعی، شرایط زندگی سکنه شهرهای جهان را بشدّت تحت تأثیر قرار داده است. فزونی بلاها و خسارات مالی و جانی آنها، پژوهشهایی با موضوع تابآوری را در مطالعات شهری الزامآور ساخته و در پی آن، مفهوم تابآوری بهسرعت در ادبیات پایداری شهری جای گشوده است. در پژوهش حاضر تابآوری شهر باقرشهر از شهرهای استان تهران و حاشیه پایتخت در برابر بلایای طبیعی مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش از منظر هدف جز تحقیقات شناختی و از جهت روش با رویکرد ارزیابی-تحلیلی که برای گرداوری داده ها با رویکرد اسنادی- پیمایشی با بکارگیری ابزارهای پرسشنامه و بازدیدهای میدانی صورت پذیرفته است. حجم نمونه تحقیق به تعداد ۳۰ نفر افراد متخصص و متولی در ساختارمدیریت شهری و افرادی که شناخت کافی به شهر باقرشهر داشته اند با تکنیک گلوله برفی شناسایی و انتخاب شدند. تجزیهوتحلیل داده ها با استفاده از شاخصهای مرکزی آمار توصیفی، مدل آنتروپی شانون (برای وزندهی شاخصها و معیارها) و مدل ویکور (بمنظور رتبهبندی) با نرمافزارهای SPSS، GIS و Excel بوده است.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۵ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۷
امروزه گردشگری به عنوان یک صنعت، به مثابه پدیده پویای جهانی و اجتماعی است که شناخت و تحلیل علمی آن میتواند چهارچوب مطمئنی برای برنامهریزی صنعت گردشگری در حال و آینده فراهم آورد. شرایط موجود کشور ایران با پشتوانه تاریخی آن، نشان میدهد که گردشگری میتواند بستر مناسبی برای دستیابی به توسعه پایدار باشد و به عنوان یکی از پیش شرطهای برنامهریزی پایدار میتواند مطرح باشد. هنگامی که به شهرهای اصیل ایرانی اندیشیده شود میتوان دریافت که ساختار هر یک از این شهرهای تاریخی واجد مؤلفههایی هستند که ارزش آنها را دوچندان مینماید. هدف پژوهش حاضر شناسایی پیشرانهای کلیدی مؤثر بر توسعه گردشگری شهر شیراز و بررسی چگونگی تأثیرگذاری این پیشرانها بر یکدیگر میباشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش بر اساس روشهای جدید علم آیندهپژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که در دو مرحله تعیین شاخصهای کلیدی از طریق روش دلفی و شناسایی پیشرانهای کلیدی با استفاده از نرمافزار MicMac بر پایه روش تحلیل اثرات متقاطع انجام گرفته است.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۶ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۷
الگوی کنونی مدیریت زمین شهری در ایران تحت تأثیر عواملی از جمله تمرکزگرایی در ساختار قدرت، موازی کاریهای نهادی، واسطهگری، ضعف بسترهای قانونی و … زمینه ساز بروز ناپایداری کالبدی- فضایی به خصوص کلانشهرهایی چون تهران گردیده است. هدف پژوهش بررسی الگوی مدیریت زمین شهری مبتنی بر پایداری کالبدی- فضایی منطقه ۱۲ شهر تهران میباشد. روش پژوهش بر اساس هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی است. جهت گردآوری دادهها از روشهای اسنادی و میدانی و به منظور تحلیل دادهها از آزمون T تک نمونهای، همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. جامعه آماری نهادهای متولی مدیریت زمین شهری و مراجعه کنندگان بوده که به ترتیب ۳۳۶ و ۱۳۰ نمونه میباشد. سنجش اعتبار الگو بر اساس طیف سه تایی (کم:۱- متوسط:۲-زیاد:۳) با میانگین مفروض (۲) و تعداد ۷ معیار صورت گرفت.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۷ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۷
امروزه نبود مبلمان شهری مناسب و چیدمان آراسته و هماهنگ آن، در تمام شهرهای ایران باعث معضلی بنام بههمریختگی و عدم شادابی و روحیهی متناسب برای استفادهکنندگان از محیط شهری شده است. شهر شیراز به عنوان مهمترین شهر جنوب کشور و گردشگرپذیر، لازم است که به سنجش میزان چیدمان متناسب مبلمان شهری خود پرداخته تا بتواند فضای متناسب شاد را در شهر ایجاد نماید. هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش و جایگاه چیدمان مبلمان شهری در شادابی فضای شهری در شیراز است. پژوهش از نوع کاربردی و روش مطالعه، پیمایشی- تحلیلی است. به منظور تعیین نقش مبلمان شهری در شادابی شهری از آزمون رگرسیون استفاده شده است. جامعهی آماری شامل جمعیت شهر شیراز در سال ۱۳۹۵ به تعداد ۱۷۱۲۷۴۵ نفر در نظر گرفته شده است و تعداد ۳۸۴ نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۸ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۷
انتخاب مسکن، به عنوان اساسیترین نیاز هر خانوار میباشد که بهطور مستقیم بر کیفیتزندگی خانواده، تأثیر میگذارد. لذا شناسایی و ارزیابی مؤلفههای تأثیرگذار در انتخاب مسکن از دیدگاه خانوارهای مالکنشین به عنوان مصرف کننده نهایی مسکن، نقش مهمی در یاری مدیران شهری برای ارتقاء و بهبود شرایط سکونتی مردم خواهد داشت. پژوهش حاضر، با هدف بررسی و ارزیابی عوامل مؤثر بر میزان احتمال انتخاب مسکن با تأکید بر ویژگیهای جمعیت شناختی خانوارهای مالک نشین در شهر اصفهان انجام شده است. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی بوده و از نظر نحوه جمعآوری دادهها، توصیفی- پیمایشی است. شیوه جمعآوری اطلاعا اسنادی با مطالعه و بررسی پژوهشهای قبلی، و میدانی با جمعآوری دادهها با استفاده از طراحی پرسشنامههای انتخاب تجربی با تکیه بر نرمافزار SPSS و روش فاکتوریلجزئی برای کاهش سناریوهای ممکن ،بهصورت تصادفی از ۳۰۰ خانوار متقاضی مسکن در یک دوره ۶ ماهه در بازار املاک، بود.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۹ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۷
پارک ها و فضای سبز شهری از مهم ترین عوامل موثر در شکل دهی به پایداری اجتماعی و همبستگی فضاهای شهری می باشند. ولی عواملی مانند مشکلات زندگی شهری، ایمنی پارک و فضای سبز ، امنیت و متناسب نبودن امکانات مورد نیاز برای گروه های مختلف سنی و جنسی در این مکان ها از جمله عوامل کاهش تمایل شهروندان برای استفاده از این عرصه ها می باشد. این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع پیمایشی است که مبتنی بر کسب حقایق و تجزیه و تحلیل علل آن ها می باشد. حجم نمونه آماری با توجه به میزان جذب جمعیت پارک آزادی در شلوغ ترین روزهای سال، نمونه آماری متناسب که قابلیت تعمیم داشته باشد، ۱۵۰ نمونه محاسبه گردیده و در راستای حذف اثر مقادیر بی پاسخ احتمالی تا ۱۷۰ نفر افزایش پیدا کرد. در این پژوهش با توجه به بستر مناسب پارک آزادی در زمینه اجتماعی، فرهنگی و محیط زیستی آن ، متاسفانه کارکرد آن در زمینه اجتماعی و فرهنگی بسیار ضعیف می باشد و با توجه به جمع آوری اطلاعات از کاربران مراجعه کننده به پارک و تجزیه و تحلیل آن از طریق نرم افزار SPSS ، معضلات و مشکلات پارک آزادی در پایداری اجتماعی از دید کاربران به نتایجی دست پیدا کرد که در سه ویژگی ادراکی ، کالبدی و فضایی دسته بندی شد.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۱۰ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۷
طی چند دهه اخیر، بیتوجهی به رودخانه زرجوب در شهر رشت، تخریب محیطزیست و غفلت از پتانسیلهای اقتصادی آن، پیامدهای ناگواری را به دنبال داشتهاست. به دلیل اینکه این رودخانه واجد پتانسیلهای متعددی جهت توسعه گردشگری به عنوان یک منبع پایدار اقتصادی است، با انتخاب آن به عنوان مطالعه موردی، هدف این پژوهش ارزیابی معیارهای اقتصادیگردشگری پایدار در نظر گرفته شده است. با روش توصیفی–تحلیلی و به منظور ارزیابی وضعیت موجود رودخانه بر اساس معیارهای اقتصادیگردشگری پایدار از ۴۰۰ شهروند، ۲۵ متخصص بومی و ۲۰ مسئول شهری نظرخواهی و وضعیت هر معیار بر اساس نمره میانگین محاسبه شدهاست. معیار «میزان جذب سرمایه خارجی» با میانگین ۰۵/۱ و معیار «قیمت زمین» با میانگین ۸۰/۲ به ترتیب پایینترین و بالاترین امتیاز را در بین معیارهای اقتصادی دارند. در واقع تمامی معیارها در وضع موجود پایینتر از حد متوسط هستند. در مرحله بعد راهبردهای منتج از سوات با روش تاپسیس رتبهبندی و به منظور وزندهی معیارها با روش آنتروپی شانون و امتیازدهی به راهبردها بر اساس معیارها از ۲۵ متخصص بومی نظرخواهی شده است.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۱۱ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۷
در چند دهه اخیر رشد بیرویه و ناهماهنگ محیط شهری بهصورت مستقیم و غیرمستقیم بر کیفیت زندگی شهری، بافتهای تاریخی و ارزشمند و انسان تأثیرگذار بوده است.÷ وسعت زیاد بافتهای قدیمی و فرسوده و معضلات پیچیده آنها و تأثیر مستقیم بر کیفیت زندگی شهری، مسئولان شهری را وادار به اتخاذ رویکردهای جدید در جهت مقابله با این معضلات کرده است. رویکردهای مرمت و بهسازی درگذر زمان تکاملیافتهاند که از جدیدترین رویکردها میتوان به نوزایی شهری اشاره نمود. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی کیفیت زندگی شهری در محدوده پیرامونی بافت تاریخی میدان امام علی (ع) اصفهان بر اساس سه معیار اجتماعی، اقتصادی و کالبدی با رویکرد نوزایی شهری میباشد. روش تحقیق بهصورت توصیفی- تحلیلی بوده و کاربردی میباشد. جامعه آماری ساکنین محدوده موردمطالعه و متخصصین شهری میباشند که ۳۰ نفر بهصورت هدفمند انتخاب و پرسشنامهها بین آنها توزیعشده است.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۱۲ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۷
ضوابط شهری در قالب آییننامههای منطقهبندی، مکانیزم اجرایی طرحهای توسعه شهری هستند. سیر تحوّل ضوابط منطقهبندی در یک قرن گذشته، از شکلگیری ضوابط عملکرد مبنا، تکنیکهای اصلاحی تا ظهور ضوابط فرم مبنا و هیبریدی، نشاندهنده توجه بیشتر به ابعاد کیفی فرم محیط انسانساخت است. بررسیها نشان میدهد بنیان، اجزا و شیوه مشارکتی تهیه ضوابط نوشهرسازان که در قالب تغییر مبنای ضوابط از عملکرد به فرم ساختمانی ارائه میگردد، در راستای تحقق الگوی شهرسازی انسانمحور و پایدار، واجد ویژگیهای جامعیت دربرگیرندگی ضوابط عرصههای عمومی و خصوصی، یکپارچگی ضوابط شهری و ساختمانی، زمینه گرایی در فرم و انعطافپذیری عملکردی است. با توجه به نتایج مثبت مورد انتظار از کاربرد رویکرد فرم مبنا، چهار کیفیت انعطافپذیری عملکردی، پیشبینی پذیری فرم، تسهیل و پیشبینی پذیری مدتزمان صدور مجوز ساخت و شفافیت و خوانایی، بهعنوان معیارهای بررسی روند تحول ضوابط در این تحقیق انتخاب گردید.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۱۳ مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری ۳۷
یکی از مسائلی که به صورت کتمانناپذیری هم بر نحوه معماری “مؤثر” و هم از آن “متأثر” است، سبک زندگی مخاطبان است. در این راستا توجه به فضای سبز مسکن، به عنوان متغیر مستقلی که سبک زندگی انسان را تغییر میدهد و به تبع آن سبک زندگی به عنوان عاملی که میزان و نحوه مصرف انرژی (توسعه پایدار) را تحت تأثیر قرار میدهد، ضروری مینماید. مطالعه حاضر، تأثیر فضای سبز مجتمعهای مسکونی پنجاه واحدی و بیشترِ مناطق یک و شش شیراز بر پایداری سبک زندگی ساکنان را مورد کنکاش قرار داده است. در این پژوهش توصیفی- پیمایشی، ابتدا از روش کتابخانهای، اطلاعات جمعآوری گردید، سپس معماری مجتمعهای مسکونی و میزان فضای سبز هر مجتمع به شکل خالص و سرانه مورد پژوهش محاسبه قرار گرفت. میزان مصرف انرژی به عنوان نماینده سبک زندگی پایدار معرفی گردید و قبوض برق (شاخص میزان مصرف) تمامی واحدهای مسکونی در دو ماه شهریور و دی ۱۳۹۶ بررسی شد.
دریافت کامل مقاله