فهرست مقالات در نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۳۸
۱۱- عوامل موثر بر تقدم منافع فردی بر منافع جمعی در شهر زنجان | دکتر علی بقایی سرابی
۱۲- توسعه بام سبز در طراحی فضاهای شهری پایدار با ارائه راهکارها و پیشنهادات، نمونه موردی: باغ- مدرسهها | دکتر حمید ماجدی، فریال سادات سیادتی
۱۳- سنخیتشناسی همسویگی معنادار روشهای ارزیابی قرارگاههای رفتاری و بازطراحی مبلمان و فضاهای شهری | نفیسه گلستانی *، محبوبه روشن، دکتر مهدی شیبانی
۱۴- سیاستپژوهی پارادایمهای مشارکتی شهروندان در مدیریت محیط زیست شهری | حسین صداقت نوری
۱۵- تاثیر باورها و مراسم آیینی در پایایی و پویایی فضاهای شهری؛ موردپژوهی: تعزیه در پایایی حسینیهها و تکایا در ایران | مظفر پاسدار شیرازی *، دکتر علیرضا صادقی
۱۶- ساختار و پیکره شهر در شعر معاصر | دکتر صدیقه سلیمانی *، دکتر یوسف عالی عباس آباد
۱۷- ارائه شاخصهای طراحی مسکن بومی با تاکید بر مولفههای طراحی شهری اقیلمی؛ موردپژوهی: شهر کرمان | الهه ایرانمنش *، دریا نصرت پور، مریم میرشک داغیان، مرضیه هادی
۱۸- تبیین اصول و ملاحظات دفاع شهری و رویکرد پدافند غیرعامل با تاکید بر سلولار نمودن شهرها | حامد شهسواری، وحید قربانی *، بهاره ربیعی
۱۹- میزانسنجی عدالت فضایی در چارچوب نظریه شهر عدالتمحور؛ موردپژوهی: مناطق ۲۲ گانه شهرداری تهران | دکتر علی اکبر تقوایی، دکتر محمدرضا بمانیان، دکتر محمدرضا پور جعفر، مهدی بهرام پور
۲۰- امکان سنجی مشارکت شهروندان در مدیریت و توسعه پارک های محله ای شهر تهران | بهرام رسولی *، دکتر عبدالحسین کلانتری
مقاله ۱۱ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۳۸
یکی از انواع معمّاهای اجتماعی قائلشدن تقدم به منافع فردی یا جمعی است. اگر پرسیده شود «چرا در وضعیت تضاد بین منافع فردی و منافع جمعی، شهروندان راه تقدم منافع فردی را بر راه تقدم منافع جمعی ترجیح میدهند؟» میتوان وقوع و شیوع انواع اختلالات در سطوح و فازهای مختلف بدنه اجتماعی را به عنوان عوامل اثرگذار احتمالی شناسایی کرد. در این پژوهش منافع جمعی به سه سطح مبتنی بر سلسلهمراتب ادخال ساختاری (خانوادگی، همسایگی، شهری) و هر کدام به چهار فاز کارکردی مبتنی بر چهارچوب ملقب به «آجیل» پارسونزی مورد تجزیه تحلیلی قرار گرفت. با اتکاء بر بحثهای مبسوط نظری عوامل موثر بر میزان تقدم منافع فردی بر منافع جمعی در سطوح و فازهای تحلیلی مطابق با مورد منافع جمعی مورد تشخیص قرارگرفتند.
مقاله ۱۲ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۳۸
امروزه بکارگیری بامهای سبز در طراحی معماری و شهر مورد توجه ویژهای قرار گرفته است؛ چنانچه استفاده از پوشش سبز در بام و نمای ساختمان در اکثر کشورهای اروپایی و ایالات آمریکا رشد چشمگیری داشته که دلایل عمده آن علاوه از مبحث زیبایی شناسی معمارانه، پاسخگویی به عواملی همچون عایقسازی طبیعی ساختمان (حرارتی، رطوبتی و صوتی)، استفاده از فضای مرده بام در جهت خلق فضای دلپذیر و خلق سطوح چشمنواز در نما، تلفیق ساختار مصنوع با طبیعت، کمک به کاهش آلودگیهای جوی و افزایش نسبت اکسیژن هوا و غیره میباشد. از طرفی طراحی ساختمان با بام سبز منجر به افزایش پایداری و مدیریت صحیح بارانهای سیل آسا و آب باران میگردد. اکثر کشورهای توسعه یافته در این راستا در این راه قدم نهادهاند که لازم است تا در ایران نیز این موضوع مورد توجه فراگیرتری قرار گیرد. در این مقاله با روش تحلیل منطقی و روش اسنادی به بررسی و ارائه راهکارهای توسعه بامهای سبز در فضاهای شهری خاصه در باغ- مدرسهها پرداخته شده و در پایان راهکارهایی چند در این رابطه مورد اشاره قرار گرفته است.
مقاله ۱۳ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۳۸
امروزه درنظرگیری تعامل فیمابین «کالبد، فعالیت و معنا» که دارای پیوستاری و همسویگی معناداری با نحوه و چگونگی کاربست فضاهای شهر بوسیله شهروندان است، از مهمترین پارادایمهای مفهومی و رهیافتهای نظری به «بازطراحی فضاهای شهری» بوده است که لازم است در حوزه برنامهریزی و مدیریت شهری موردنظر معماران و طراحان شهر قرار گیرد. از سوی دیگر، دستیابی به روشهای ارزیابی رفتار شهروندان برای بازطراحی دوباره فضاهای شهری نیز می تواند ضمن کمک به طراحی محیط هایی پاسخده، از عدم بکارگیری فضا بوسیله شهروندان و تولید فضاهای غیرسرزنده و ناکارآمد جلوگیری بعمل آورد که التزام و ضرورت تحقیق حاضر را تشکیل داده است. در مقاله حاضر، به سنخیت شناسی انواع روشهای ارزیابی رفتارها و قرارگاه های رفتاری و میزان انطباق آنها با بازطراحی دوباره فضا خاصه در ایران پرداخته شده است که از روش توصیفی- تحلیلی و استدلال مبتنی بر منطق و روشهای اسنادی بهره برده است. لذا در پایان ضمن اشاره به معیارهای بازطراحی دوباره مبلمان و فضاهای شهری ایران در دوره معاصر به مجموعه معیارهایی اشاره شده و میزان سنخیت این روشها با بازطراحی و ارزش گذاری هر یک به اختصار مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۱۴ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۳۸
در طول تاریخ و در سراسر جهان به نقشها، نیازها و توانهای بالقوه و بالفعل شهروندان چنانکه سزاوار است نگریسته نشده؛ و به همین دلیل هنگامی که با موضوع محیط زیست روبهرو میشویم، مشاهده میشود که شهروندان به دلیل نوع وظایفشان ارتباط غیرقابل انکاری با منابع طبیعی و محیطزیست خود دارند و به گونهای نزدیکتر و صمیمیتر به طبیعت گره خوردهاند، به سبب وجود مشکلاتی چون فقر، عدم دستیابی به آموزش و آگاهیهای لازم زیست محیطی و عدم مدیریت، علیرغم توانهای خود، نتوانستهاند نقش مؤثری را آن چنان که شایسته آنان است ایفا نمایند. در این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی به زمینه های مشارکت سازی شهروندان در مدیریت زیست محیطی اشاره شده و با روش سیاست پژوهی به ارائه راهکارها و سازماندهی به ارتقا میزان مشارکت شهروندی در بهبود محیط زیست پرداخته شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد که «پیآمدهای روانشناختی شهروندان» در مدیریت پشتیبان، ایجاد انگزیش و احساس «مشارکت» است که برای شهروندان فراهم میآید و انان را به سمت مشارکت بیشتر سوق میدهد.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۱۵ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۳۸
باورها و مراسم آیینی نقشی فراگیر در تحولات و تغییرات فضاهای شهری از یک طرف، و پایایی و ماندگاری آنها از سوی دیگر، داشتهاند؛ چنانچه امروزه میتوان تاثیرات باورها و مراسم آیینی را در ساختار و پیکره شهر مشاهده کرد. از سویی دیگر، مراسم عزاداری حسینی و تعزیه در طول زمان در بافتار فرهنگی و ساختار کالبدی ایران وجود داشته و به مثابه عنصری فرهنگی جاودان و ماندگار بوده است که ایام عزاداری حسینی تاکیدی بر این امر است. در مقاله حاضر به دلایل ماندگاری تعزیه و حسینیهها در طول تاریخ پرداخته میشود. روش تحقیق این پژوهش توصیفی و تحلیلی است و از «روش فراتحلیل» و «تحلیل اسنادی» نیز برای تایید و «اعتبارسنجی محتوای تحقیق» استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که وجود معنای قدسی و بالاخص انگارههای معنوی در هر پهنه، محیط و مجتمع زیستی، از واحدهای همسایگی و محلهها تا روستاها و شهرها میتواند زمینهساز «ماندگاری و جاودانگی» محیط و فضا و بروز مکانی ماندگار و جاودان گردد.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۱۶ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۳۸
موضوع مقاله ساختار و پیکره شهر در شعر معاصر است. پژوهش در پی جواب دادن به این سؤال است که شهر در اندیشه شاعران معاصر چه کارکردی دارد. در واقع مساله این است که در تدوین و سرایش شعر در دوران معاصر چه رویکرد یا نگاهی به شهر وجود داشته و یا دیدگاه حاکم بر اذهان شعرا و اندیشمندان حوزه ادب فارسی، چگونه تبیین شده و دارای چه مفاهیمی است. فرضیه بر این است که شاعران بنا به وضعیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی خاصی که داشتهاند، تلقیهای خاصی از آن داشته اند و اندیشه های خود را در قالب شهر ریخته و یا دست به تأسیس شهر و آرمانشهر زده اند. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است و از ابزار گرداوری داده: مطالعات کتابخانهای و اسنادی بهره برده است. در این پژوهش نیز با استفاده از روش تحلیل متن، ابتدا تمام مؤلفه-هایی که به نوعی با مبحث کتاب ارتباط داشتند، به عنوان دادههای متن گردآوری، سپس به تحلیل آنها پرداخته شد. در پایان رویه های حکام بر شعر دوران معاصر را از شهر و مفهوم آن، به اختصار اشاره شده است.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۱۷ نشریه علمی پژوهشی مدیریت شهری و روستایی ۳۸
امروزه بررسی الگوهای طراحی مسکن بومی در شهرهای کشور و تطابق ساخت و شکلگیری فضاهای شهری با گونهها و الگوهای طراحی شهری اقلیمی با درنظرگیری مولفههای فرهنگی- اجتماعی از مقولاتی است که نیاز است در فرایند برنامهریزی مسکن در شهرها مورد توجه باشد. این امر از آن جهت مهم است که سازگاری بناها و ساختمانها با شرایط اقلیمی و ویژگیهای بومی هر منطقه باید تحت تاثیر رویکردهای پوزیتیویستی باشد و همواره، تاکید بر «علمی بودن» فرایند طراحی شهری و معماری مسکن بومی است. در این مقاله با روش اسنادی و مطالعات صورت گرفته درباره مسکن بومی و در ضمن روش مطالعات میدانی به مولفه های شکل گیری فضاهای شهری اقلیمی و بومی و بالاخص مسکن بومی در شهر کرمان اشاره شده است. در پایان نیز به مولفه های اجتماعی و اقلیمی طراحی شهری و طراحی مسکن بومی در شهر کرمان اشاره شده و در قالب جداولی به الگوهای طراحی و تحلیل مسکن بومی کرمان پرداخته شده است.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۱۸
متاسفانه اغلب شهرهای کشور بدون توجه به اصول پدافند غیرعامل طراحی و برنامهریزی شدهاند، از سویدیگر وجود طیف وسیع تهدیدات نظامی و وجود منابع پرارزش در کشور باعثگردیده تا توجه بیش از بیش معطوف رویکرد پدافند غیرعامل گردد، شایان ذکر است تخریب شهرها برای بازسازی آنها با رویکرد پدافند غیرعامل امری ناممکن است؛ اما این موضوع به منزله توقف و عدم بکارگیری این اصول در برنامهریزی شهری و طراحی شهری در کشور نیست، بلکه لازم است با استخراج اصول معماری و شهرسازی منطبق بر رویکرد پدافند غیرعامل برای وضع موجود چارهای اندیشیده شود. بنابراین هدف از پژوهش مذکور استخراج اصول طراحی سلولار شهری با رویکرد پدافند غیرعامل منطبق با نیازها و شرایط خاص کشور است تا بتواند هم در زمینه شهرکسازیهای جدید و هم در زمینه شهرهای موجود به پایداری کشور کمک نماید.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۱۹
امروزه مفهوم عدالت به مثابه امری اساسی در فرآیند برنامهریزی شهری و مدیریت مناطق کلانشهری مورد توجه قرار گرفته است که پیدایش مفاهیمی مانند شهر عدالتمحور، عدالت فضایی و عدالت اجتماعی و موارد مشابه نشان از این امر دارد. در هرحال، پرداختن به این مفهوم و ترسیم چشم انداز و تدوین سیاستها و تخصیص برنامههای اقدام در این رابطه امری کاملاً ضروری بنظر می رسد که هدف این تحقیق را به خود اختصاص داده است. روش تحقیق این پژوهش در مرحله مبانی نظری، توصیفی و تحلیلی و در مرحله بیان یافتهها، تحلیل ثانویه بوده است که از ابزار گردآوری دادهها منطبق بر مجموعه گزارش ها و آمارهای مرکز آمار ایران و شهرداری تهران در حوزه مناطق ۲۲ گانه شهرداری بهره برده است. در ادامه مفهوم عدالت در ۴ مولفه: «تأمین منصفانه مسکن، تأمین دسترسی کافی به خدمات، تأمین امکانات (فرصت) برای همه و انصاف در تقسیم منابع»، مورد سنجش قرار گرفته و در پایان ضمن بیان وضعیت مناطق ۲۲ گانه در مقایسه با هم، راهکارهایی چند در رابطه با تحقق شهر عدالت محور مورد اشاره قرار گرفته است.
دریافت کامل مقاله
مقاله ۲۰
هدف اصلی این مقاله، امکان سنجی مشارکت شهروندان در مدیریت و توسعه پارکهای محلهای، از طریق سنجش میزان تمایل آنان و عوامل موثر بر آن در سطح شهر تهران است.جهت بررسی موضوع پژوهش از نظریات رابرت دال و نظریه کنش مستدل آیزن و فیش باین استفاده شده است.برای پاسخ گویی به سوال اصلی پژوهش، یعنی میزان تمایل به مشارکت و عوامل موثر بر آن، پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه بر روی ۴۰۰ نفر از مراجعهکنندگان به پارکهای محلهای، که با روش نمونهگیری خوشهای و تصادفی ساده انتخاب شدهاند، انجام گرفته است. در این پژوهش، رابطه متغیرهای گرایش به رفتار مشارکتی، هنجار ذهنی، تصور فرد از اهمیت مشارکتش، تصور فرد از مهارتها و تخصصهایش، میزان زمان اختصاصی، مشوق مالی، میزان اعتماد به کارائی و عملکرد شهرداری با متغیر وابسته میزان تمایل به مشارکت مورد سنجش قرار گرفته است که مهمترین نتایج مبین آن است که میزان تمایل به مشارکت بر اساس طیف لیکرت(در بازه ۱ تا ۵) ۳۵/۳ و درحد متوسط به بالا است.از میان عوامل موثر بر تمایل به مشارکت، عواملی چون گرایش به رفتار مشارکتی، تصور فرد از مهارت و تخصصش، میزان زمان اختصاصی و مشارکت در قبال مشوق مالی بیشترین تأثیر را بر متغیر تمایل به مشارکت داشتهاند.این متغیرها توانستهاند ۱/۴۰ درصد از تغییرات متغیر وابسته تمایل به مشارکت را تبیین کنند.
دریافت کامل مقاله