تأليفاتفصلنامه علمی پژوهشی هنر اسلامیمجلاتمقالات
فصلنامه علمی پژوهشی هنر اسلامی ۳۴
فصلنامه علمی پژوهشی هنر اسلامی 34 تابستان 1398
فهرست مقالات در فصلنامه علمی پژوهشی هنر اسلامی ۳۴
۱- مضامین نمادین شاهنامه در آثار هنری مازندران | علی اکبر اجاکه؛ سیروس شمیسا؛ عبدالرضا مدرس زاده
۲- بررسی تطبیقی داستان نگاره مجنون در میان ددان خمسه طهماسبی با نگارۀ پارچۀ مضبوط در موزه بوستون به شماره ثبت ۱۹۲۸.۲، بر اساس نظریه بینامتنیت | محمدرضا شریف زاده؛ زهرا تقدس‌نژاد
۳ – ویژگی های بصری و ساختاری ارسی های شهر تاریخی ماسوله | سعید حسن‌پور لمر؛ سحر طوفان
۴- معیارهای طراحی در ساختار حیاط مرکزی و تالار تابستان‌نشین خانه‌های قاجار یزد | یاسمن یزدی؛ سید مجید مفیدی شمیرانی؛ ایرج اعتصام
۵- آرایه های نمادین شیعی در مسجد جامع ورامین | بیتا سودائی؛ حسین خانی
۶- ساختار و عناصر بصری ظروف سنگی هلیل رود و جیرفت | علیرضا عزیزی یوسفکند؛ یوسف فاریابی؛ معصومه برسم
۷- ورود طب مدرن و جلوه‌های تحول آن در ایران عصر قاجار(با تاکید بر نسخ مصور قاجاری) | فاروق طولی؛ نصرا له پورمحمدی املشی؛ بشری دلریش؛ طهماسب طالبی
۸- گرایش ها و رویکردهای نظری معماری بناهای دولتی و حکومتی دوره پهلوی اول و دوم | امیر حق جو؛ حسین سلطان زاده؛ فرهاد تهرانی؛ سیمون آیوازیان
۹- تحلیل مفاهیم و پیشینه تصویری نمادهای حیوانی در چادرشب گیلان با توجه به اسطوره‌ها و باورهای محلی | حسین عابددوست؛ زیبا کاظم پور
۱۰- استانداردهای پایداری در شکل گیری ساختار و عناصر معماری اقلیم گرم و خشک | کبری حسن‌قلی‌نژاد یاسوری؛ سید مجید مفیدی شمیرانی
۱۱- هماهنگی تکنیک، مصالح و محیط زیست و کاربرد آن در زیبایی و عملکرد بناهای سنتی شهرهای کویری ایران | ژنیت رستمی؛ مهرداد جاویدی نژاد؛ بهروز منصوری
۱۲- تطبیق جاندارانگاری حیوانی و انسانی در اشعار فروغ فرخزاد و نازِک الملائکه | فریده سلامت نیا؛ سعید خیرخواه برزکی؛ عبدالرضا مدرس زاده
۱۳- تأثیر آیین تعزیه بر معماری بومی تکایای مازندران- طایفه اسک آمل | حسین سلطان زاده؛ مرتضی حسن‌پور
۱۴- جلوه های بصری اراده و مشیت الهی در نسخه های مصور مثنوی و غزلیات شمس | مهدیه معینی زاده؛ احمد رضا کیخای فرزانه؛ مصطفی سالاری
مقاله ۱ فصلنامه علمی پژوهشی هنر اسلامی ۳۴
مضامین نمادین شاهنامه در آثار هنری مازندران | علی اکبر اجاکه؛ سیروس شمیسا؛ عبدالرضا مدرس زاده
اثر ارزشمند شاهنامه فردوسی طوسی، حماسه ایی مشهور و شناخته شده ایی در ادبیات فارسی می باشد که از دیرباز مورد توجه مردم ایران زمین بوده و با توجه به بافت داستانی این اثر در طول تاریخ، ارتباط نزدیکی با آن برقرار شده است. این مجموعه بی نظیر دربردارنده روایاتی از قهرمانان شاهنامه و دیگر متون پهلوانی ایران می باشد که با مضامین نمادین و اسطوره ایی در هم آمیخته است. تا آنجا که، انعکاس مضامین و مفاهیم شاهنامه فردوسی در آثار مختلفی چون آثار هنری مازندران دیده می شود.
مقاله ۲ فصلنامه علمی پژوهشی هنر اسلامی ۳۴
بررسی تطبیقی داستان نگاره مجنون در میان ددان خمسه طهماسبی با نگارۀ پارچۀ مضبوط در موزه بوستون به شماره ثبت ۱۹۲۸.۲، بر اساس نظریه بینامتنیت | محمدرضا شریف زاده؛ زهرا تقدس‌نژاد
داستان لیلی و مجنون از مشهورترین آثار ادبی است که مورد توجه جمیع هنرها قرار گرفته و آثار آنان را غنا بخشیده است. از میان این هنرمندان نگارگران به خاطر همبستگی ادبیات با نگارگری، روند ساختن نسخههای مصور که همانا انتقال اندیشه سخنور بود رونق یافت. در میان ادبیات شاهنامه و خمسه از جایگاه ویژهای برخوردار است. با توجه به اعمال نفوذ نقاشان عهد صفوی در کارگاه‌های سلطنتی و تاثیر هنر نگارگری بر سایر رشته‌های هنری از جمله پارچه بافی، می‌توان تاثیرات ادبیات را در نقوش این بافتهها نیز یافت.
مقاله ۳ فصلنامه علمی پژوهشی هنر اسلامی ۳۴
ویژگی های بصری و ساختاری ارسی های شهر تاریخی ماسوله | سعید حسن‌پور لمر؛ سحر طوفان
ارسی‌ها پنجره‌های مشبک بالارونده با شیشه‌های رنگی هستند که می‌توانند نور خورشید را متناسب با ساعات و شدت تابش آن در رنگ‌های متعددی عبور دهند. شهر تاریخی ماسوله نیز ازجمله مناطقی است که در معماری آن از ارسی‌های منحصربه‌فردی استفاده‌شده است. در پژوهش حاضر تلاش گردیده است تا انواع ارسی‌های شهر تاریخی ماسوله دسته‌بندی گردند و همچنین تلاش گردیده است تا ویژگیهای بصری، ساختاری، عملکردی و میزان نور دریافتی حاصل از هریک از ارسی‌ها را مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرند.
مقاله ۴ فصلنامه علمی پژوهشی هنر اسلامی ۳۴
معیارهای طراحی در ساختار حیاط مرکزی و تالار تابستان‌نشین خانه‌های قاجار یزد | یاسمن یزدی؛ سید مجید مفیدی شمیرانی؛ ایرج اعتصام
مسایل زیست محیطی و بحران انرژی از مشکلات امروزی انسان در دوران معاصر هستند که معماری بومی اقلیم گرم و خشک ایران در زمینه حل آنها به راهکارهایی خردمندانهای دست یافته است. این معماری در هماهنگی با محیط پیرامون، بهرهگیری از نیروهای طبیعت، و مقابله با شرایط سخت اقلیمی موفق بوده است. معماری پایدار در این اقلیم با استفاده از عناصر، مصالح، و دانش سازندگانشان در متعادلسازی حرارتی موفقیتهای چشمگیری کسب نموده که شناخت الگوهای آن میتواند در طراحی امروزی مسکن در اقلیم گرم وخشک ایران راهگشا باشد.
مقاله ۵ فصلنامه علمی پژوهشی هنر اسلامی ۳۴
آرایه های نمادین شیعی در مسجد جامع ورامین | بیتا سودائی؛ حسین خانی
هنرهای سنتی مانند گج بری، کاشی کاری و آجر کاری، در معماری ایرانی به خصوص در معماری مساجد جایگاه ویژه ای دارد. از زمان ورود اسلام به ایران، شاهد دگرگونی وسیعی در شکل، محتوا و محل اجرای این هنرها در معماری هستیم که ناشی از بستر اجتماعی – مذهبی جوامع است. از زمان پیدایش اسلام در ایران شاهد تغییرات گسترده کالبدی و غیرکالبدی در معماری مساجد بوده ایم. تعییر شکل آرایه ها در دوره های تاریخی مختلف تحث تاثیر عوامل گوناگونی از جمله بستر سیاسی- اجتماعی جوامع قرار گرفته است.
مقاله ۶ فصلنامه علمی پژوهشی هنر اسلامی ۳۴
ساختار و عناصر بصری ظروف سنگی هلیل رود و جیرفت | علیرضا عزیزی یوسفکند؛ یوسف فاریابی؛ معصومه برسم
زمان زیادی ازکشف تمدن هلیل رود(جیرفت) نمیگذرد و پژوهش های زیادی در باب این تمدن صورت نگرفته و بررسی و مطالعه ساختار نقوش روی آثار تازگی دارد. با توجه به عدم وجود اطلاعات مکتوب و سندهای تاریخی کافی از این تمدنﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺍﻫﻤﻴﺖ و جایگاه آن در تاریخ هنر ایران باستان ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻘوش ﺑﻪ ﺟﺎﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺪﻥ می تواند منبع خوبی باشند که ﻗﺎﺑﻞ ﺩﺳﺘﺮسی ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻣﻲ ﺗﻮﺍنند ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﻱ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻋﻘﺎﻳﺪ، ﺁﺩﺍﺏ ، ﺭﺳﻮﻡ ،دانش فنی و … ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺪﻥ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ما ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ.
مقاله ۷
ورود طب مدرن و جلوه‌های تحول آن در ایران عصر قاجار(با تاکید بر نسخ مصور قاجاری) | فاروق طولی؛ نصرا له پورمحمدی املشی؛ بشری دلریش؛ طهماسب طالبی
ورود طب مدرن به ایران در عصر قاجار را، می‌توان سرآغاز مرحله جدیدی در تاریخ پزشکی کشور به‌حساب آورد. چراکه مواجهه طب سنتی ایرانی با شیوه‌های نوین غربی در این دوره، موجب بروز تغییراتی گسترده در روند پیشین آن شد. مقاله حاضر بر آن است تا بنا بر لزوم شناخت هرچه بیشتر از تحولات این عصر، به مطالعه عوامل و نتایج حاصل از ورود طب مدرن به جامعه قاجاری بپردازد و همچنین تأثیر این تحول را بر اسناد تصویری پزشکی به‌جای مانده از آن موردبررسی قرار دهد.
مقاله ۸
گرایش ها و رویکردهای نظری معماری بناهای دولتی و حکومتی دوره پهلوی اول و دوم | امیر حق جو؛ حسین سلطان زاده؛ فرهاد تهرانی؛ سیمون آیوازیان
معماری، همواره در هر دوره و در هر منطقه جغرافیایی، ویژگیهای خاص خود را به مثابه یک پدیده فرهنگی و اجتماعی بازتاب میدهد. معماری هرگز از عوامل تاریخی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگ و رسوم جامعه در عصرهای مختلف جدا نبوده است و تحولات بروز یافته در جامعه بر معماری، نیز تاثیر بسزائی داشته است.
مقاله ۹
تحلیل مفاهیم و پیشینه تصویری نمادهای حیوانی در چادرشب گیلان با توجه به اسطوره‌ها و باورهای محلی | حسین عابددوست؛ زیبا کاظم پور
چادرشب، پارچهای است که به شکل سنتی در گیلان بافته می شود. این بافته مزین به نقوشی است که تداوم نمادگرایی کهن سرزمین گیلان را تا عصر حاضر به تصویر میکشد. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که مفاهیم نمادین و ریشههای تصویری نقوش حیوانی چادرشب گیلان چیست. روش تحقیق توصیفی تحلیلی است.
مقاله ۱۰
استانداردهای پایداری در شکل گیری ساختار و عناصر معماری اقلیم گرم و خشک | کبری حسن‌قلی‌نژاد یاسوری؛ سید مجید مفیدی شمیرانی
در این پژوهش، باتوجه به مطالعات نمونه‌های سامانه‌های ارزیابی پایداری اقلیم گرم و خشک در سراسر جهان و مطالعات اقلیم گرم و خشک کشور ایران، کلیه مواردی که در این حوزه موجود است مورد بررسی قرار گرفته است.
مقاله ۱۱
هماهنگی تکنیک، مصالح و محیط زیست و کاربرد آن در زیبایی و عملکرد بناهای سنتی شهرهای کویری ایران | ژنیت رستمی؛ مهرداد جاویدی نژاد؛ بهروز منصوری
در نتیجه ی سازگاری شیوه های معماری با شرایط ویژه آب و هوایی مناطق کویری، موجب شکل گیری سبک معماری متناسب با نیاز این مناطق شده است. شناخت ساز و کارهای هماهنگی تکنیک، مصالح و محیط زیست و کاربرد متصور آن در شناخت مفهوم زیبایی و عملکرد بناهای سنتی شهرهای کویری ایران، توجه ویژه محققان خارجی و داخلی را به این مسئله معطوف کرده است
مقاله ۱۲
تطبیق جاندارانگاری حیوانی و انسانی در اشعار فروغ فرخزاد و نازِک الملائکه | فریده سلامت نیا؛ سعید خیرخواه برزکی؛ عبدالرضا مدرس زاده
تفکر و اندیشه جاندارانگاری یا آنیمیسم نوعی تلقی هستی شناسانه انسان نسبت به دو جنبه مادی و غیر مادی نظام آفرینش است. این باور در ادبیات حالتی را بیان می کند که در آن گویی اشیاء جان و شعور دارند. در این شیوه، نویسنده یا شاعر می کوشد تا از دریچه خیال به شخصیت پردازی عناصر بی جان در قالب جان گرایی بپردازد.
مقاله ۱۳
تأثیر آیین تعزیه بر معماری بومی تکایای مازندران- طایفه اسک آمل | حسین سلطان زاده؛ مرتضی حسن‌پور
فرهنگ و آیین مردم مازندران از پرستش عناصر طبیعت، ادیان یکتاپرستی تا ورود اسلام به ایران و پذیرفتن شیعه دوازده امامی تحول داشته است.مراسم یادبود شهادت اسوه‌ی آزادگی،امام سوم شیعیان،در قالب تعزیه به عنوان شکلی از نمایش آیینی در فضاهای جمعی برای عرض ارادت به ساحت اهل بیت پیامبر(ص) برگزار می‌شد.
مقاله ۱۴
جلوه های بصری اراده و مشیت الهی در نسخه های مصور مثنوی و غزلیات شمس | مهدیه معینی زاده؛ احمد رضا کیخای فرزانه؛ مصطفی سالاری
ازجمله مباحث مهمی که در اشعار مولانا به چشم می‌آید، موضوع «اراده» و «مشیت الهی» است. این مسئله به جهت جایگاهی که در تفکر عارفانه‌ی مولانا دارد، در اشعارش نیز به‌وفور تجلی یافته است. از دیدگاه وی اموری در عالم هستی ترسیم می‌شوند که صرفاً در حیطه اراده و اختیار حق‌تعالی هستند چنین بینشی که برآمده از آیات قرآن است در جای‌جای اشعار مولانا در مثنوی و دیوان شمس دیده میشود.
