تأليفاتفصلنامه علمی هنری اثرمجلاتمقالات
فصلنامه علمی هنری اثر شماره ۷۳
فصلنامه علمی هنری اثر شماره 73 تابستان 1395
فهرست مقالات در فصلنامه علمی هنری اثر شماره ۷۳
۱- پژوهشی در تاریخ بنیان عمارت شمس العمارۀ کاخ گلستان | عباس خاکسار
۲- الگو و شاخصه های معماری کاروانسراهای دورۀ سلجوقی شاهراه خراسان | بهمن سلطان احمدی، مریم سیدحمزه
۳ – مطالعۀ ساختار کالبدی یخدانهای(یخچالها)شهرستان نایین | مهدی سلطانی محمدی، محمد بلوری بناب
۴- دانش بومیِ انتقال و بهره برداری آب در شهداد | سلیم سلیمی مؤید
۵- سیر دیدگاههای حفاظتی و مرمتی دربارۀ آثار دورۀ ساسانی بیشاپور | علیرضا شاه محمدپور سلمانی، حسام اصلانی، حمیدرضا بخشنده فرد
۶- منبر چوبی مسجد پاچنارِ وشنوۀ قم | کاظم عرب
۷- بررسی تطبیقی ویژگی های تزیینات آجرکاری خانۀ آخوند ابوی خرم آباد و خانۀ سوزنگر دزفول | کوروش مؤمنی، کوروش عطاریان، آذین میرزاوند
فصلنامه علمی هنری اثر
نخستین مجله سازمان ملی حفاظت آثار باستانی کشور بعد از انقلاب اسلامی در سالهای ۱۳۵۷ الی ۱۳۵۹ به مجله ی با عنوان آگاهی نامه در سه شماره متوالی منتشر گردید؛ پس از آن مجله ای با عنوان اثر به مدیر مسئولی دکتر آیت الله زاده شیرازی و اعضا هئیت تحریریه آقایان شیرازی، علیرضا مهینی، مهندس مهریار، مصطفی روبوبی و دکتر میرفتاح و دکتر کیانی در سال ۱۳۵۹ چاپ گردید.
در سال ۱۳۶۱ با رفتن آقای ربوبی به خارج از کشور محمد علی مخلصی به جای ایشان عضو هئیت تحریریه و سردبیر مجله اثر شد. تا سال ۱۳۸۵ این مجله تحت حمایت مالی معاونت معرفی آموزش منتشر میگردید. پس از سال ۱۳۸۵ زیر نظر پژوهشگاه به سردبیری دکتر جواد نیستانی و مدیر مسئولی دکتر موسوی کوهپر به کار خود ادامه داد و در سال ۱۳۸۹ آقای دکتر خوشنویس سردبیر مجله اثر گردید. با انتقال پژوهشگاه به شیراز مجله اثر کماکان به مدیریت اجرایی جناب آقای مخلصی و همکاری سرکار خانم ناظریان منتشر شد. در سال ۱۳۹۳ خانم دکتر اشرفی به سردبیری مجله و آقای گلشن مدیر مسئول مجله منصوب گردیدند.
فصلنامه علمی هنری اثر شماره ۷۳
فهرست و شناسنامه اثر ۷۳
مقاله ۱ فصلنامه علمی هنری اثر شماره ۷۳
پژوهشی در تاریخ بنیان عمارت شمس العمارۀ کاخ گلستان | عباس خاکسار
شمس العماره که به درخواست ناصرالدین شاه، مشابه بناهای اروپایی در ضلع شرقی ارگ سلطنتیساخته شده، ساختارش تلفیقی از معماری سنتی و مدرن است که در زمان احداث، بلندترین بنایتهران و نماد پایتخت محسوب میشد. اعتمادالسلطنه و به دنبال او دیگر محقّقان تاریخ قاجار، تاریخ۱۲۸۴ ق را سال ساخت بنا عنوان کرده اند، ولی وجود کتیبه ای در یکی از مخازن کاخ گلستان سببشد تا بار دیگر این بنا از نظر تاریخی و معماری بررسی و تجزیه و تحلیل شود.
مقاله ۲ فصلنامه علمی هنری اثر شماره ۷۳
الگو و شاخصه های معماری کاروانسراهای دورۀ سلجوقی شاهراه خراسان | بهمن سلطان احمدی، مریم سیدحمزه
همواره پایداری سیاسی، زمین ههای فرهنگی، و بستر جغرافیایی و اجتماعی موجب افزایش تجارت ورونق اقتصادی می شود که این امر ساخت راهها و بناهای وابسته به آن را به همراه دارد. سلجوقیاندر سایۀ پادشاهانی همچون ملکشاه، سلطان سنجر، آلب ارسلان و صدارت خواجه نظام الملک طوسیتوانستند اولین حکومت مقتدر مرکزی در ایران و ثبات را در قلمرو حکومت خود ایجاد کنند.
مقاله ۳ فصلنامه علمی هنری اثر شماره ۷۳
مطالعۀ ساختار کالبدی یخدانهای(یخچالها)شهرستان نایین | مهدی سلطانی محمدی، محمد بلوری بناب
همانگونه که آب انبار برای انباشت و ذخیرۀ آب آشامیدنی مورد استفاده قرار می گرفته، یخدان یایخچال نیز مخزنی جهت نگهداری و حفظ یخ بوده است. یخ در زمستان و در طی ماه های سرد سالتهیه شده و در طی فصول گرم تا شروع زمستان سال بعد استفاده می شد. در مناطقی که وضع اقلیمباعث می شده که برف و یخ زمستانی در ارتفاعات پایدار بماند، در فصول گرم از این ذخایر طبیعیاستفاده می شد و بنای خاصی برای تولید و ذخیره یخ وجود نداشت
مقاله ۴ فصلنامه علمی هنری اثر شماره ۷۳
دانش بومیِ انتقال و بهره برداری آب در شهداد | سلیم سلیمی مؤید
با توجه به اقلیم و وضع جغرافیایی، هزینه های استحصال آب در مناطق مختلف ایران متفاوت است.بارندگی در مناطق شمالی هزینه ها را به میزان زیادی پایین آورده است. این هزینه ها در مناطقکوهستانی بیشتر است ولی میزان اندک بارش در نواحی خشک و نیمه خشک و کویری هزینه های آبرا به طور محسوسی بالا برده و در مواردی فراهم کردن آب را با مشکلات فراوانی روبه رو ساخته است.
مقاله ۵
سیر دیدگاههای حفاظتی و مرمتی دربارۀ آثار دورۀ ساسانی بیشاپور | علیرضا شاه محمدپور سلمانی، حسام اصلانی، حمیدرضا بخشنده فرد
آثار تاریخی بیشاپور که در اوایل دورۀ ساسانی شکل گرفته و گسترش یافته، همواره در معرض تهدید وتخریب و فرسایش قرار داشته است. گروه های تحقیقاتی ای که اقدام به مطالعه و کاوش در این محوطۀباستانی کرده اند، در حیطۀ بینش و توان خود دست به اقدامات حفاظتی و مرمتی زده اند. اولیندیدگاه در مورد نحوۀ محافظت از آثار، استخراج و انتقال قطعات یافته شده و اجزای تزیینات معماریبه موزه ها بود که توسط فرانسویان صورت پذیرفت.
مقاله ۶
منبر چوبی مسجد پاچنارِ وشنوۀ قم | کاظم عرب
روستای وشنوه veshnaveh از جملۀ روستاهای تاریخی و کوهستانیِ بخشِ کهک قم است کهدر ۶۴ کیلومتری جنوب این شهر قرار دارد. در این روستا علاوه بر آثار و محوطه هایی متعلق به دورۀپارت و ساسانی، بناها و امامزاده هایی از اواسط و اواخر دوران اسلامی وجود دارد. از جمله این بناهامسجد پاچنار وشنوه با منبری چوبی بازمانده از عصر صفوی است. بخش عمده ای از منبر مذکور بهدلیل گذشت زمان و نگهداری نامناسب از بین رفته بود، اما خوشبختانه در سال ۱۳۸۷ به همت ادارۀمیراث فرهنگی استان قم مرمت و ترمیم شد.
مقاله ۷
بررسی تطبیقی ویژگی های تزیینات آجرکاری خانۀ آخوند ابوی خرم آباد و خانۀ سوزنگر دزفول | کوروش مؤمنی، کوروش عطاریان، آذین میرزاوند
معماری دورۀ قاجار را معماری خانه سازی و یا معماری خانه های مسکونی نامیده اند. در این دورهبه علت افزایش جمعیت شهرنشینان، ساخت و ساز معطوف به ایجاد سرپناه و خانه برای مردم تازه واردبه شهر شد. در پی تحول سبک معماری در احداث خانه ها، کم کم اصلی ترین مفهوم فکری و کالبدیمعماری ایرانی یعنی درون گرایی، جای خود را در شکل گیری خانه ها به برون گرایی میدهد. تزییناتمعماری در این دوره وضع نازل تری را نسبت به دوره های گذشته، به خصوص دورۀ صفوی نشانمیدهد. شهر خرم آباد در دورۀ قاجار به محله های اطراف قلعۀ فلک الافلاک محدود بوده است.
