فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۶۲

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

اگرچه به‌واسطه مشاهدات و تحلیل‌های متواتر پیرامون آثار نفیس و شکوهمند معماری، تزیینات عموماً به‌عنوان مؤلفه‌ای از بناهای پرهزینه و خاص هر دوره شناخته می‌شود، اما نیاز به تلطیف فضا در مسکن‌های کوچک روستایی نیز بروز می‌یابد که با مصالح و فناوری و نیروی کار بومی ایجاد می‌گردند، اما شکل بروز آن متفاوت و فاقد استقلال ماهوی و فیزیکی و متکلفانه است.

 

نتایج تحقیقات معاصر در گفتمان گونه‌شناسی، تضادهای فراوانی در تعریف ماهیت و مفهوم گونه و گونه‌شناسی در معماری، به‌عنوان یک تصویر ساده و کلی که گروهی از ساختمان‌ها را نمایندگی می‌کند، نشان می‌دهد. در این تعاریف برخی جنبه‌های شکلی و برخی دیگر ابعاد معنایی و شهودی گونه را مد نظر داشته ­اند.

 

 دریافت کامل مقاله

انسان از آغاز حضور خود بر روی زمین سعی در بهره­برداری از طبیعت برای تأمین  نیازهای خود داشته است. کوچ‌نشینی یکی از قدیمی‌ترین شیوه­های زیست و تأمین معیشت است که از گذشته‌های دور تا کنون برای بهره­برداری از منابع طبیعی و سازگاری با شرایط اقلیمی، ادامه پیدا کرده است. در این شیوه زیست، معماری مسکن به‌صورتی سیار و قابل حمل بوده است.

 

 

---

یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین مؤلفه‌های پایگاه  اجتماعی- فرهنگی هر خانواده­، مسکن می­باشد که نقش مهمی در تامین آسایش و امنیت هر خانواده دارد. بر­این اساس عوامل متعددی بر سطح پایداری مسکن روستایی تأثیرگذار می باشند که شناخت و تحلیل آن‌ها در برنامه‌ریزی­های آتی مسکن روستایی مفید و مؤثر خواهد بود. هدف از این پژوهش انطباق ساختار و کارکرد مسکن با شاخص‌های توسعه پایدار در روستاهای دهستان رومشگان شرقی می­باشد.

 

طرح‏های هادی روستایی ‌‌در سال ۱۳۶۲ تحت عنوان “روان بخشی روستاها” در یکی از نقاط روستایی  کشور به‌صورت پایلوت به اجرا گذاشته شد‌. در سال‏های بعد به‌خصوص در سال ۱۳۶۶ توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با جدیت تمام پیگیری و با هدف تجدید حیات و هدایت روستاها ‌با در‌‌ نظرگرفتن ابعاد کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ‌اجرا‌ شد و در بسیاری از موارد رضایت و عدم رضایت روستاییان را به‏همراه داشت و در مواردی نیز تهدیدی برای بافت اصیل روستایی ایران بود‌.

 

نظام توزیع جمعیت کشورو استقرار نامناسب روستاهای پراکنده موجب بروز مشکلاتی در زمینه دسترسی و خدمات‏رسانی به این روستاها گردیده و سطح پایینی از کیفیت زندگی را برای این روستاها در پی داشته است لذا تدوین و اجرای سیاست‏ها و برنامه‏های به گزینی که در حقیقت ابزاری نظری و عملی جهت مداخله در چنین فضاهای روستایی هستند، ضروری است.

 

سکونتگاه‌های اندام واره در روستاها و شهرهای شمال ایران، معرف الگوهای برخاسته از تأثیر اقلیم و فرهنگ کار و سکونت در نحوه شکل‌گیری محیط‌های مصنوع هستند اما طی سال‌های اخیر بسیاری از روستاهای با ریخت‌شناسی اندام واره، به‌واسطه اعمال ضوابط ساخت و ساز شبه شهری در قالب طرح‌های هادی روستایی در حال از دست دادن هویت ویژه خود هستند، زیرا انتقال کیفیت‌های ریخت‌شناختی به‌دلیل ماهیت تدریجی تثبیت و احرازشان، به‌خوبی صورت نمی‌گیرد.

 

سیطره معماری مدرن در دهه‌های قبل و رشد فزاینده ابعاد شهرنشینی در طی دهه‌های اخیر موجب شده که شهر و شهرسازی معاصر با چالش‌های تازه‌ای در زمینه سکونت مواجه گردد و به‌منظور پاسخگویی به این نیاز رو به رشد، کمیت جایگزین کیفیت شده است. در این شرایط، «سکونت» که فقط تداومی ازفضا یا مکان نیست بلکه فعالیت اساسی و زیربنایی بشر است، به ساخت و ساز سوداگرانه به معنای بالابردن صرف بناها و همچنین به معیارهای فیزیکی همجواری در محلات تنزل یافته است.

 

انتشار اخبار مربوط به زمین لغزش و رانش زمین در مناطق مختلف کشور، هر از گاهی توجه مردم و مسئولین را به این پدیده خطرآفرین معطوف می‌دارد. پیش‌بینی و در صورت امکان جلوگیری از وقوع زمین لغزش‌ها می‌تواند علاوه بر حفظ جان شمار زیادی از هموطنان، کاهش خسارت‌های مالی ناشی از تخریب زیرساخت‌ها و سایر منابع را نیز به‌دنبال داشته باشد. کنترل حرکات زمین و پایدار‌سازی لغزش‌ها‌ در حریم رودخانه‌ها و حوضه سدها می‌تواند راه حلی برای کاهش رسوبات تولید شده در پشت دریاچه و افزایش عمر مفید سدها باشد.