فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۴۶

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

این پژوهش با هدف ارتقای کیفی مسکن روستایی کشور، به‌دنبال ارائه راهکاری عملیاتی برای مشارکت ساکنین در طراحی مسکن روستایی در یک منطقه مشخص از ایران بوده‌است. منطقه انتخابی روستای بالقیه در شهرستان مشکین‌شهر می‌باشد.

 

 

برنامه­ریزی معماری به­عنوان پژوهشی کاربردی و نوعی از فرایند تصمیم­گیری، بخشی از فعالیت آموزشی در دانشکده­های معماری و همچنین بخشی از شرح خدمات مهندسان مشاور معماری را تشکیل می­دهد. به این ترتیب موفقیت در طراحی معماری موکول به صحت اقدامات دانشجویان و مهندسان معمار در برنامه­ریزی معماری است. برای تحقق این مهم دانش برنامه­ریزی معماری را باید به خوبی شناخت و در این عرصه تجربه­های مفید را کسب کرد.

 

 دریافت کامل مقاله

بررسی کیفیت زندگی از ابعاد و دیدگاه‌های گوناگون، از اهداف مهم دست‌اندرکاران آن در حوزه‌های مختلف دانش و اجرا در سال‌های اخیر بوده است. این امر اهمیت توجه و ضرورت مطالعه در این حوزه را نشان می‌دهد. یکی از ابعاد مهم کیفیت زندگی، بعد شاخص‌های ذهنی کیفیت زندگی است که ارتباط تنگاتنگی با ویژگی‌های اجتماعی و فرهنگی جوامع دارد.

 

 

---

شهر میبد همچون سایر شهرهای باستانی ایران دارای نظام شهرسازی ساسانی براساس کهن الگوی کهندژ، شارستان و بیرونه می‌باشد. کشتخوان‌ها، خارج از حصار شارستان، در میان آبادی‌ها (بیرونه‌ها) شکل گرفته‌اند و از همان آغاز با حیات شهر ارتباط تنگاتنگی داشته‌اند و در این میان کشاورزی و دامداری به­عنوان اصلی ترین شیوه معیشت ساکنان در شکل‌گیری باغ شهر میبد نقش مهمی را ایفا می‌نمود به گونه­ای که با گسترش شهر و شکل­گیری آبادی‌ها (بیرونه‌ها)، نیاز به فضاهایی بود که در امر کشاورزی و باغداری یاری‌رسان کشاورزان باشند و در نهایت موجب پیدایش برج‌های کشتخوانی در میان کشتزارها و باغات گردید و این امر حکایت از اهمیت برج ها در بعد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی آن زمان دارد.

 

مسکن به­عنوان یک نیاز اساسی و یکی از اجزای اصلی بافت کالبدی سکونتگاه‌ها نقش اساسی در شکل‌گیری ساختار فضایی و هویت معماری روستایی دارد و مهم­ترین معیار رضایت‌مندی از مسکن در استحکام آن خلاصه می‌شود. با توجه به ناپایدار بودن عرصه جغرافیایی کشور در رابطه با سانحه طبیعی زلزله، مواردی از قبیل عدم رعایت ضوابط فنی، استفاده از مصالح ساختمانی سنتی و غیر مقاوم و فرسوده بودن مساکن، منجر به آسیب‌پذیری بیشتر سکونتگاه‌های روستایی در برابر زلزله شده است.

 

 

این مقاله سعی دارد که با استفاده از یک مُدِل، ارتباط وجوه هوّیتی معماری را با وجوه انسانی بررسی نماید. در این پژوهش ابتدا تعریف فراگیری از مفهوم هوّیت و هوّیت معماری ارائه شده است، سپس ابعاد مختلف تعاریف هوّیت معماری در چارچوب این تعریف تبیین می­گردد تا براساس این تعریفِ معین، بتوان عوامل هوّیت­بخش معماری را شناسایی و دسته­بندی کرد.

 

بهبود کیفیت زندگی در جوامع روستایی، هدف غایی برنامه­ها و پروژه­های توسعۀ روستایی است. اما در حال حاضر شرایط نامناسب زندگی در سکونتگاه­های روستایی کشور ما موجب نابرخورداری بخش عمده­ای از هموطنان از کیفیت زندگی مطلوب شده است. از این­رو هدف کلی این تحقیق، شناسایی شاخص‌های جوامع روستایی زیست‌پذیر و ارزیابی این شرایط در وضع موجود در سکونتگاه­های روستایی بخش کهک شهرستان قم بود.

 

 

تأثیرات متقابل فضایی و روابط عملکردی بین شهرها با نواحی پیرامونی و از آن جمله نواحی روستایی واقع در حوزه نفوذ آن­ها، به مرور منجر به تغییرات مختلف در عرصه­های گوناگون آن­ها می­گردد. تغییرات ساختار جمعیتی (مهاجرت روستا-شهری، تخلیه جمعیتی روستاها و ….) و تغییرات ساختار کارکردی و اقتصادی (متزلزل شدن اساس و بنیاد تولید کشاورزی و گسترش فعالیتهای حاشیه­ای و غیر تولیدی و ….) از جمله آن­هاست.