تأليفاتمجلاتمجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایرانمقالات
مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۸
مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره 8 بهار 1394
فهرست مقالات در مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۸
۱- فرهنگ یانیق یا کورا-ارس؛تاکیدی بر عنوان کورا-ارس بر اساس مطالعات آماری | رضا رضالو؛ نسرین زبان بند
۲- طبقه بندی و تحلیل گونه شناختی سفال عصر مفرغ تپه گریران الشتر | مهدی حیدری؛ خلیل الله بیک محمدی؛ ثروت ولدبیگی؛ سید مهدی حسینی نیا
۳- تحلیل عنصری سکه های نقره هخامنشی و اشکانی با استفاده از روش آنالیز PIXE | پروین اولیایی؛ حسین آفریده؛ داوود آقا علی گل
۴ – بررسی اوضاع سیاسی ـ اقتصادی حکومت اشکانیان در سال های ۵۷-۲ ق.م. (دوران پادشاهی ارد دوم و فرهاد چهارم) براساس مطالعه ی ترکیبات شیمیایی سکه های نقره با روش آزمایشگاهی PIXE | زنده یاد فرهنگ خادمی ندوشن؛ مریم محقق؛ علیرضا هژبری نوبری؛ پرستو مسجدی خاک
۵- بررسی و معرفی پیکرک های انسانی اشکانی موجود در موزه آثار باستانی «لایدن» هلند | سارا ذوالفقاری؛ بهمن فیروزمندی شیره جین
۶- بررسی ساختار ارتباطی و اجتماعی خرده منطقه ای دوران اشکانی بر اساس مطالعات باستان شناختی مطالعه موردی: مجموعه محوطه های اشکانی منطقه کولک سیستان | جواد علایی مقدم
۷- مطالعه ی الگوی استقراری دوره ی ساسانی دشت میان کوهی فارسان در استان چهارمحال و بختیاری | علیرضا خسروزاده؛ حسین حبیبی
۸- جلوه شکارگاه های ساسانی در آرایش کاخ های اموی با مقایسه موردی تاق بستان کرمانشاه و کاخ قُصَیر عَمره | امیر بهرامی؛ کریم حاجی زاده باستانی
۹- نگاهی به برخی از آلیاژهای رایج در دوره اسلامی براساس متون و شواهد باستان شناختی | محمد ابراهیم زارعی؛ محرم باستانی؛ فرهاد امینی
۱۰- کارکردهای موسیقی در میادین رزم و لشکرگاه ها | مریم حسین قربان؛ فیروز مهجور
۱۱- شناسایی مراکز و ویژگی های فلزکاری شمال، مرکز و غرب ایران از آغاز سده ششم هـ.ق. تا هجوم مغول | طاهر رضازاده؛ حبیب الله آیت اللهی؛ محسن مراثی
۱۲- تحلیلی بر سیادت صفویان در دوره پیش صفوی “براساس سندی نویافته باستان شناسی در مجموعه خانقاهی و آرامگاهی شیخ صفى الدین اردبیلی” | حسن یوسفی؛ جواد نیستانی؛ سید مهدی موسوی کوهپر؛ علیرضا هژبر نوبری
چکیده مقاله ۱ مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۸
فرهنگ یانیق یا کورا-ارس؛تاکیدی بر عنوان کورا-ارس بر اساس مطالعات آماری | رضا رضالو؛ نسرین زبان بند
پراکندگی سفال «کورا-ارس» در گستره وسیعی از خاورنزدیک، از شمالشرقی آناتولی تا جنوب لوانت درهزاره ۴ و ۳ ق.م. موضوع بحث و پژوهش بسیاری بوده است. مقاله حاضر، نتایج مطالعات گونهشناختی و مقایسههای سفالی انجام گرفته برروی ۶ محوطه عصر مفرغ قدیم در شمالغرب ایران را نشان میدهد.
چکیده مقاله ۲ مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۸
طبقه بندی و تحلیل گونه شناختی سفال عصر مفرغ تپه گریران الشتر | مهدی حیدری؛ خلیل الله بیک محمدی؛ ثروت ولدبیگی؛ سید مهدی حسینی نیا
سفال در دسترسترین و فراوانترین مواد فرهنگی محوطههای باستانی را تشکیل میدهد که بهواسطه آن، میتوان به ادوار فرهنگی موجود در سایتهای مورد مطالعه، بدون کاوش دست یافت. در این جستار بهمطالعه و بررسی “سفالهای” مرتبط با عصر مفرغ تپه «گریران» دشت الشتر که از طریق بررسیهای پیمایشی بهدست آمدهاند، پرداخته و سپس با حضور سفالهای مفرغ قدیم تا جدید، رویکردی نو به گاهنگاری این تپه و دشت الشتر صورت میپذیرد.
چکیده مقاله ۳ مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۸
تحلیل عنصری سکه های نقره هخامنشی و اشکانی با استفاده از روش آنالیز PIXE | پروین اولیایی؛ حسین آفریده؛ داوود آقا علی گل
با مطالعه و اندازهگیری خلوص و عیار سکههای نقره، میتوان به اطلاعاتی در زمینه وضعیت اقتصادی، سیاسی و اجتماعی حکومتهای مختلف دست یافت. در این پژوهش ۲۷ سکه نقره هخامنشی و ۱۵ سکه اشکانی که در «موزه ملی ایران باستان» و ۴۷ سکه نقره اشکانی که در موزه «تماشاگه پول» نگهداری میشوند، مورد آنالیز و بررسی قرار گرفته است.
چکیده مقاله ۴ مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۸
بررسی اوضاع سیاسی ـ اقتصادی حکومت اشکانیان در سال های ۵۷-۲ ق.م. (دوران پادشاهی ارد دوم و فرهاد چهارم) براساس مطالعه ی ترکیبات شیمیایی سکه های نقره با روش آزمایشگاهی PIXE | زنده یاد فرهنگ خادمی ندوشن؛ مریم محقق؛ علیرضا هژبری نوبری؛ پرستو مسجدی خاک
باستانسنجی یا آرکئومتری[۱] شاخهای نسبتاً جدید از علم باستانشناسی است که در آن یافتههای باستانی توسط شیوههای مختلفی از روشهای آزمایشگاهی موردبررسی قرار میگیرند. سکههای تاریخی، از جمله دادههای سودمند باستانشناسی است.
چکیده مقاله ۵ مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۸
بررسی و معرفی پیکرک های انسانی اشکانی موجود در موزه آثار باستانی «لایدن» هلند | سارا ذوالفقاری؛ بهمن فیروزمندی شیره جین
در پی بازدید از موزهی آثار باستانی شهر «لایدن» در «هلند»، مشاهده گردید که در بخش خاور نزدیک، قسمت ایران، درون یک ویترین کوچک، پیکرکهای اشکانی جلب توجه میکنند. بنابراین نگارنده بر آن شد تا گزارش و معرفی کوتاهی از این آثار تهیه گردد.
چکیده مقاله ۶
بررسی ساختار ارتباطی و اجتماعی خرده منطقه ای دوران اشکانی بر اساس مطالعات باستان شناختی مطالعه موردی: مجموعه محوطه های اشکانی منطقه کولک سیستان | جواد علایی مقدم
یکی از مهمترین مسایل مطرح در باستانشناسی هر دوره و هر مکان، شناخت ساختار نظامهای اجتماعی و سیاسی و ارتباط بین استقرارهای مختلف در یک منطقه است که بیانگر سیستمهای تعاملی جوامع بشری، در ابعاد گوناگون میباشد. به بیان دیگر، میتوان اینگونه عنوان نمود که نظامهای اجتماعی و سیاسی متشکل از سیستمهای تعاملی گوناگونی است که در سه گستره خرده منطقهای، منطقهای و فرامنطقهای و در ادوار مختلف قابل بررسی و مطالعه است
چکیده مقاله ۷
مطالعه ی الگوی استقراری دوره ی ساسانی دشت میان کوهی فارسان در استان چهارمحال و بختیاری | علیرضا خسروزاده؛ حسین حبیبی
پیگیری روندهای فرهنگیِ دوران گوناگون در مناطق با ارتفاع بیش از ۲۰۰۰ متر از سطح دریا مسئلهایست شایستهی توجه که توان بالقوهی آن در باستانشناسی ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
چکیده مقاله ۸
جلوه شکارگاه های ساسانی در آرایش کاخ های اموی با مقایسه موردی تاق بستان کرمانشاه و کاخ قُصَیر عَمره | امیر بهرامی؛ کریم حاجی زاده باستانی
هنر روزگار ساسانیان در بسیاری از ویژگیهای خود، چکیدهای بسیار پربار از زمینههای هنری ایرانباستان و در واقع واپسین نمود آن شناخته شده است. در هنر ساسانیان، هم ویژگی درباری و هم نمودهای مذهبی بهچشم میآید. در این نوشتار، تأثیر هنر ایرانی- ساسانی در زمینه جلوههای شکارگاه شاهانه در آفرینش هنر درباری امویان، با مقایسه موردی یکی از کاخهای اموی (قُصَیر عَمره) و یک اثر ارزنده از دوران ساسانیان در باختر ایران (تاقبستان کرمانشاه) بررسی گردید.
چکیده مقاله ۹
نگاهی به برخی از آلیاژهای رایج در دوره اسلامی براساس متون و شواهد باستان شناختی | محمد ابراهیم زارعی؛ محرم باستانی؛ فرهاد امینی
بررسی فلزکاری ایران دوره اسلامی، بهویژه آلیاژهای آن میتواند از جایگاه و اهمیت خاصی در بازشناسی این صنعت داشته باشد. با مراجعه به متون علمی دوره اسلامی، بهنام برخی از آلیاژها بر برخورد میشود که هنوز ناشناختهاند.دلیل این موضوع آن است که در گذشته دانشهای گوناگونی مانند، فلزگری و ساخت آلیاژها، داروسازی، شیمی و … به نحوی با کیمیاگری بودند.
چکیده مقاله ۱۰
کارکردهای موسیقی در میادین رزم و لشکرگاه ها | مریم حسین قربان؛ فیروز مهجور
موسیقی از دیرباز، همچون ابزاری تأثیرگذار در اجرای نقشههای نظامی بهکار گرفته میشد و نوازندگان انواع سازها در آرایش لشکر، جایگاهی مشخص داشتند. این نوازندگان شامل طبالان، شیپور نوازان، تبیره زنان و نوازندگان دیگر سازهای رزمی (آلاتی که اصوات بلند و مهیب تولید میکردند) و همینطور نوازندگان دَف، بربط و سرودخوانان میشدند که جایگاه ایشان، در آرایش لشکر بنابر وظیفهای که بر عهده داشتند، تعیین میشد.
چکیده مقاله ۱۱
شناسایی مراکز و ویژگی های فلزکاری شمال، مرکز و غرب ایران از آغاز سده ششم هـ.ق. تا هجوم مغول | طاهر رضازاده؛ حبیب الله آیت اللهی؛ محسن مراثی
قرن ششم و اوایل قرن هفتم هـ.ق. یکی از مهمترین دورههای تاریخ فلزکاری ایرانی است. بهگواهی مدارک موجود، در فن ساخت و تزیین آثار فلزی این دوره، تحولاتی اساسی روی داده است. در صورتی که پیش از این، سهم و نقش فلزکاری خراسان در بروز این تحولات، براساس شواهد مادی و منابع مکتوب برجامانده، مشخص شده است، وضع فلزکاری دیگر مناطق و مراکز فرهنگی و صنعتی این دوره، ازجمله طبرستان، جبال، آذربایجان و شهرهای مهم آنها، نامعلوم است
چکیده مقاله ۱۲
تحلیلی بر سیادت صفویان در دوره پیش صفوی “براساس سندی نویافته باستان شناسی در مجموعه خانقاهی و آرامگاهی شیخ صفى الدین اردبیلی” | حسن یوسفی؛ جواد نیستانی؛ سید مهدی موسوی کوهپر؛ علیرضا هژبر نوبری
ظهور صفویان در تاریخ ایران از نظر سیاسی و مذهبی جایگاه خاصی دارد. نقش آفرینی صفویان در تاریخ منطقه، نه از زمان تشکیل دولتشان در ۹۰۷ هـ.ق. توسط شاه اسماعیل، بلکه از زمان ظهور این سلسله در تاریخ اجتماعی ایران شروع میشود. از این عصر، دوره پیش صفوی نامیدهاند.