تأليفاتمجلاتمجله علمی پژوهشی مرمت و معماری ایرانمقالات
مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۷
مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره 7 پاییز 1393
فهرست مقالات در مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۷
۱- قلعه بزی، شواهدی جدید از استقرارهای اواخر دوره پارینه سنگی میانی در حوضه زاینده رود، استان اصفهان | فریدون بیگلری؛ مرجان مشکور؛ سونیا شیدرنگ؛ محسن جاوری؛ مهدی یزدی؛ مارگارتا تنگبرگ؛ فرانک بحرالعلومی شاپورآبادی؛ جمشید درویش؛ کمال طاهری
۲- تحلیلی بر کارکرد و ماهیت نماد کالاها (توکن) و پیکرک های گلی در دوره مس وسنگی تپه قشلاق تالوار، کردستان | عباس مترجم؛ مهناز شریفی
۳- بررسی فرهنگ یانیق در زاگرس مرکزی براساس کاوش لایه نگاری در تپه گوراب ملایر | علی خاکسار؛ اسماعیل همتی ازندریانی؛ آصف نوروزی
۴ – معماری مناطق غربی مازندران و بخش های شرقی گیلان در عصر آهن | رحمت عباس نژاد سرستی؛ رقیه مجتبایی ثبوتی
۵- شواهدی از وجود دژی مربوط به ایالت الیپی در لایه های زیرین قلعه فلک الافلاک خرم آباد، لرستان | سیدرسول موسوی حاجی؛ محمد بهرامی؛ علی سجادی
۶- نویافته هایی از تدفین های سنگی در مکران ایران (شهرستان های نیک شهر و چابهار) | حسن هاشمی زرج آباد؛ روح الله شیرازی؛ سامان فرزین؛ مریم ظهوریان
۷- توصیف، طبقه بندی و تحلیل گونه شناختی سفال های دوره ی اشکانی گورستان سنگ شیر همدان | لیلا افشاری؛ امیر صادق نقشینه
۸- طبقه بندی سفال ساسانی دره سیمره،مطالعه موردی: قلعه سیرم شاه | یعقوب محمدی فر؛ الناز طهماسبی
۹- از کاخ تا شهر(بررسی و شناسایی شیوه های انتقال آب اردشیرخوره (گور)در دوران ساسانی و اسلامی) | ناصر نوروز زاده چگینی؛ احمد صالحی کاخکی؛ حسام الدین احمدی
۱۰- تبیین نقش متغیرهای بوم شناسی در حیات شهر اسلامی جیرفت | سعید امیرحاجلو
۱۱- واکاوی تحولات آرایه های داخلی گنبد در شیوه یزد و تاثیرات آن بر سایر بناها در ایران | محمد حسن خادمزاده؛ فائزه اصفهانی پور
چکیده مقاله ۱ مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۷
قلعه بزی، شواهدی جدید از استقرارهای اواخر دوره پارینه سنگی میانی در حوضه زاینده رود، استان اصفهان | فریدون بیگلری؛ مرجان مشکور؛ سونیا شیدرنگ؛ محسن جاوری؛ مهدی یزدی؛ مارگارتا تنگبرگ؛ فرانک بحرالعلومی شاپورآبادی؛ جمشید درویش؛ کمال طاهری
مجموعه غار و پناه‌گاه‌های قلعه‌بزی در جنوب‌غربی اصفهان، در حوضه رودخانه زاینده‌رود واقع‌شده و دارای بقایای مهمی از استقرارهای اواخر دوره پارینه‌سنگی میانی است که از سال ۱۳۸۲ هـ.ش. تاکنون مورد بررسی و پژوهش بوده است. در سال ۱۳۸۴ هیأتی به سرپرستی فریدون بیگلری کاوش‌هایی در این مکان‌ها انجام داد که شامل گمانه‌زنی در غار قلعه‌بزی ۲ و پناه‌گاه قلعه‌بزی ۳ و هم‌چنین انجام بررسی محدودی در منطقه بود.
چکیده مقاله ۲ مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۷
تحلیلی بر کارکرد و ماهیت نماد کالاها (توکن) و پیکرک های گلی در دوره مس وسنگی تپه قشلاق تالوار، کردستان | عباس مترجم؛ مهناز شریفی
کاوش نجات بخشی در تپه “قشلاق چل‌امیران” منجر به شناسایی محوطه‌ای از دوران مس‌وسنگ در منطقه مرتفع حدفاصل، بین شرق زاگرس‌مرکزی و حوضه جنوبی دریاچه ارومیه گردید؛ در حالی‌که قبلاً ارتباط فرهنگی ساکنان این دو منطقه در مطالعات باستان‌شناسی مطرح شده بود، اما هنوز از وجود مکان‌های واسطه‌ای در این میان اطلاعاتی در دست نبود
چکیده مقاله ۳ مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۷
بررسی فرهنگ یانیق در زاگرس مرکزی براساس کاوش لایه نگاری در تپه گوراب ملایر | علی خاکسار؛ اسماعیل همتی ازندریانی؛ آصف نوروزی
تپه گوراب در روستای جوراب و در فاصله ۱۲ کیلومتری شهر ملایر در جنوب‌شرق استان همدان قرار دارد؛ این تپه در مجاورت جاده ارتباطی ملایر به اراک واقع است. پژوهش‌های باستان‌شناسی در تپه گوراب به‌طور مجدد به سرپرستی علی خاکسار با هدف تعیین عرصه و پیشنهاد حریم و لایه‌نگاری انجام گرفت که در نهایت منجر به شناسایی مساحت واقعی تپه و هم‌چنین ادوار فرهنگی مختلف موجود در این تپه گردید.
چکیده مقاله ۴ مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۷
معماری مناطق غربی مازندران و بخش های شرقی گیلان در عصر آهن | رحمت عباس نژاد سرستی؛ رقیه مجتبایی ثبوتی
از مهم‌ترین پرسش‌های مطرح در باستان‌شناسی دو استان همجوار گیلان و مازندران، چگونگی استقرارهای دوران پیش از تاریخ و به‌ویژه عصر آهن در منطقه است. وجود یا عدم وجود معماری دائمی، نوع معماری و نیز مصالح به‌کار رفته در آن‌ها، با وجود اهمیتی که در بازسازی ساز و کارهای معیشتی دارند، در مطالعات باستان‌شناسی گیلان و مازندران به‌طور روش‌مند مورد بررسی قرار نگرفته‌اند
چکیده مقاله ۵ مجله علمی پژوهش های باستان شناسی ایران شماره ۷
شواهدی از وجود دژی مربوط به ایالت الیپی در لایه های زیرین قلعه فلک الافلاک خرم آباد، لرستان | سیدرسول موسوی حاجی؛ محمد بهرامی؛ علی سجادی
دره خرم‌آباد در منطقه زاگرس‌مرکزی دارای خصوصیات منحصر به‌فرد و ویژه‌ای است. در میانه دره و درست در جایی که رودخانه خرم‌آباد به سمت شمال‌غرب می‌چرخد و زاویه‌ای ایجاد می‌کند، صخره‌ای طبیعی وجود دارد که چشمه‌ای پرآب در زیر آن می‌جوشد و از جهات شرق، جنوب و جنوب‌غرب رودخانه خرم‌آباد آن را فرا گرفته است.
چکیده مقاله ۶
نویافته هایی از تدفین های سنگی در مکران ایران (شهرستان های نیک شهر و چابهار) | حسن هاشمی زرج آباد؛ روح الله شیرازی؛ سامان فرزین؛ مریم ظهوریان
یکی از منابع مهم در جهت شناخت مذاهب و فرهنگ پیشینیان، مطالعه تدفین‌های باستانی است. تدفین بخشی از فرهنگ معنوی و مادی یک قوم محسوب می‌شود و در هر منطقه از ویژگی‌های خاصی برخوردار است، از آن‌جا که نحوه خاک‌سپاری برخاسته از تفکرات، عقاید و فرهنگ جامعه است، با مطالعه آن‌ها می‌توان به بازسازی روند تکامل فرهنگی جوامع باستان پرداخت؛ هم‌چنین پژوهش بر روی سنت‌های تدفین یکی از بهترین راه‌های مطالعه تأثیر و تأثر تمدن‌های همجوار در طول تاریخ بشری است.
چکیده مقاله ۷
توصیف، طبقه بندی و تحلیل گونه شناختی سفال های دوره ی اشکانی گورستان سنگ شیر همدان | لیلا افشاری؛ امیر صادق نقشینه
دوره اشکانی یکی از ناشناخته‌ترین دوره‌های تاریخی ایران است و تا سال‌های اخیر آن را «دوره میانه تاریک تمدن ایران باستان» می‌دانستند. سالیان متمادی شناسایی و بررسی فرهنگ و هنر اشکانی تنها بر پایه کاوش‌های انجام شده در بین‌النهرین و سوریه، به‌ویژه در پالمیر و دورااروپوس قرار داشت. در ایران تنها محوطه‌های مهم: شوش، کوه‌خواجه، خورهه، قلعه‌یزدگرد، تپه نوشیجان، قلعه‌ضحاک، گورستان طاق‌بستان کرمانشاه، دامنه پارتی بیستون و معبد لائویسه نهاوند کاوش شده‌اند.
چکیده مقاله ۸
طبقه بندی سفال ساسانی دره سیمره،مطالعه موردی: قلعه سیرم شاه | یعقوب محمدی فر؛ الناز طهماسبی
دره سیمره که منطقه حایل میان استان‌های لرستان و ایلام است، از مناطق تقریباً ناشناخته در باستان‌شناسی ایران است. رودخانه سیمره از رودخانه‌های دائمی استان ایلام است که به حوضه آب‌ریز کرخه می‌پیوندد و در حال حاضر مرز بین دو استان ایلام و لرستان را تشکیل می‌دهد
چکیده مقاله ۹
از کاخ تا شهر(بررسی و شناسایی شیوه های انتقال آب اردشیرخوره (گور)در دوران ساسانی و اسلامی) | ناصر نوروز زاده چگینی؛ احمد صالحی کاخکی؛ حسام الدین احمدی
یکی از ویژگی‌های عظیم ساسانیان، به‌کارگیری شیوه‌های انتقال آب با پشتوانه‌ی سیاسی، اداری و فنی قوی است که سرزمین خشک و نیمه‌خشک فلات ایران را، به مکانی امن برای زندگی مستمر و طولانی تبدیل کرد. دشت فیروزآباد (اردشیرخوره / گور) نمونه‌ای از نظام منسجم و دقیق بهره‌برداری از منابع آب، از شکل‌گیری تا شکوفایی در مناطق نیمه‌خشک فلات ایران است که تا ۱۸ قرن پس از اردشیر، بنیان‌گذار شاهنشاهی ساسانی، به‌عنوان شاه‌رگی حیاتی، دشت فیروزآباد را برای سکونت اجتماع‌های انسانی زنده نگه‌داشته است.
چکیده مقاله ۱۰
تبیین نقش متغیرهای بوم شناسی در حیات شهر اسلامی جیرفت | سعید امیرحاجلو
شهر اسلامی جیرفت[۱] از سکونت‌گاه‌های راه‌بُردی در حوزه فرهنگی هلیل‌رود و جازموریان در فاصله‌ی سده‌ی نخست تا هشتم هـ.ق. بوده است. گستره‌ی پراکندگی مواد فرهنگی در این شهر نشان از آبادانی، رونق و اهمیت آن در ایالت کرمان دارد؛ چنان‌که وسعت آن با شهرهای نام‌دار آن زمان مانند ری، نیشابور و اصفهان برابری می‌کرده است.
چکیده مقاله ۱۱
واکاوی تحولات آرایه های داخلی گنبد در شیوه یزد و تاثیرات آن بر سایر بناها در ایران | محمد حسن خادمزاده؛ فائزه اصفهانی پور
تزیینات داخلی گنبد یکی از بخش‌های مهم در آرایه‌های معماری ایرانی است. در مقاله پیش‌ِرو، ابتدا سیر تحول تزیینات معماری داخل گنبدها در ایران از اوایل دوره اسلامی تا آغاز قرن هشتم هـ.ق. بررسی شده، روش مرسوم در تزیین داخل گنبدها در نقاط مختلف کشور در تمامی موارد موجود که تحت بررسی قرار گرفته‌اند، حاکی از آن‌ست که از سه نوع مصالح استفاده شده است: آجر، کاشی و گچ در ترکیب‌های ساده و یا مختلط؛ اما شیوه آب‌رنگ بر روی گچ در هیچ‌یک از بناها به‌کار نرفته است و در ادامه نتایج حاصل با ویژگی تزیینات معماری داخل گنبدها در منطقه یزد از اوایل قرن پنجم تا اواسط قرن نهم هـ.ق. مورد مقایسه قرار گرفته است.
