بام هایی که به پایداری شهرها کمک می‌کند
بام هایی که به پایداری شهرها کمک می‌کند
مطالعات گسترده در زمینه بام های سبز در تمامی انواع موجود و به‌عنوان شبکه‌ای بهم‌پیوسته، دربردارنده ارزش‌های کلی اقتصادی، زیست‌محیطی و محلی برای جوامع و افزایش دهنده پایداری شهرها است.
به گزارش آرکاو به نقل از ایمنا، هدایت یک جامعه به سمت پایداری با استفاده از راهکارهای بسیاری امکان‌پذیر است. برای مثال تشویق به استفاده از حمل و نقل عمومی، جایگزینی انرژی‌های تجدیدپذیر با سوخت‌های فسیلی، هوشمندسازی شهری، صرفه‌جویی در مصرف منابع، اتخاذ راهکارهای مؤثر برای کاهش مصرف آب، استفاده از گزینه‌های جایگزین دوستدار محیط زیست به جای بتن و آسفالت، نه گفتن به پلاستیک‌های یکبارمصرف، جستجو برای بهترین شیوه‌های بازیافت و غیره می‌تواند از این موارد باشد. با این حال یکی از جدیدترین گزینه‌های موجود برای دستیابی به این هدف که هر روز بیش از پیش مورد توجه و محبوبیت قرار می‌گیرد، استفاده از بام های سبز است.
بام های سبز، گزینه مناسبی برای ارتقا سطح کیفیت زندگی شهری، بهبود وضعیت آلودگی هوا و ارتقاء پایداری شهرها به حساب می‌آید و شامل استفاده از سطوح گسترده و خالی پشت‌بام ساختمان‌های سربه‌فلک‌کشیده در سراسر دنیا می‌شود که هر چند در ابتدا تنها برای مقاصد تفریحی، گسترش فضای عمومی شهری و مقابله با آلودگی هوا ارائه شد و به مرحله اجرا درآمد، در حال حاضر دارای انواع گوناگونی است که هریک برای تحقق هدفی خاص ایجاد می‌شود.
به حمایت بخش‌های خصوصی و دولتی نیاز دارد
تبدیل این بام ها به هنجاری برای توسعه شهری به حمایت بخش‌های خصوصی و دولتی نیاز دارد. در روند احداث بام‌های سبز، مسئولان نگهداری و یا تعمیرکنندگان ساختمان‌ها نیاز دارند مهارت‌های جدیدی در زمینه محوطه‌سازی، نحوه نگهداری از گیاهان، آشنایی با انواع گوناگون گل و گیاه و شرایط نگهداری هر یک، شیوه‌های آبیاری و غیره به دست آورند.
از جمله مواردی که باید در هنگام طراحی و ساخت بام های سبز مد نظر قرار گیرد عبارت است از نصب مسیرهای زهکشی آب، حصول اطمینان از سلامت محصولات، ارتقا سطح ایمنی محل و حفظ آن، فراهم آوردن شرایط لازم برای دسترسی عمومی در صورت امکان و یا اعمال ممنوعیت برای استفاده عموم مردم و غیره.
از سوی دیگر لازم است در مراحل احداث این بام‌ها و پس از آن، برای رفع محدودیت‌ها و اختلالات احتمالی در روند فعالیت‌های معمولی موجود در داخل و بیرون ساختمان‌ها برنامه‌ریزی و مقاومت ساختمان‌های از پیش ساخته شده اندازه‌گیری شود. مستحکم‌سازی بنا در صورت نیاز، از ضروری‌ترین بخش‌های احداث بام‌های سبز به حساب می‌آید. علاوه بر این معماران باید اقدامات استحکامی لازم به‌منظور مقاوم بودن ساختمان پس از حجیم شدن و ریشه دواندن گیاهان و مواردی از این قبیل را در ساخت بناهای جدید مدنظر قرار دهند.
“سرمایه طبیعی” :اصطلاحی برای توضیح ارزش‌های اقتصادی طبیعت ایجاد شده
در کنار توجه به تمامی این موارد، متقاعد کردن سرمایه‌گذاران و توسعه‌دهندگان شهری نسبت به ارزشمندی و سودمندی بام‌های سبز نیازمند استدلال‌های اقتصادی بسیار قوی است که در واقع از مهم‌ترین مواردی محسوب می‌شود که لازم است مورد توجه برنامه‌ریزان قرار گیرد.
به طور کلی اصطلاحی که برای توضیح ارزش‌های اقتصادی طبیعت ایجاد شده، “سرمایه طبیعی” است. این اصطلاح برای توسعه‌دهندگان می‌تواند شامل محاسبه وجوه مالی ذخیره شده، در صورت استفاده از راهکارهای طبیعی باشد که به‌منظور محافظت از شهرها در برابر صدمات و خسارات ناشی از حوادث طبیعی هم‌چون سیل و طوفان، همچنین سازگاری با تغییرات آب و هوایی و یا کمک به داشتن زندگی سالم‌تر و شادتر برای ساکنان شهرها به کار گرفته می‌شود.
با افزایش تخصص در زمینه بام‌های سبز، چندین استاندارد رسمی به منظور حصول اطمینان از داشتن بهترین طراحی، پیکربندی، ساخت و ساز و اعمال صحیح‌ترین شرایط تعمیر و نگهداری برای داشتن مناسب‌ترین عملکرد برای این بام‌ها تدوین شده است. از سوی دیگر پیشرفت در بخش علم و فن‌آوری که زیربنای توسعه بام‌های سبز به حساب می‌آید نیز تغییراتی جدید در این مفهوم ایجاد کرده است.
برای مثال اصطلاح جدیدی با عنوان “بام های آبی” پا به عرصه گذاشته که به منظور افزایش ظرفیت ساختمان‌ها برای نگه‌داشتن آب‌های ناشی از بارندگی‌های شدید در دوره‌های زمانی طولانی‌تر به جای تخلیه سریع آنها به کار گرفته می‌شود.
سقف‌های تولیدی
این بام‌ها، برخلاف نمونه‌های اولیه بام سبز که از یک لایه زهکشی ساده برای آبیاری گیاهان بهره میبرد دارای امکانات لازم برای ذخیره حجم عظیمی از آب و فن‌آوری‌های پیشرفته برای کنترل میزان آب رها شده و درنتیجه جلوگیری از اتلاف منابع آب و انرژی است.
علاوه بر این ترکیب بام‌های سبز با پانل‌های خورشیدی منجر به گسترش “سقف‌های تولیدی” برای به دست آوردن مواد غذایی زراعی از بام های سبز و تأمین انرژی موردنیاز ساختمان میزبان و سایر نقاط شهر شده است. نوع دیگری از بام های سبز نیز که با عنوان “بام‌های قهوه‌ای” شناخته می‌شود، شامل انواع گیاهان وحشی موجود در طبیعت است و با هدف به حداکثر رساندن تنوع زیستی ایجاد شده که زیستگاه‌هایی طبیعی برای حمایت از انواع گیاهان، پرندگان، حیوانات و بی‌مهرگان محسوب می‌شود. طراحی دقیق این زیستگاه‌ها از اهمیت بسزایی برخوردار است و مطابق با برنامه افزایش به تنوع زیستی محلی انجام می‌گیرد.
نکته قابل توجه این که پایندگی و تداوم این روند می‌تواند در کنار فراهم آوردن سایر مزایای موجود برای بام های سبز منجر به ایجاد مشاغل جدید، پویاتر شدن اقتصاد محلی، ترویج کشت مواد غذایی بومی و نیز پایداری بیشتر جوامع شود. علی‌رغم وجود موانع بسیار در مسیر ایجاد این بام ها در سراسر جهان، شواهد حاکی است که بام‌های سبز پتانسیل لازم برای تبدیل شهرها به محلی بهتر برای زندگی را دارند و به آنها کمک می‌کنند تا در آینده عملکردی بهتر و پایدارتر داشته باشند.
