تأليفاتدو فصلنامه علمی پژوهشی پژوهه باستان سنجیمجلاتمقالات
دو فصلنامه علمی پژوهشی پژوهه باستان سنجی شماره ۴
فهرست مقالات در دو فصلنامه علمی پژوهشی پژوهه باستان سنجی شماره ۴
۱- باستان کانی شناسی سفالینه های عصر مفرغ کؤل تپۀ عجب شیر، شرق دریاچۀ ارومیه | زینب نورزهی، بهرام آجورلو*، مسعود باقرزاده کثیری، قادر ابراهیمی
۲- بررسی های باستان سنجی در تپه حصار دامغان با استفاده از روش های گرانی سنجی و مغناطیس سنجی | بهزاد سرلک، حمید آقاجانی
۳- “خمیر لاجورد” یا “آبی مصری”؟ بررسی ساختاری و هویت‌بخشی مجموعه‌ای از اشیاء منسوب به خمیر لاجورد در موزه ملی ایران | مارال داداش زاده*، مهناز عبدالله خان گرجی، رضا وحیدزاده
۴ – امکان‌سنجی تاریخ‌گذاری نسخ تاریخی مجهول از طریق شناسایی حرارتی، طیف‌سنجی و میکروسکوپی مواد کاغذ | زهره قاینی، سیامک صفاپور*
۵ – شناسایی مواد و رنگدانه های به کار رفته در نقاشی های دیواری مجموعه باغ و عمارت تاریخی رحیم آباد بیرجند | جواد عباسی*، رویا بهادری، محمد علی بزرگمهر، سید ایرج بهشتی، فرانک بحرالعلومی
۶- مطالعه ی فنی تزئینات طلاکاری در کتیبه های سنگی کلیسای وانک در اصفهان | عادله محتشم*
۷- پروژه های باستان شناختی سدهای ایران، کاوش‌های نجات بخشی اضطراری یا حفاظت و مرمت!!! | اکبر عابدی*
چکیده مقاله ۱ دو فصلنامه علمی پژوهشی پژوهه باستان سنجی شماره ۴
باستان کانی شناسی سفالینه های عصر مفرغ کؤل تپۀ عجب شیر، شرق دریاچۀ ارومیه | زینب نورزهی، بهرام آجورلو*، مسعود باقرزاده کثیری، قادر ابراهیمی
در تبیین باستانشناسی عصر مفرغ شمال غرب فلات ایران ظهور سفالهای دست ساز خاکستری-سیاه در گونههای مختلف آن نمایندهی حضور فرهنگ تازه وارد موسوم به کورا-ارس است. از طرف دیگر، سنت سفالی ارومیه متعلق به مفرغ پایانی، بعد از افول سنّت فرهنگی مفرغ قدیم یا کورا-ارس، بازگشت سنّتهای سفالگری به نوع سفالهای نخودی منقوش است.
چکیده مقاله ۲ دو فصلنامه علمی پژوهشی پژوهه باستان سنجی شماره ۴
بررسی های باستان سنجی در تپه حصار دامغان با استفاده از روش های گرانی سنجی و مغناطیس سنجی | بهزاد سرلک، حمید آقاجانی
کاوش در آثار به جای مانده از گذشتگان دارای اهمیت ویژه ای در شناسایی تاریخ و هویت یک سرزمین دارد. پیشرفت دانش بشری روش های نوینی در شناسایی مکان های باستانی ارائه داده است که با استفاده از آن‌ها بدون نیاز به حفاری یا تخریب آثار باستانی به اطلاعات مفیدی می توان دست یافت. امروزه از روش های ژئوفیزیکی غیرمخربی مانند گرانی سنجی (Gravimetry) و مغناطیس سنجی (Magnetometery) که تنها از خاصیت های طبیعی و ذاتی مواد زیرسطحی بهره می‌برند، در اکتشافات باستان-شناسی استفاده می شود.
چکیده مقاله ۳ دو فصلنامه علمی پژوهشی پژوهه باستان سنجی شماره ۴
“خمیر لاجورد” یا “آبی مصری”؟ بررسی ساختاری و هویت‌بخشی مجموعه‌ای از اشیاء منسوب به خمیر لاجورد در موزه ملی ایران | مارال داداش زاده*، مهناز عبدالله خان گرجی، رضا وحیدزاده
در معرفی آثار موزه‌ای مجموعه‌ای از اشیاء با طیف رنگ آبی، با نام سنگ لاجورد، آبی مصری و خمیر لاجورد نام‌گذاری می‌شود. با توجه به شکل ظاهری، ساختار و زمینه رنگی در یک مقایسه کلی تأکید می‌گردد لاجورد سنگی متشکل از چند کانی متفاوت نظیر سودالیت، کلسیت، پیریت و لازوریت است. جزء سنگ‌های دگرگونی است که دارای سطحی صیقلی و مات بوده و به رنگ‌های آبی تیره دیده می‌شود که از آن در ساخت اشیاء کوچک و به‌عنوان سنگ تزیینی استفاده شده است و بیش از ۶۰۰۰ سال قدمت دارد.
چکیده مقاله ۴ دو فصلنامه علمی پژوهشی پژوهه باستان سنجی شماره ۴
امکان‌سنجی تاریخ‌گذاری نسخ تاریخی مجهول از طریق شناسایی حرارتی، طیف‌سنجی و میکروسکوپی مواد کاغذ | زهره قاینی، سیامک صفاپور*
کاغذهای تاریخی بیانگر هویت و ارزش های ملی، مذهبی، هنری و تاریخی هر است. شناخت عوامل سازنده کاغذ و تعیین نوع کاغذ از نظر الیاف، آهار و دیگر مواد به‌کاررفته می تواند به شناخت فرهنگ های گذشته، نگرش های پیشین و تطور فنون مرتبط کمک شایانی نماید. با این وجود برخی نسخ خطی وجود دارند که تاریخ کتابت آن ها هنوز مشخص نیست و این امر موجب می‌گردد از ارزش استنادی آن‌ها به دلیل عدم آگاهی از هویت تاریخی آن ها کاسته شود.
چکیده مقاله ۵
شناسایی مواد و رنگدانه های به کار رفته در نقاشی های دیواری مجموعه باغ و عمارت تاریخی رحیم آباد بیرجند | جواد عباسی*، رویا بهادری، محمد علی بزرگمهر، سید ایرج بهشتی، فرانک بحرالعلومی
در این مقاله نتایج مربوط به شناسایی لایه تدارکاتی و رنگدانه‌های به‌کاررفته در نقاشیهای دیواری باغ و عمارت تاریخی رحیم‌آباد بیرجند ارائه شده است. بیرجند از مهم‌ترین شهرهای راهبردی حکومتی در دوره ی قاجار و یکی از لنگرگاه‌های مهم شعبه‌ای از جاده تاریخی ابریشم است که هند را به اروپا ارتباط می داده است، به همین دلیل آثار زیادی از این دوره به‌خصوص باغ های تاریخی در بیرجند به‌جای مانده است که یکی از آن ها باغ و عمارت تاریخی رحیم‌آباد است.
چکیده مقاله ۶
مطالعه ی فنی تزئینات طلاکاری در کتیبه های سنگی کلیسای وانک در اصفهان | عادله محتشم*
طلاکاری روی سنگ از جمله تزئینات ارزشمندی است که به واسطه ی ساختار لایه لایه و حساسش، در معرض آسیب و نابودی کامل قرار دارد. امروزه تعداد معدودی از نمونه های این تزئینات در هنر ایران شناسایی شده اند. مهم ترین دلیل این مسئله می تواند از بین رفتن این تزئینات در طول سالیان متمادی باشد. این پژوهش به مطالعه و بررسی ویژگی های فنی یک نمونه از این تزئینات واقع در کلیسای وانک و متعلق به دوره ی صفوی پرداخته است.
چکیده مقاله ۷
پروژه های باستان شناختی سدهای ایران، کاوش‌های نجات بخشی اضطراری یا حفاظت و مرمت!!! | اکبر عابدی*
از دو دهه پیش با افزایش پروژه های عمرانی سدسازی در ایران، بخش عمد های از محوطه های باستانی و تاریخی کشور به زیر آب رفتند. از آنجائی که همواره تعامل مطلوبی مابین سازمان میراث فرهنگی با سایر سازمانها و ارگان‌ها وجود نداشته، بودجه اختصاص یافته به مطالعات و پژوهش های محوطه های پشت سدها همواره با تأخیر و اولویت آخر بوده است. تبعات چنین وضعیتی، کاوش های اضطراری ضرب‌الأجلی و سریع است که در برخی مواقع چنین شتاب‌زدگی در کاوشها مسلماً کیفیت مطالعات را تا حد زیادی پایین میآورد.
