تأليفاتدو فصلنامه علمی پژوهشی پژوهه باستان سنجیمجلاتمقالات
دو فصلنامه علمی پژوهشی پژوهه باستان سنجی شماره ۲
فهرست مقالات در دو فصلنامه علمی پژوهشی پژوهه باستان سنجی شماره ۲
۱- کاربرد تحلیلهای بلورشناسی در مطالعات فنی آثار تاریخی گچی (مطالعهی موردی گچ بری کوه خواجهی سیستان، ملات گچ شادیاخ نیشابور و ملات گچ قلعه الموت قزوین) | مسلم میش مست نهی
۲- بازشناخت فناوری مصنوعات چرمی متعلق به دوره هخامنشی، مکشوفه از معدن نمک چهرآباد زنجان | حمیدرضا ایرانی*، محمود زارعی، ابوالفضل عالی، وحید عسکرپور، علیرضا کوچکزایی
۳- فن شناسی و ساخت مینای زرینفام شیشه، بر اساس فرمول های کتاب «جواهر نامه نظامی» | سید محمد میرشفیعی*، مهدی محمدزاده
۴ – شناسایی ساختار و فرآیندهای فرسایش ملات قیر به کاررفته در آجرهای یادمان هخامنشی تل آجری در پارسه | سودابه یوسف نژاد*
۵ – بررسی مکانیسم تخریب ناشی از نمک های محلول در بناهای تاریخی | مهدی پیرک*، مهناز عبدالله خان گرجی، رضا وحیدزاده، رویا بهادری
۶- باستانسنجی؛ پلی میان علوم طبیعی و مهندسی با باستانشناسی (اهداف و دورنما) | سید محمدامین امامی
چکیده مقاله ۱ دو فصلنامه علمی پژوهشی پژوهه باستان سنجی شماره ۲
کاربرد تحلیلهای بلورشناسی در مطالعات فنی آثار تاریخی گچی (مطالعهی موردی گچ بری کوه خواجهی سیستان، ملات گچ شادیاخ نیشابور و ملات گچ قلعه الموت قزوین) | مسلم میش مست نهی
پژوهش و شناخت آثار تاریخی گچی در ایران دو مشکل فنی و واژه شناسی دارد. مشکل فنی موضوع این مقاله، عموماً ناشی از شناخت خصوصیات بلور گچ، هم چون تغییرات حلالیت یا شکل بلوری در اثر حضور مواد افزودنی یا تغییرات محیطی است. در این مقاله ۳ نمونهی تاریخی جمع آوری شده از کوه خواجهی سیستان، قلعه الموت قزوین و شادیاخ نیشابور، و ۳ نمونهی مدلسازی شدهی جدید با توجه به ریزساختار بلوری آن ها بررسی میشود.
چکیده مقاله ۲ دو فصلنامه علمی پژوهشی پژوهه باستان سنجی شماره ۲
بازشناخت فناوری مصنوعات چرمی متعلق به دوره هخامنشی، مکشوفه از معدن نمک چهرآباد زنجان | حمیدرضا ایرانی*، محمود زارعی، ابوالفضل عالی، وحید عسکرپور، علیرضا کوچکزایی
مواد آلی به دلیل ساختار آسیبپذیرشان در زمره مواد کمیاب باستان شناسی قرار می گیرند. مصنوعات چرمی به دست آمده از منطقه چهرآباد زنجان متعلق به دوره هخامنشیان از جمله مصنوعات آلی و بسیار نادر موجود در ایران است که با مطالعه آن ها اطلاعات ارزشمندی را در رابطه با صنعت چرم سازی آن دوره می توان به دست آورد.
چکیده مقاله ۳ دو فصلنامه علمی پژوهشی پژوهه باستان سنجی شماره ۲
فن شناسی و ساخت مینای زرینفام شیشه، بر اساس فرمول های کتاب «جواهر نامه نظامی» | سید محمد میرشفیعی*، مهدی محمدزاده
نخستین آثاری که از شیوه زرینفام بهدست آمده متعلق به مصر و سده دوم ه.ق است که بر روی ظروف شیشهای اجرا شده است. این تکنیک در ادامه بر روی سفالینههای لعابدار دوران اسلامی به کار گرفته شد. زرینفام، تشکیل لایه بسیار نازکی از نانو ذرات مس و نقره با جلای فلزی در طیفهای رنگی گوناگون است که بر روی شیشه یا لعاب در سومین مرحله پخت در شرایط احیاء کوره ایجاد میگردد. در رابطه با فنآوری و ترکیبات زرینفام دو منبع تاریخی در ایران وجود دارد از جمله کتاب “عرایس الجواهر و نفایس الاطائب” تألیف ابوالقاسم کاشانی و دیگری کتاب “جواهر نامه نظامی” است.
چکیده مقاله ۴ دو فصلنامه علمی پژوهشی پژوهه باستان سنجی شماره ۲
شناسایی ساختار و فرآیندهای فرسایش ملات قیر به کاررفته در آجرهای یادمان هخامنشی تل آجری در پارسه | سودابه یوسف نژاد*
در این مقاله ملات قیر به کار رفته به عنوان ملات ضدّ آب در آجر های یادمان تل آجری در شهر پارسه به منظور شناسایی و تحلیل ساختار شیمیایی مادّه، اجزاء سازنده و بررسی فرآیندهای فرسایش مورد مطالعه قرار گرفته است. روش های مختلف شیمی تجزیه ی دستگاهی از قبیل FT-IR, XRD, XRF هم چنین روش های جداسازی کلاسیک و مشاهدات میکروسکوپی مقطع ملات قیر در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفته است.
چکیده مقاله ۵
بررسی مکانیسم تخریب ناشی از نمک های محلول در بناهای تاریخی | مهدی پیرک*، مهناز عبدالله خان گرجی، رضا وحیدزاده، رویا بهادری
نمک و رطوبت در دیوارهای بناهای تاریخی میتواند مسبب آسیب های جدی گردند. حضور نمکهای محلول، در خلل و فرج مصالح ساختمانی از مشکلات اصلی و عمدهی حفاظت است. حملات نمک و افزایش رطوبت تهدیدی برای مصالح ساختمانی و بناهای تاریخی، به خصوص دیوارهای باربر از جنس سنگ، خشت، آجر و ملات به حساب میآید که در وهلهی اول باعث بدمنظر شدن فضای داخلی و خارجی آنها میگردد و درصورتیکه بدون درمان رها شود، ممکن است ساختار آنها را تخریب نماید.
چکیده مقاله ۶
باستانسنجی؛ پلی میان علوم طبیعی و مهندسی با باستانشناسی (اهداف و دورنما) | سید محمدامین امامی
سرعت رو به پیشرفت علوم در شاخههای علوم پایه، فنی و مهندسی و پزشکی در سالیان اخیر بسیار چشمگیر بوده است. در این بین، رشتهها و متدهای تلفیقی علوم نیز با یکدیگر در حال تعامل و تبادلنظر هستند. باستانشناسی نوین نیز از این قاعده مستثنا نیست و این علم از شاخه علوم انسانی، قریب به سی سال است که با تکیه بر روشها و فنهای علمی سعی در پاسخگویی به سؤالات باستانشناسی و فناوری در دنیای قدیم دارد.