تأليفاتمجلاتمجله علمی پژوهشی مطالعات معماری ایرانمقالات
مجله علمی پژوهشی مطالعات معماری ایران شماره ۱۳
فهرست مقالات در مجله علمی پژوهشی مطالعات معماری ایران شماره ۱۳
۱- معماریِ سلطنتیِ هخامنشی: نمادی از فناوری و خِرد انسانی در عهد باستان | مهدی معتمدمنش
۲- جایگاه مفهوم معماری در نظام طبقهبندی علوم مسلمانان در سدههای نخست هجری با تکیه بر اندیشههای ابونصر فارابی | مهرداد قیومی بیدهندی، روحاله مجتهدزاده
۳- بررسی رفتار حرارتی شوادان، نمونۀ موردی: خانۀ سوزنگر دزفول | مصطفی مسعودی نژاد، منصوره طاهباز، سید مجید مفیدی شمیرانی
۴ – تجربۀ معنای مکان فضای شهری: کاربرد تحلیل محتوای کیفی در کشف معنای «باغ فردوس» | آزاده لک، سحر جلالیان
۵ – بررسی میزان مصرف انرژی ساختمان زیرزمینی در مقایسه با مدل مشابه بر روی سطح زمین در اقلیمهای تهران، یزد و تبریز | فاطمه ایمانی چات قیه، شاهین حیدری
۶- جایگاه علوم انسانی در آموزش رشتۀ بیونیک معماری | مسعود ناری قمی
۷- تحلیل کارایی انرژی در مدلهای بافت شهری اقلیم گرم و خشک، نمونۀ موردی: شهر اصفهان | مریم فرخی، محمد سعید ایزدی، مهرداد کریمی مشاور
۸- گزارش علمی: خلاصه ای از نظریۀ «راه جاویدان در طراحی و ساخت در هنر و معماری اسلامی» | محمد علی آبادی
چکیده مقاله ۱ مجله علمی پژوهشی مطالعات معماری ایران شماره ۱۳
معماریِ سلطنتیِ هخامنشی: نمادی از فناوری و خِرد انسانی در عهد باستان | مهدی معتمدمنش
دستاوردهای هنری و معماری هخامنشیان از دیرباز توجه محققان را به خود جلب کردهاند، اما بیشتر تحقیقات صورتگرفته در این حوزهها به یافتن ریشههای آثار امپراتوری هخامنشی در دیگر تمدنهای باستان معطوف بوده است. در دهههای اخیر، تلاشهای ارزشمندی برای شناخت مستقلی از تاریخ و ارزشهای هنری آثار هخامنشی صورت گرفته، اما معماری و بهویژه فناوری بهکارگرفتهشده توسط آنان، تنها بهصورت محدود و پراکنده بررسی گردیده است.
چکیده مقاله ۲ مجله علمی پژوهشی مطالعات معماری ایران شماره ۱۳
جایگاه مفهوم معماری در نظام طبقهبندی علوم مسلمانان در سدههای نخست هجری با تکیه بر اندیشههای ابونصر فارابی | مهرداد قیومی بیدهندی، روحاله مجتهدزاده
از راههای شناخت معماری پیشامدرن جهان اسلام پرداختن به جنبههای معرفتی آن، از جمله نسبت معرفتهای معماری با علوم رسمی است. حکیمان مسلمان از همان آغاز نهضت علمی در نیمۀ سدۀ دوم هجری، به طبقهبندی علوم عنایت کردند. این جریان در طی سدهها ادامه یافت. ابونصر فارابی، فیسلوف سدۀ سوم و چهارم هجری، از مهمترین ایشان است و آراء او در طبقهبندی و مراتب علوم اثری وسیع و عمیق در طی تاریخ در سرتاسر جهان اسلام داشته است.
چکیده مقاله ۳ مجله علمی پژوهشی مطالعات معماری ایران شماره ۱۳
بررسی رفتار حرارتی شوادان، نمونۀ موردی: خانۀ سوزنگر دزفول | مصطفی مسعودی نژاد، منصوره طاهباز، سید مجید مفیدی شمیرانی
تنوع و سختی وضعیت اقلیمی در مناطق مختلف ایران، لزوم شناخت و استفاده از راهکارهای معماری بومی را که با کمترین مصرف انرژی پاسخگوی نیاز به آسایش حرارتی هستند، روشن میسازد. بر این اساس، مطالعۀ شگردهای بهکاررفته در معماری بومی میتواند راهگشای طراحی معاصر باشد. پژوهش حاضر با استفاده از اندازهگیریهای میدانی، در پی شناخت رفتار حرارتی سکونتگاه زیرزمینی (شوادان)، که بهصورت گسترده در معماری بومی دزفول و شوشتر خوزستان استفاده شده، و تحلیل شرایط آسایش حرارتی در این فضای زیرزمینی میباشد.
چکیده مقاله ۴ مجله علمی پژوهشی مطالعات معماری ایران شماره ۱۳
تجربۀ معنای مکان فضای شهری: کاربرد تحلیل محتوای کیفی در کشف معنای «باغ فردوس» | آزاده لک، سحر جلالیان
یکسان شدن و بیهویتی فضاهای شهری معاصر، پدیدۀ بیمکانی را به معضل اصلی فضای شهری تبدیل کرده است که این مسئله میتواند حاصل اصلی بیتوجهی به مقولۀ معنا در فضاهای شهری باشد. بهدلیل ساختوسازهای پرسرعت، با تغییر در فضاهای شهری معاصر ایران، خلق معنا که از عوامل سرزندگی فضاهای شهری است، دچار چالش شده است. لذا شناخت عوامل درک معنا در اولویت امر طراحی قرار میگیرد. این پژوهش با رویکرد کیفی، در پی کشف «معنای مکان» در فضاهای شهری سرزنده است.
چکیده مقاله ۵
بررسی میزان مصرف انرژی ساختمان زیرزمینی در مقایسه با مدل مشابه بر روی سطح زمین در اقلیمهای تهران، یزد و تبریز | فاطمه ایمانی چات قیه، شاهین حیدری
امروزه محدودیتهای منابع انرژی، رشد چشمگیر مصرف آن و آثار مخربی که مصرف بالای انرژی بر محیط زیست تحمیل میکند، لزوم صرفهجویی و بهینهسازی مصرف انرژی را دو چندان کرده است. برای به حداقل رساندن وابستگی به انرژی، لازم است که ساختارهای نوآورانهای با مصرف انرژی کمتر ساخته شوند. از آنجا که بیشترین میزان مصرف انرژی مربوط به بخش ساختمان است )حدود ۴۰درصد) و بخش عمدۀ آن صرف سرمایش، گرمایش و تهویه میشود، راهکارهای طراحی غیرفعال، کمک قابل توجهی به کاهش مصرف انرژی میکنند. یکی از روشهای کاهش کل انرژی مورد نیاز، جایگزینی ساختمانهای زیرزمینی با ساختمانهای معمولی بالای سطح زمین است.
چکیده مقاله ۶
نقش علوم انسانی در تفکر و عمل مهندسی، امروزه بهواسطۀ ابهامات موجود در تکنولوژی مدرن، تلقی آن از توسعه و تبعات آن برای آیندۀ بشر، یک ضرورت است؛ در مورد بیونیک معماری بهعنوان یک رشتۀ کارشناسی ارشد، عنوان بیونیک نباید بهصورت پیشفرض، مثبت تلقی شود و از انتقادات اخلاقی و انسانی آن صرفنظر شود. در این نوشتار با روش تفسیری و استدلال منطقی، ضرورت رویکرد انتقادی در آموزش مبانی انسانی معماری بیونیکی در دو محور فلسفۀ تکنولوژی و اخلاق تکنولوژی تبیین شده است.
از جمله مهمترین عناصر تأثیرگذار بر مصرف انرژی در بخش ساختمان، میتوان به شرایط اجتماعی و اقتصادی، فرهنگ مصرف انرژی، ویژگیهای جغرافیایی و اقلیمی شهر، نقش شهر، کارایی سیستمهای تأمین و مصرف انرژی و ویژگیهای کالبدیفضایی ساختمانها و بافتهای مسکونی اشاره کرد که در این میان فرم شهری، به میزان قابل توجهی امکان کاهش مصرف انرژی را از طریق برنامهریزی و طراحی فراهم میسازد. رهیافت کارایی انرژی بهعنوان یکی از اهرمهای تقویت پایداری بومشناختی، از جمله ابعاد اصلی پنجگانۀ توسعۀ پایدار به شمار میآید که با هدف کاهش رشد تقاضای انرژی، تقلیل قابل توجه مصرف سوختهای فسیلی و به دنبال آن، افزایش عرضۀ انرژی سالم همراه است.