مجله علمی پژوهشی مطالعات معماری ایران شماره ۱ بهار ۱۳۹۱
فهرست مقالات در مجله علمی پژوهشی مطالعات معماری ایران شماره ۱
۱- بام و بوم و مردم (بازخوانی و نقد اصول پیشنهادی پیرنیا برای معماری ایرانی) | مهرداد قیومی بیدهندی، محمد مهدی عبدالله زاده
۲- جایگاه عقل در مفهوم پایداری شهر، نگاهی دیگر به مبانی نظری معماری و شهرسازی اسلامی | محمد علی آبادی
۳- آموزش سنتی معماری در ایران و ارزیابی آن از دیدگاه یادگیری مبتنی بر مغز | سیدهادی قدوسی فر، ایرج اعتصام، فرح حبیب، هاجر پناهی برجای
۴ – آموزه‌هایی از معماری اقلیمی گذرهای کاشان، تحقیق میدانی در بافت تاریخی شهر | منصوره طاهباز، شهربانو جلیلیان، فاطمه موسوی
۵ – مقایسه تطبیقی باغ های تخت شیراز و قصر قجر تهران | مرضیه اعتمادی پور، آرمین بهرامیان
۶- بررسی بازسازی مسکن پس از سانحه از منظر تصویر ذهنی ساکنان، نمونه موردی بره‌سر پس از زلزله رودبارـ منجیل۱۳۶۹ | سید حسن میری، زینب امیری
چکیده مقاله ۱ مجله علمی پژوهشی مطالعات معماری ایران شماره ۱
محمدکریم پیرنیا، از برجسته‌ترین تاریخ‌پژوهان معماری ایران، دو دستاورد بزرگ به نام اصول معماری ایران و سبک‌شناسی معماری ایرانی داشت. در این مقاله، به بررسی اصول پیشنهادی او برای معماری ایرانی پرداخته شده است. به این منظور، ابتدا چگونگی تکوین و تکمیل اصول پنجگانۀ او در طی زمان نشان داده شده، سپس سخن او دربارۀ یکایک اصولها که در منابع گوناگون پراکنده است، از منابع اصیل جمعآوری و به زبانی منسجم بیان گردیده است.
چکیده مقاله ۲ مجله علمی پژوهشی مطالعات معماری ایران شماره ۱
مطابق با اصول و مبانی شناخت در اندیشه اسلامی، زاویه‌ای که از آن هر چیزی و از آن جمله مبانی معماری و شهرسازی اسلامی مورد مطالعه، تعریف و تحلیل قرار می‌گیرد، زاویه عقل و حکمت است. هنرمند، معمار و یا شهرساز مسلمان، از راه دل (از دریچه عقل و حکمت الهی)، ملکوت (یعنی جنبه باطنی و عقلانی)، هستی و موضوعات جاری درآن (از جمله حقیقت باطنی شهر) را مورد مطالعه قرار می‌دهد، و به دانشی شفاف، حقیقی و مطابق با واقع دست می‌یابد.
چکیده مقاله ۳ مجله علمی پژوهشی مطالعات معماری ایران شماره ۱
وجود آثار ارزشمند معماری گذشته ایران، نشان از ساخته شدن آنها به دست هنرمندانی است که از توانمندی‌های بالای هنری، فنی و فرهنگی برخوردار بوده‌اند؛ چنین توانمندی‌هایی به خودی خود نشان دهندۀ وجود دانش معماری مناسب در میان آنهاست. بدیهی است که برخورداری از این توانمندها علیرغم عدم وجود نظام آموزشی دانشگاهی در میان معماران سنتی، صرفاً از طریق تجربههای شخصی و بدون بهرهگیری از آموزش‌های حرفه‌ای مناسب نمیتواند صورت پذیرفته باشد.
چکیده مقاله ۴
معماری سنتی شهرهای تاریخی ایران حاوی درس‌های آموزنده‌ای در زمینه‌های مختلف مرتبط با معماری و شهرسازی است. یکی از نکات قابل تأمل در این زمینه شگردهای به کار رفته در طراحی فضاهای باز و پیاده راههای شهرهای کویری است که علی رغم شرایط محیطی سخت و خشن این مناطق، امکان زندگی امن، راحت و پایدار را برای هزاران سال فراهم نموده است. مقاله حاضر با بررسی بافت تاریخی شهر کاشان در اوج گرمای تابستان و اوج سرمای زمستان، به مطالعه این شگردها به کمک علم همسازی با اقلیم پرداخته است.
پژوهش حاضر در پی شناخت ویژگیهای طراحی معماری و منظر دو باغ «تخت» شیراز و «قصر قجر» تهران، و دستیابی به الگوهای ساختاری و ماهوی و نیز نحوه ارتباط آنها بایکدیگر با هدف احیای الگوی باغ تخت، و بهرهگیری از آنها در طراحیهای نوین منظر است؛ چراکه این دو باغ از شاخصترین و اصیلترین نمونههای باغ تختی است که خود از زیباترین و کمیابترین انواع باغ ایرانی است. فرضیه تحقیق، بهرهگیری از الگوهای طراحی باغ تخت شیراز در باغ قصر قجر است.
چکیده مقاله ۶
برآورده شدن تصویر ذهنی افراد از خانه، نقش تعیین کننده‌ای در رضایت آنان از سکونتگاهشان دارد. این تصویر که متأثر از فرهنگ میباشد، در میان ساکنان یک اجتماع به صورت تقریبی واحد است. اگرچه این تصویر ذهنی واحد در حال شکسته شدن است، هنوز مردمانی در مناطقی از کشورمان هستند که با وجود گذر زمان و تغییراتی که در سبک زندگی آنها رخ داده، به این الگوهای ذهنی ثابت پایبند ماندهاند و حتی با پیشآمد شرایطی که الگوی جدید و مغایر با تصویر ذهنیشان را به آنها تحمیل کرده است، نه تنها آن را نپذیرفته، بلکه به روش‌های گوناگون در احیای تصویر ذهنی و الگوی کهن خود تلاش کرده‌اند.
