مجله علمی منظر شماره ۴۶ بهار ۱۳۹۸
فهرست مقالات در نشریه علمی منظر شماره ۴۶
۱-آسمان منظرین روز | سید امیر منصوری
۲-بازشناسی پلان باغ ایرانی در مجموعۀ شیخ احمد جام | وحید حیدرنتاج؛ زهره صنعتی
۳- مفهوم حق به شهر و ارتباط آن با طراحی شهری شهروندمدار؛ تطبیق هنجارهای جامعِ بیان‌گر شهروندمداری، با شاخصه‌های کیفی طراحی شهری | فردین حیدری؛ مجید زارعی
۴-کاربست اصول کشاورزی شهری در مقیاس محلات نمونۀ موردی: محلۀ امام‌زاده یحیی در تهران | مریم محمدی؛ دلارام ابراهیمی نیا
۵- کنکاشی در مطالعۀ نظام‌مند زندگی جمعی در فضای شهری موردکاوی: پیاده‌راه هفده شهریور تهران | رسول حق بیان؛ محمد صالح شکوهی بیدهندی
۶- تزئین‌گرایی، آفت باغ‌های ایرانی میراث جهانی | سیدمحمدرضا خلیل نژاد
۷- سایهاندازی در آپارتمان‌های نئومینیمال و کولونیال در مالزی | یاسر عرب؛ بشرا کنعا؛ فاطمه خزاعی
۸-موقتی بودن منظر | تیم اینگلد؛ ترجمه: مطهره فعالی؛ رسا مرادی
چکیده مقاله ۱ نشریه مجله علمی منظر شماره ۴۶
آسمان منظرین روز | سید امیر منصوری
دورترها، کبوتربازی یا کفتربازی سنت رایجی در شهرهای ایران بود که تاریخ حوادث قرن چهارم نیز از آن یاد کرده و شرح منع کبوتر بازی و تخریب کبوترخانه‌ها توسط مقتدی عباسی (قرن پنجم) را در کتاب‌های تاریخی آورده است. دقت در سنت کبوتر بازی و قوانین پیچیدۀ آن، حاکی از عمر طولانی آن است. این که سنت کبوتر بازی که به آن عشقبازی نیز گفته شده و فرهنگ درونی کبوتر بازان از آداب و روابط پیچیده‌ای برخوردار بوده به چه بازمی‌گردد، روشن نیست؛ اما از میزان پیشرفت این سنت و قواعد همه‌گیر آن که در نقاط مختلف سرزمین ایران به طور مشابه رواج داشته می‌توان فهمید که آیینی وابسته به زندگی یا اعتقادات پیشینیان بوده که به صورت بازی و سنتی رایج درآمده و همه‌گیر شده است.
چکیده مقاله ۲ مجله علمی منظر شماره ۴۶
بازشناسی پلان باغ ایرانی در مجموعۀ شیخ احمد جام | وحید حیدرنتاج؛ زهره صنعتی
باغ، بخش مهمی از زندگی و معماری ایرانیان بوده و در ساختار معماری و موجودیت آنها سهم شگرفی داشته است. باغ ایرانی، از زمان سومریان، معبد، قصر و آتشکده را احاطه می‌کرده است. برای ایرانیان هم آب و هم درخت قابل تکریم بوده‌اند، به همین دلیل درختان در کنار جوی‌های روان کاشته می‌شدند. تکریم آب و درخت باغ ایرانی را می‌سازد. باغ ایرانی نه تنها جای امن و آرام؛ که در عین حال مکانی است برای تفکر یا مذاکرات فلسفی. باغ ایرانی فضایی مقدس است و لذا در فضاهایی که باید مورد تقدیس و تکریم قرار بگیرند از الگوی باغ ایرانی استفاده می‌شده است. باغ‌مزارها گونه‌ای از باغ‌های ایرانی هستند که در آنها، پیرامون یک مزار یا آرامگاه یا یک بنای یادمان، با الگوی باغ ایرانی آراسته شده است. در ایران و بسیاری از کشورهایی که فرهنگ ایرانی دارند، نمونه های بسیاری از این‌گونه باغ‌ها وجود دارد. آرامگاه شیخ احمد واقع در شهرستان تربت جام در میان باغی واقع شده است که با قدمتی نزدیک به ۸۰۰ سال، آرامگاه مدفن عارف نامی خراسان شیخ‌الاسلام احمد جامی است. بازشناسی درختان و مسیرهای موجود در اطراف این آرامگاه، حاکی از وجود پلان باغ ایرانی در این مکان است.
چکیده مقاله ۳ مجله علمی منظر شماره ۴۶
مفهوم حق به شهر و ارتباط آن با طراحی شهری شهروندمدار؛ تطبیق هنجارهای جامعِ بیان‌گر شهروندمداری، با شاخصه‌های کیفی طراحی شهری | فردین حیدری؛ مجید زارعی
براساس ماهیت میان‌رشته‌ای طراحی شهری و بحث‌‌های نوین مربوط به آن، امروزه، لزوم توجه به مسائلی همچون مطالبۀ حق به شهر، شهروندمداری و عدالت شهری بیش‌ازپیش مطرح شده است. حق به شهر، مسئله‌ای با ماهیت اجتماعی، سیاسی و حقوقی است که با تعریف مجدد مفهوم حق شهروندی، مجموعۀ حقوقی را برای شهروندمدارتر کردن بستر زندگی شهری، به‌صورت شفاف و عادلانه مطالبه می‌کند. در این میان نقش فرآیند طراحی شهری در شکل‌دهی به محیط زندگی شهروندان، حائز اهمیت است و بنابراین با تأکید بر ماهیت میان‌رشته‌ای آن، مفهوم حق به شهر می‌تواند در سکونتگاه‌های شهری محقق شود. در راستای همین مسئله، این مقاله سعی دارد تا با اتخاذ پیش‌زمینه‌ای انسان‌مدارانه و با کنکاش در مفهوم حق به شهر، ارتباطی معنادار بین نظریه و عمل در طراحی شهری فراهم کند تا از نقش پررنگ مفاهیم اجتماعی، در کنار کیفیت‌های محیطی، برای توسعۀ کیفیت فضاهای شهری عمومی استفاده شود. بدین سبب، ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای مربوط به حوزه‌های حق به شهر و عدالت شهری، هنجارهای جامع شهروندمداری استخراج شده است. سپس به‌واسطۀ روش‌های مقایسه‌ای، تحلیل محتوا، توصیفی-تحلیلی و تطبیق هنجارهای جامع شهروندمداری با شاخصه‌های کیفی مطرح‌شده توسط متخصصین طراحی شهری، سعی شده است تا یک چارچوب نظری متشکل از شاخصه‌های کیفی مؤثر در بروز طراحی شهری شهروندمدار، در دو حوزۀ فرآیند و تولید محصول طراحی شهری فراهم شود.
چکیده مقاله ۴ مجله علمی منظر شماره ۴۶
کاربست اصول کشاورزی شهری در مقیاس محلات نمونۀ موردی: محلۀ امام‌زاده یحیی در تهران | مریم محمدی؛ دلارام ابراهیمی نیا
پیوند بین انسان و طبیعت غیرقابل‌انکار است و بسیاری از مطالعات نشان می‌دهند که انسان در طبیعت و در جوار سبزینگی در بهترین حالت روانی خود قرار دارد و می‌تواند به سادگی بسیاری از مشکلات درونی و حتی در بعضی موارد مشکلات جسمی خود را حل کند. اما متأسفانه در شهرهای امروزی سبزینگی مفهومی ازدست‌رفته است و ازاین‌رو، ساکنان دسترسی محدودی به طبیعت یا نشانه‌های آن دارند. کشاورزی شهری به عنوان یکی از رویکردهای نوین در عصر حاضر، تلاش می‌کند تا انسان و طبیعت را دوباره به یکدیگر پیوند دهد، اما این تنها نتیجۀ آن نیست.
دریافت کامل مقاله دریافت کامل مقاله (Englidh)
چکیده مقاله ۵ مجله علمی منظر شماره ۴۶
کنکاشی در مطالعۀ نظام‌مند زندگی جمعی در فضای شهری موردکاوی: پیاده‌راه هفده شهریور تهران | رسول حق بیان؛ محمد صالح شکوهی بیدهندی
پیشرفت روزافزون تکنولوژی باعث کاهش نیاز شهروندان به خرید، کار و حتی تعاملات اجتماعی در فضای شهری شده است. این امر موجب افزایش قدرت انتخاب افراد برای حضور یا عدم حضور در فضای جمعی شده و در نتیجه کیفیت فضاهای جمعی اهمیتی دو چندان یافته است. در این چهارچوب، هدف از بررسی وضعیت زندگی جمعی این است که با تمرکز بر زندگی جاری و روزمرۀ فضای شهری، عوامل تأثیرگذار بر زندگی جمعی استخراج شده و به تأمین فضای شهری مطلوب برای حضور اقشار اجتماعی گوناگون کمک شود. در این راستا، محدودۀ طرح پیاده‌راه هفده شهریور شهر تهران انتخاب شده است؛ زیرا با وجود برنامه‌ریزی برای افراد پیاده، نتوانسته فضای دعوت‌پذیر و مورد میل شهروندان را فراهم کند.
دریافت کامل مقاله دریافت کامل مقاله (Englidh)
چکیده مقاله ۶
تزئین‌گرایی، آفت باغ‌های ایرانی میراث جهانی | سیدمحمدرضا خلیل نژاد
نوشتار حاضر سعی دارد تصویری کلی از وضعیت فعلی منظر کشاورزی باغ‌های ایرانی ثبت‌شده در میراث جهانی یونسکو ارائه نماید. باغ‌های مورد مطالعۀ میدانی در این پژوهش عبارتند از: باغ عباس‌آباد (بهشهر)، باغ فین (کاشان)، باغ اکبریه (بیرجند)، باغ دولت‌آباد (یزد)، باغ پهلوان‌پور (مهریز)، باغ چهلستون (اصفهان) و باغ شاهزاده (ماهان).
دریافت کامل مقاله دریافت کامل مقاله (Englidh)
چکیده مقاله ۷
سایهاندازی در آپارتمان‌های نئومینیمال و کولونیال در مالزی | یاسر عرب؛ بشرا کنعا؛ فاطمه خزاعی
هدف از این مطالعه سنجش سایهاندازی در نماهای جلویی ساختمان‌هایی با سبک‌های متفاوت معماری در مالزی است. دو نمونة موردی از میان آپارتمان‌های مرتفع در ایالت پنانگ (Penang) مالزی انتخاب شدند. اولین نمونه، آپارتمان هالامان کریستال (Halaman Kristal) است؛ ساختمان ۳۱ طبقه‌ای که به صورت تلفیقی از سبک‌های اروپایی و سنتی طراحی شده است .این سبک تلفیقی، با نام سبک کولونیال (Clonial Style) یا استعماری نیز شناخته می‌شود. این آپارتمان در منطقة جلوتانگ (Jelutong) در پنانگ واقع شده است.
چکیده مقاله ۸
موقتی بودن منظر | تیم اینگلد؛ ترجمه: مطهره فعالی؛ رسا مرادی
منظر و موقتی بودن آن اصلی‌ترین نقطۀ اشتراک میان باستان‌شناسی و مردم‌شناسی فرهنگی-اجتماعی است. مقالۀ حاضر نشان می‌دهد که موقتی بودن منظر را می‌توان با «دیدگاه ثابت» انسان که همچون فرضیه‌ای از پیش اثبات شده در رفتار و ادراکش نهفته است، فهمید. معنای منظر در تقابل با معنای زمین، طبیعت و فضا آشکار می‌شود.
مفهوم «Taskscape» الگویی از فعالیت‌های ثابت را نشان می‌دهد و موقتی بودن ذاتی آن در تعاملات منظم یا الگوی طنین آن نهفته است. با در نظر گرفتن ارتباط منظر و Taskscape، در نهایت تمایز میان این دو از بین می‌رود و می‌بینیم که اساساً خود منظر امری موقتی است. چند نمونۀ عینی در ارتباط با مباحث مزبور برای فهم بهتر مخاطب آورده شده است.
چکیده مقاله ۱ نشریه مجله علمی منظر شماره ۴۶
