مجله علمی منظر شماره ۳۶ پاییز ۱۳۹۵ (۲)

 

---

چکیده مقاله ۹ نشریه مجله علمی منظر شماره ۳۶

در سال ۱۹۹۸ وزارت «اکولوژی، انرژی و توسعه پایدار و منابع دریایی فرانسه» برنامه‌ای پژوهشی با هدف پاسخگویی به پیامدهای اجرای زیرساخت‌های حمل‌ونقل زمینی بر روی منظر و اکولوژی تعریف کرد. در این راستا طی دو برنامه تحقیقاتی با عناوین «سیاست‌های عمومی و منظر: تحلیل، ارزیابی و مقایسه۱» بین سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۵ م.؛ و پروژه «منظر و توسعه پایدار۲» بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۰۵ م. به تدوین چارچوبی علمی برای منظر و توسعه پرداخته شد. این دو برنامه به جامعه علمی برای شکل دادن به بدنه‌ای شناختی از دانش منظر کمک می‌کند و به دنبال ارتقاء‌ همکاری اروپایی در این حوزه چه از طریق سنجش روند کار با گروه‌های اروپایی و یا مستقیماً کار با گروه‌های غیرفرانسوی، است.

 

مفهوم راه در ایران به دلیل وضعیت و تنوع جغرافیایی خاص، قدمت طولانی زیست، کوچ‌نشینی و لزوم تعامل بین اقوام ایرانی و ارتباط بین مراکز زیستی از دیرباز با مفاهیم و تعابیری که امروزه از راه در سایر نقاط زیستی جهان وجود دارد متفاوت است. راه‌ها مبتنی بر کریدورهای طبیعی، حفاظت مردم در مقابل تهدیدهای گوناگون و با بینشی فرهنگی ایجاد می‌شد. از این منظر راه به‌عنوان معبر یا محل عبور تلقی نمی‌شد بلکه خود مقصد و دربرگیرنده عناصر و نشانه‌های مربوطه و رویدادهای مختلف بود. رفتن در مسیر برخی از این راه‌ها خود رسیدن به مقصود محسوب می‌شد؛ مانند راه خراسان که علاوه بر اینکه بسیاری از استقرارگاه‌های زیستی را به هم متصل می‌کرد تبدیل به راه مهم زیارتی و فرهنگی در مقیاس حوزه فرهنگ ایرانی شده به‌گونه‌ای که تمامی مکان‌های زیست و عناصر مربوطه از نعمت بودن در راه خراسان بهره‌مند و متبرک می‌شدند. نشانه‌ها و مجموعه‌های وابسته به راه و پدیده‌های فرهنگی که در طول زمان ایجاد می‌شد خود به‌عنوان جذابیت‌ها و محل رجوع انسان‌ها تبدیل می‌شد. از این نظر شناخت راه در ایران می‌تواند مفهوم و معنای راه فرهنگی را که ایکوموس در دهه اخیر به‌عنوان موضوع ثبت آثار جهانی مطرح نموده توسعه بخشد.

 

دریافت کامل مقاله                       دریافت کامل مقاله (Englidh)

---

متن حاضر ترجمۀ مطلبی است در مورد ساماندهی منظر بزرگراه «آ-۸۳۷» در «سن-روشفور» فرانسه که در سال ۱۹۹۷ در کتابی با عنوان «معماری منظر بین‌المللی» منتشر شده است. این پروژه بین سال‌های ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۸ توسط «برنارد لاسوس» معمار منظر فرانسوی به انجام رسانیده است.

ما در عصر «راه‌ها» هستیم. در اروپای غربی، اصول و قواعد شبکه‌های ارتباطی سه قرن پیش تعریف‌شده بود. بدون کارایی این شبکه‌های ارتباطی، هیچ‌گونه نشر ایده و دانش، هیچ نوع هماهنگ‌سازی تجاری و هیچ سیستم اجرایی‌ کارآمدی وجود نداشت. راه‌ها، بیش از هر نشانه دیگری، یکی از بهترین ابزارها برای سیستم حاکمیت، برای نظام اجتماعی و سیاسی هستند. یک جنبه متناقض راه این است که زمانی که هر یک از نواقص آن از بین می‌رود کارایی‌اش افزایش می‌یابد. راه‌ها زمانی که کسی به آن‌ها توجهی نمی‌کند مفید به نظر می‌رسند.