خانه ۴۵ متری | دفتر معماری اشعری و همکاران

خانه ۴۵ متری
معمار: دفتر معماری اشعری و همکاران (امیرحسین اشعری)

موقعیت : ایران، شیراز
وضعیت : ساخته شده 
مساحت : ۴۵ متر مربع
تاریخ ساخت : ۱۳۹۶
کاربری: مسکونی
همکاران طراحی: زهرا جعفری، افشین اشعری
مطالعات: الناز امینی خانیمنی
سه‌بعدی: امیر ایرانی‌دوست حقیقی
اجرا: سحر قرایی، محمد موذنی، محمد دارابی، سعید جمالی، احسان شبانی
سازه و فلز: اصغر گرامی، ایوب هاشمی
چوب: معین نکویی، ادیب اشراق
نورپردازی: نوید فرح‌بخش
گرافیک: سارا زحمت‌کش فرد شیرازی
ترجمه متن: افشین اشعری
عکس: پرهام تقی‌اف، امیرعلی غفاری
جایزه : رتبه دوم مرمت و بازسازی بازسازی مسکونی،جایزه معماری و معماری داخلی ایران ۱۳۹۸

درباره پروژه  خانه ۴۵ متری 

خواسته اینپروژه، تبدیل انباری روی خرپشته یک ساختمان مسکونی به محلی برای سکونت بود و با توجه به متراژ کم فضای آن، هدف ما پیاده‌کردن طرحی بود که امکان ارائه کلیه خدمات یک فضای مسکونی در این فضای کوچک را داشته باشد. همین امر باعث شد فضا را به گونه‌ای طراحی کنیم که با دارابودن قابلیت تطبیق با نیازهای مختلف ساکنانش، گونه‌های متفاوتی از خود را به نمایش بگذارد. در واقع، ما می‌خواستیم به جای چندبخشی‌کردن فضا، یک فضای یکپارچه داشته باشیم که در شرایط متفاوت، شکل‌ها و عملکردهای مختلفی را ارائه دهد.

روند طراحی

متراژ اولیه فضا ۳۰ مترمربع بود که ما برای افزایش مساحت آن، شروع به پیش‌روی به سمت جداره جنوبی تا لبه ساختمان کردیم و در نتیجه توانستیم علاوه بر افزایش متراژ به ۴۵ مترمربع، امکان استفاده بیشتری از منظر بیرونی را داشته باشیم. همچنین در این قسمت، سقف را به اندازه یک متر از سقف اتاق اصلی بالاتر بردیم و در نتیجه، به سبب اختلاف تراز به وجود آمده در سقف‌ها، امکان جریان‌یافتن هوا در فضا، به علاوه جاسازی بخشی از اثاثیه در آن، برایمان فراهم شد. در نهایت، می‌توان گفت شیب‌دارکردن سقف در این قسمت، پاسخی به سازه و شرایط اقلیمی (آفتاب و باران) بود.

پنجره سراسر شیشه‌ای سه‌بخشی این سوئیت، برداشتی از ارسی‌های سه‌درکی در خانه‌های قدیمی شیراز است که جمع‌شدن سه قسمت آن روی یکدیگر، به کمک یک فرمان و قرقره، موجب از میان برداشتن مرز بین درون و بیرون می‌شد تا ارتباطی بی‌واسطه با بیرون برقرار شود. همچنین با توجه به زاویه تقریبا ۸۰ درجه‌ای خورشید در ظهر تابستان شیراز، در جبهه جنوبی، شبکه فلزی پوشیده از گیاهان خزان‌پذیر پیچی و رونده، در مقابل پنجره سوئیت قرار دادیم تا در عین کنترل ورود نور در این ایام، مانع از ورود پرتوهای خورشید در زمستان نشود و به علاوه، باعث حفظ محرمیت بصری در فضای داخلی شود.

حیاط بام

ما به جای اختصاص کل فضای بام به محیط بسته، بخشی از آن را به فضای نیمه‌باز (حیاط بام)، به عنوان یکی از ملزومات فضای سکونت، اختصاص دادیم که در عین حال، قابلیت یکپارچه‌شدن با فضای اصلی را داشته باشد. از این فضای گشوده می‌توان برای صبحانه‌خوری، باربیکیو و فضای سیگار نیز استفاده کرد.

طراحی فضاهای داخلی

سامان‌دهی فضاهای داخلی به گونه‌ای است که امکان انجام کلیه فعالیت‌های روزانه و شبانه را برای ساکنان فراهم می‌کند. کلیه قسمت‌های خدماتی، اعم از فضاهای پخت‌وپز، یخچال، لباس‌شویی و کمدهای رخت‌آویز و وسایل، در جداره‌های فضا تعبیه شده‌اند و قابلیت مخفی‌کردن آنها توسط درهای تاشونده وجود دارد تا امکان تغییر کاربری پیدا کنند. همچنین یک میز جزیره‌ای با عملکرد چندگانه در فضا، قابلیت استفاده برای غذاخوردن، مطالعه، کار و انواع فعالیت‌های روزانه را دارد.

به جهت پیوستگی بین کف و جداره، و اتصال تدریجی این دو، یک فضای نشستن دوسطحی در فصل مشترک‌شان در نظر گرفتیم که علاوه بر نقش نشیمن جمعی، به عنوان جعبه نگهداری وسایل نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. تخت‌خواب موجود در فضا نیز با نگاهی استعاری به آبرک(تاب)های قدیمی شیراز، به کمک یک فرمان، به صورت دینامیک بوده و قابلیت مخفی‌شدن در اختلاف تراز سقف را در ساعاتی که نیازی به آن نیست، دارد.