مرکز فرهنگی-سینمایی دزفول | فرهاد احمدی
موقعیت : ایران،خوزستان،دزفول
وضعیت : تکمیل شده
کاربری : فرهنگی
مساحت:۵۰۰۰ مترمربع
تاریخ: ۱۹۹۳
معماران مسئول: فرهاد احمدی
کـــــارفـــــــــرما : وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
درباره پروژه مرکز فرهنگی-سینمایی دزفول
نگاه مفهومی به فضا، متن‌گرایی و گرایش به مفاهیم بنیادین معماری پایدار جزو دغدغه‌های طرح‌های معماری فرهاد احمدی است. احمدی فعالیت حرفه‌ای خود را از دهه‌ی ۶۰ خورشیدی با ساخت مجموعه‌های مسکونی و خدماتی در مناطق محروم استان خراسان و بازسازی مناطق جنگی شروع کرد. از نظر فرهاد احمدی معماری سنتی ایران به واسطه‌ی نوع نگرش به انسان و محیط، زمینه‌ی ارزشمندی دارد که با نگرش به ویژگی‌های بنیادین این معماری می‌توان آنها را در معماری معاصر به کار برد. گرایش عمده‌ی فعالیت‌های اخیر فرهاد احمدی را می‌توان با عنوان کلی “معماری پایدار” نامید. اما این نکته را نباید فراموش کرد که مباحث دوره‌ی اول کاری وی در جای جای پروژه‌های دوره‌ی دوم او نیز دیده می‌شود.مرکز فرهنگی-سینمایی دزفول در سال ۱۳۶۶ خورشیدی طراحی و بین سال‌های ۱۳۶۷ و ۱۳۷۲ خورشیدی ساخته شد. مساحت زیربنای این مرکز در حدود ۵۰۰۰ متر مربع و محوطه‌‌ی آن در حدود ۱۰.۰۰۰ متر مربع است. اسکلت ساختمان ترکیبی از فولاد و بتن مسلح می‌باشد که در بخش‌های داخلی نیز نمایان است.
تفکیک فضایی پلان
این پروژه عمدتاً شامل چهار بخش متمایز به ترتیب اولویت و اهمیت زیر است: ۱. بخش ارائه‌ی آثار، شامل دو تالار کوچک و بزرگ نمایش، فضای انتظار و صحنه‌ی نمایش نمایشگاه‌ها؛ ۲. بخش اطلاعات، شامل کتاب‌خانه و اطلاع رسانی؛ ۳. بخش آموزش، شامل دو مدرسه‌ی هنرهای سنتی و هنرهای تصویری؛ ۴. بخش خدمات، شامل فروشگاه‌ها، چایخانه‌ی سنتی، نمازخانه و فضاهای عمومی جهت گردهمایی هنرمندان و هنردوستان.ساختار طرح بر مسیری حلزونی و چرخان استوار است که همراه با حرکت آب، از یک حیاط مربع بر سطح زمین آغاز می‌شود و با چرخشی از درون یک مخروط معکوس شفاف، بر روی شیب‌رویی مدور به حیاطی هشت‌ضلعی در عمق زمین می‌رسد، تا با این ایهام داستان گذر انسان را از جهان مادی به بهشت متمثل سازد.
ایده‌های طراحی
در این طرح تلاش می‌کردم تا پلی میان اندیشه‌ی عرفانی و دستاوردهای مدرن ایجاد کنم. اگر جوهره‌ی فرهنگ این مرز و بوم را عرفان بدانیم که به‌ویژه در هزاره‌ی اخیر در معماری این دیار به صور مختلف به آن منصه‌ی ظهور رسیده و به آن هویت خاص و ارزشمندی بخشیده است، به نظر می‌رسد از این چشمه‌ی جوشنده می‌توان متناسب با بستر تحققش کیفیات جدیدی را نیز فراهم ساخت. از سوی دیگر برای ایجاد این ارتباط نشانه‌های آشناتری را نیز به‌کار گرفتم. برخی از اشکال یا عناصر، مصالح، شیوه‌های فضاسازی درونی و بیرونی و ارتباط آنها، نحوه‌ی برخورد با بستر، رفتن به درون خاک یا بر فراز آن و به‌کارگیری عناصر طبیعت چون آب و نور و آسمان، به این امر کمک کردند. در واقع چنین ساختمانی پیش از آنکه ساختمانی عملکردی باشد، ساختمانی مفهومی است.
روند طراحی
در طرح ساختمان مرکز فرهنگی دزفول، نقشه‌ی ساختمان از پردازش یک شمسه در سه بُعد به دست آمده است و بادگیرهای چهارگانه‌ی پران در اطراف این حیاط بهشتی نیز نوعی نگاه به آسمان را تشدید می‌کند. در این طرح، پشت‌بام‌های ساختمان، جزیی از محوطه و تداوم درون ساختمان به بیرون تلقی می‌شود و بدنه‌ی چندلایه‌ی ساختمان به‌تدریج عرصه‌های درونی باز و بسته را تعریف می‌کند. نمای یکپارچه‌ی آجری خارجی که در بخش‌هایی با سطوح ساروج سفید ترکیب شده است، در نقاطی با کاشی فیروزه‌ای و لاجوردی در نقش گره در هم می‌آمیزد و با ایجاد سوراخ‌های لانه کبوتری در لبه‌های پشت‌بام به نوعی با معماری منطقه قرابت می‌یابد. این در حالی است که بخش اعظم ساختمان در مخزن بزرگی از بتن در داخل زمین قرار گرفته و در سازه‌ی ساختمان ترکیبی از فولاد و بتن و در سقف تالارها از تاوه‌های پیش‌ساخته استفاده شده است که در اغلب فضاها به صورت نمایان دیده می‌شود.
