کتابخانه دانشگاه بوشهر
معمار:مشاور آتک
موقعیت: ایران-بوشهر
وضیعت: تکمیل شده
مساحت:۵۰۰۰ متر مربع
کاربری:فرهنگی – کتابخانه
تاریخ شروع :۱۳۸۷
تاریخ پایان ساخت: ۱۳۹۳
معماران اصلی: معزالدین ایمانی -سمر عطار چی
کارفرما: دانشگاه خلیج فارس بوشهر
درباره پروژه کتابخانه دانشگاه بوشهر
طرح توسعه کتابخانه مرکزی دانشگاه بوشهر در دستور کار این مهندسین مشاور قرار گرفته است. سطح زیربنای ساختمان کتابخانه کنونی بطور تقریبی ۳۰۰۰ مترمربع
است که در حدود ۳۰۰ مترمربع آن بطور خالص به آمفی‌تئاتر و بقیه به کتابخانه اختصاص دارد.
از آنجائیکه مقدار زیربنای توسعه به ۵۰۰۰ مترمربع محدود شده است. لذا سعی مشاور در آن است که حداکثر بهره‌برداری در فضاهای دانشجوئی صورت گیرد و سایر
فضاهای جنبی به حداقل برسد.
اهداف طرح
طرح کتابخانه مرکزی دانشگاه بوشهر بصورت توسعه وضع موجود آن ارائه می‌گردد.
وضع موجود کتابخانه مرکزی از نظر فیزیکی در ساختمانی که به منظور سلف سرویس
دانشجویان آموزشکده فنی مهندسی ساخته شده جای گرفته است و از نظر برخی ضوابط، خارج از معیارهای متعارف کتابخانه های مرکزی دانشگاهی است.
عوامل موثر در برنامه‌ریزی فیزیکی
خدمات کتابخانه‌ای و تسهیلات موردنیاز برای انجام خدمات مختلف باید بصورتی در برنامه‌ریزی کتابخانه پیش‌بینی شوند که بتوانند همگام با گسترش دانشگاه نیازهای آتی
را بنحو احسن پاسخگو باشند. بدین ترتیب حجم مواد کتابخانه، نوع خدمات و فضاهای کتابخانه بایستی طوری پیش‌بینی شوند که متناسب با اهداف توسعه دانشگاه،
امکانات کافی در اختیار دانشجویان قرار دهند
عوامل موثر در برنامه‌ریزی فضائی کتابخانه دانشگاه عبارتند از:
الف- مراجعه‌کنندگان به کتابخانه
ب- مجموعه مواد کتابخانه
ج- نحوه سازماندهی مواد
مراجعه به کتابخانه
در پردیس‌های دانشگاهی کلیه افرادی که برای استفاده از خدمات مختلف به کتابخانه‌ها مراجعه می‌نمایند اعم از دانشجو، کادر علمی، کارکنان و پژوهشگران تحت عنوان
«مراجعه کنندگان» شناسائی می‌گردند.
در تعیین تعداد کتب لازم برای مراجعه‌کنندگان تعداد رشته‌ها و مقاطع تحصیلی و تعداد هیئت علمی موثرند. تعداد مراجعه‌کنندگان نیز از طریق آماری از دانشگاه استفسار
شده است که طبق این آمار ۸۰۰-۷۰۰ نفر در روز به قسمت امانات مراجعه می‌نمایند.
تعداد دانشجویان
تعداد دانشجویان فعلی کارشناسی ۵۸۰۰ نفر و تعداد دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد ۲۲۰ نفر است و ۲ رشته دکترا در حال تاسیس در برنامه توسعه دانشگاه در نظر
گرفته شده است.
تعداد هیئت علمی
تعداد هیئت علمی فعلی ۱۴۷ نفر اعلام گردیده است که ۳۵% در آنها مربی و بقیه دارای مدرک دکترا هستند.
کتابخانه دانشگاه بوشهر در حال حاضر ۶۰۰۰ عضو دارد.
نظر به اینکه دانشگاه برنامه جامعی برای ۲۰ سال آینده ندارد و تعداد دانشجوی چشم‌انداز طرح مشخص نیست لذا می‌بایستی این تعداد را با روش‌های آماری مشخص نمود.
روند افزایش پذیرش دانشجو (شبانه و روزانه) در سال‌های گذشته بسیار بالا بوده و در سال گذشته به ۲۰% رسیده است.
با توجه به ظرفیت‌های موجود و مطمئناً عدمامکان ادامه این روند در سال‌های آتی عدد ۵ درصد افزایش بطور متوسط برای هر سال منطقی به نظر می‌رسد.
بنابراین جمعیت دانشجوئی را در سال‌های آتی (حدود ۲۰ سال) از فرمول زیر می‌توان بدست آورد.
۹۱۸۸ = (۱۰+ ۲۲۰+ ۵۸۰۰) × ۵/۱۰ + (۱۰+۲۲۰+۵۸۰۰) = n
مجموعه مواد کتابخانه ای
– کتاب
در صورتیکه ۱۵ تا ۲۰ جلد کتاب برای هر دانشجو در نظر بگیریم حدود تعداد کتب در ۲۰ سال آینده بین ۱۸۸ تا ۱۴۰ هزار کتاب خواهد بود.
که در این میان حدود ۱۵۰ هزار جلد
برای ۲۰ سال آینده با توجه به رواج E-Book و شیوه‌های خواندن کامپیوتری کتاب این مقدار قابل پذیرش خواهد بود و با محاسبات بالا تعداد مراجعین به کتابخانه در
سال‌های آتی به تعداد روزانه ۱۱۵۰ نفر خواهد رسید.
(تعداد فعلی ۷۵۰ نفر در نظر گرفته شده است) که برای ۶۰ درصد آنها بعنوان مراجع، محل مطالعه در نظر گرفته
می‌شود و پیش بینی می‌گردد که از این تعداد حدود ۵۰ درصد همزمان مراجعه می‌نمایند که در حقیقت نیمی از وقت روزانه فضا را اشغال می‌نمایند.
فرض بر این است که
۴۰ درصد به امانت گرفتن کتاب اکتفا می‌کنند.
قابل ذکر است :
۱۵۰ هزار جلد ظرفیت اتی منحصراً شامل کتب نیست و شامل کلیه مواد کتابخانه‌ای از قبیل کتاب، مجله، اسناد و مدارک، روزنامه، مواد غیر‌نوشتاری از
قبیل لوح فشرده و مواد سمعی بصری نیز می‌گردد.
بنابراین به ازاء هر دانشجو ۴ جلد مواد غیرکتابی در نظر گرفته می‌شود و تعداد کتب اصلی به ۱۲۵.۰۰۰ جلد، یعنی به
حدود دو برابر خواهد رسید.
– مجلات
با توجه به رشته‌های تخصصی و امکانات اشتراک مجلات خارجی و مقایسه با سایر دانشگاه‌های کشور و ۷۰۰ عنوان مجله داخلی و ۵۰ عنوان مجله خارجی فعلی،
افزایش عناوین در ۲۰ سال آینده با توجه به سایت‌های مختلف کامپیوتری، میزان افزایش را در حدود ۵ درصد در سال و تعداد نشریات در حدود ۱۲۰۰ نشریه پیش‌بینی
می‌گردد.
در حدود ۷۰ درصد این مجلات پس از تکمیل دوره‌های سالانه آنها صحافی شده و مجلات در بخش مخزن بسته مجلات نگهداری می‌شوند. ظرفیت مخزن بسته مجلات
داخلی (با توجه به نگهداری دوره‌های مجلات تا ۵ سال) برای حدود ۳۵۰۰ جلد مجلات صحافی شده مکان لازم در نظر گرفته می‌شود. برای ۵۰ عنوان مجلات خارجی نیز
۲۵۰ جلد مجلد، صحافی شده در عرض ۵ سال لازمست.
این مجلات بعد از ۵ سال به انبار و بایگانی منتقل می‌شوند.
سازماندهی و واحدهای عملکردی
کتابخانه مرکزی با توجه به انواع مواد و نحوه دسترسی مراجعین با سیستم بسته عمل خواهد نمود.
این نظم در عمده کتابخانه‌های دانشگاهی ایران برقرار است
ودانشجویان می‌توانند در بخش امانت با ارائه کارت عضویت، کتاب را خارج نمایند و یا در محل سالن‌های قرائت به مطالعه بپردازند.
بخش کتب مرجع‌داری دسترسی آزاد است و همچنین نشریات نیز بصورت آزاد در دسترس قرار می‌گیرند .
برای آماده‌سازی مواد کتابی نظام فهرست‌نویسی و رده‌بندیکنگره هم‌اکنون موجود است
و از به موازات آن از سیستم کامپیوتری بارکد برای امانات نیز استفاده می‌شود.
همچنان که هر دو سیستم برگه‌دان و جستجوی کامپیوتریبرای دسترسی به کتب موردنظر دانشجویان همچنان برقرار است.
