دبیرستان فیروزبهرام | نیکلای مارکف

دبیرستان فیروزبهرام
معمار : نیکلای مارکف

موقعیت : ایران ،تهران 
وضعیت : ساخته شده 
کاربری : آموزشی 
مساحت : ۱۹۲۰ مترمربع 
تاریخ : ۱۳۱۱
دوره تاریخی : پهلوی

درباره پروژه دبیرستان فیروزبهرام

نیکلای مارکف دبیرستان فیروز بهرام یکی از دبیرستان‌های تاریخی و زرتشتی شهر تهران است. این دبیرستان ۸۷ سال پیش تأسیس شد. این دبیرستان از لحاظ علمی با دبیرستان البرز رقابت می‌کرد و طی این سال‌ها افراد مشهور علمی و سیاسی در آن تحصیل کرده‌اند.هزینه ساخت این دبیرستان توسط شخصی بنام بهرامجی بیکاجی که یکی از زرتشتیان سرشناس هند بود پرداخت و به یادگار فرزند مرحومش، فیروز بهرام بیکاجی، فیروز بهرام نامگذاری شد. این دبیرستان در تاریخ ۲۶ آبان ۱۳۷۸ با شمارهٔ ۲۴۹۴، در فهرست آثار ملی قرار گرفت. فیروزبهرام در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۶ به عنوان دبیرستان ماندگار شناخته شد.

فیروز بهرام بیکاجی

فیروز بهرام بیکاجی فرزند یکی از زرتشتیان سرشناس و ثروتمند هند، به نام بهرامجی بیکاجی بود. فیروز در شهریور ۱۲۷۴ خورشیدی در هندوستان به دنیا آمد و تحصیلات خود را در انگلستان ادامه داد. او در ۸ دی ۱۲۹۴ و در جریان جنگ جهانی اول هنگام سفر در دریای مدیترانه، به دلیل اصابت اژدر به کشتی‌اش غرق شد.

هزینه ساخت 

در سال ۱۳۱۱،بهرامجی بیکاجی با صرف هزینه حدوداً ۷۰ هزار روپیه بنایی را به یاد فرزند مرحوش بر روی قطعه زمینی متعلق به انجمن زرتشتیان تهران ساخت و نام آن را دبیرستان فیروز بهرام گذاشت.

سرپرستی ساختمان 

ساختمان دبیرستان فیروزبهرام با سرپرستی اردشیر کیامنش و با راهنمایی ارباب کیخسرو شاهرخ در کمتر از ۹ ماه ساخته شد و در ۲ دی ۱۳۱۱ گشایش یافت. این دبیرستان در آغاز دخترانه بود، و پس از ساخته شدن دبیرستان انوشیروان دادگر و انتقال دانش‌آموزان دختر به آن، به یک دبیرستان پسرانه تبدیل شد.

مدیران مدرسه 

نخستین مدیر این دبیرستان، سهراب سفرنگ نام داشت که به مدت یازده سال مدیریت دبیرستان را به عهده داشت، در ابتدا ۵۷۵ نفر در آن تحصیل می‌کردند که ۱۵۴ تن از آنان زرتشتی بودند.

معماری

معماری این دبیرستان به دوره پهلوی اول بر می‌گردد. ویژگی‌های معماری این دبیرستان همچون ساختمان کتابخانهٔ مجلس و ساختمان مرکزی بانک ملی نشان از سرپرستی کیخسرو شاهرخ بر ساخت آن دارد. معمار دبیرستان فیروز بهرام جعفرخان معمارباشی بود که در طراحی آن از اسلوب‌های هخامنشی استفاده کرده‌است. این بنای تاریخی همچون کاخ شهربانی و سردر باغ ملی تلفیقی از معماری اروپایی و معماری کهن ایرانی است که به سبک معماری نئوکلاسیک مشهور است. قرینه‌سازی در سه نمای شمالی، جنوبی و شرقی بنا به چشم می‌خورد. فرم گچ‌بری‌های بکار رفته در سقف این دبیرستان از جمله موارد ارزشمند معماری آن شمرده می‌شود.

نما 

نمای آجری ساختمان به پیروی از تقارنی که در بدنه ساختمان مشاهده می‌شود، کاملاً متقارن است.
پنجره‌های قاب شده در تمام نما تکرار شده‌اند و قوس‌های به کار رفته در آنها، نشان از معماری قاجاری دارد.