کارخانه قند ورامین
معمار : نیکلای مارکف
موقعیت : ایران ، تهران ، ورامین
وضعیت : ساخته شده
کاربری : کارخانه
تاریخ : ۱۳۱۳
دوره تاریخی : پهلوی
درباره پروژه کارخانه قند ورامین
کارخانه قند ورامین در استان تهران ازجمله قدیمی‌ترین واحد‌های تولیدی به شمار می‌رود که عمری ۸۰ ساله دارد،
با این حال بی توجهی به حل مشکلات آن موجب شد تا نخستین باردر سال ۹۳ و دومین و آخرین بار در سال ۹۵ این واحد صنعتی برای همیشه تعطیل و درحال حاضر بعد از کارخانه مقوا سازی درمحدوده روغنکشی ورامین به دومین واحد متروکه در این منطقه تبدیل شود.
کارخانه‌ای با قدمت ۸۰ ساله
بنای کارخانه قند در زمان رضا شاه پهلوی به دست معماری روسی به نام مارکوف گذاشته شد
که بعد از جنگ جهانی دوم به ایران پناهنده شده بود. پس از اتمام طراحی و ساخت کارخانه در سال ۱۳۱۳، دستگاه‌های کارخانه از کشور چک در سال ۱۳۱۴ وارد کشور شده و کار نصب و راه اندازی دستگاه‌ها آغاز گردید.
مرکز اقامتی
همچنین طراح کارخانه به غیر از ساختمان کارخانه فضا‌های دیگری نیز ازجمله مراکز اقامتی برای مهندسان وکارگران کارخانه به عنوان منازل مسکونی، باسکول، انبار، قسمت بسته بندی، قسمت‌های ورزشی زورخانه، فضای سبز احداث کرده بود.
فعالیت کاخانه
کارخانه قند ورامین از تاریخ ۱۳۱۴ به مدت سه سال فعالیت خود را ادامه می‌دهد ولی از سال ۱۳۱۷ کشاورزان کشت چغندرقند را مقرون به صرفه ندانسته و به کشت اقلام سودآور پرداختند و به مرور از فعالیت کارخانه قند کاسته و در نهایت در سال ۱۳۲۳ تولید چغندرقند و فعالیت کارخانه کاملا متوقف شد، درنتیجه کارخانه به شهر میاندوآب انتقال یافت.
مالکین کارخانه
مالکیت اولیه کارخانه قند ورامین در ابتدا متعلق به دولت و زیرنظر وزارت پیشه و هنر بود،پس از آن موسسات دیگری تولیت آن را به عهده می‌گیرند و درنهایت تا خرداد ماه ۱۳۸۲ تحت نظارت سازمان صنایع ملی فعالیت می‌کرده است. از این تاریخ و پس از اجرای طرح توسعه صنایع، کارخانه به بخش خصوصی واگذار می‌شود.آقای مارکف پس از مطالعات اولیه بنای کارخانه را با توجه به وضعیت اقلیمی و آب‌وهوایی و با الهام از مسجد جامع ورامین با آجر اجرا و پنجر‌ها و ورودی‌ها را هلالی طراحی می‌کند.
ولی سقف‌ها را برای استحکام بیشتر در برابر برف و باران به صورت شیروانی می‌سازد.
سقف شیروانی کارخانه
سقف و شیروانی‌ها تقریبا سه لایه است، دو لایه تخت و به صورت ضرب‌دری و روی هم نصب شده و بین این دو لایه کاملا ایزوله شده است، لایه تخت اولیه به دلیل ایجاد محیط اسیدی به خاطر وجود شکر و شیره قند زودتر پوسیده و در بازسازی جدید به جای چوب از سیمان ضد اسید و ورقه‌های فلزی عاج‌دار استفاده شده است.در این کارخانه علاوه بر سازه‌هایی برای کارخانه، تعدادی خانه‌های مسکونی و سازمانی برای سکونت مهندسین و کارکنان کارخانه و خانواده‌های آن‌ها در نظر گرفته شده که گرچه تعدادی از آن‌ها تخریب شده ولی آنچه باقی مانده حکایت از تعهد سازندگان و صلابت بناها دارد
طراحی سازه
در طراحی اولیه بنا در عمق ۴ متری، کانال انتقال فاضلاب کارخانه در نظر گرفته شده که با توجه به شیب زمین در فاصله سه کیلومتری به سطح رسیده و در نهایت از طریق کانال‌های آب به زمین‌های کشاورزی منتقل می‌شده است.
