کلینیک ناهید | مهندسین مشاور منظر بوم نقش

کلینیک ناهید
معمار: مهندسین مشاور منظر بوم نقش (شهاب میرزاییان)

موقعیت : ایران –تهران – بلوار نلسون ماندلا – خ ناهید غربی – پ ۲۱
وضعیت : ساخته شده
مساحت:۶۰۰ مترمربع
کاربری :کلینیک
تاریخ:۱۳۹۴
تاریخ اجرا:۱۳۹۵
کارفرما:دکتر محمد رادمنش
همکاران طراحی: محمد ابراهیم تاجیک، امید محمدی
طراحی و اجرا: مهندسین مشاور منظر بوم نقش
طراحی تأسیسات:  محمد بزرگ نیا
سرپرست تاسیسات:محمد بزرگ نیا
سرپرست اجرا:بهزاد مخلص
گرافیک: ماندانا بنیادلو
عکاس:  هامون مقدم،هامون دیجیتال سینما

درباره پروژه کلینیک ناهید

طراحی کلینیک ناهید، بازسازی ساختمان برای تغییر عملکرد وایجاد محیط زیبا و عملکردی است. طراحی مطب های پزشکان متعدد درون مجموعه کلینیک انجام شده است.

تغییر کاربری

محدوده جردن یکی از محدوده های پرتراکم شهر تهران است . نبودعرصه شهری کافی برای کاربری های جدید در محدوده، از معضلات اصلی است. مطول شدن پروسه اخذ جواز نیز از دیگر مشکلات است. هزینه ساخت از سوی دیگر ، باعث اقبال به بازسازی ساختمان های موجود شده است. تغییر یک پروژه مسکونی به کلینیک پوست و مو ، خواسته کارفرما بود. این تغییر ماهیت و کاربری، محدودیت های زیادی در طراحی کلینیک به همراه داشته است.

ضوابط  طراحی مطب و کلینیک و بازسازی ساختمان

ضوابط بالادستی وزارت بهداشت، برای ایجاد یک فضای درمانی میبایست در ساختمان موجود لحاظ میشد. تعداد حداقلی اتاق ها ، محل های استریلیزاسیون از مهم ترین آنها بود. پیش بینی دفع زباله ها ، بحث های تاسیساتی مکش دود و دمش هوای تازه نیز میبایست لحاظ می شد. در طراحی کلینیک، کلاسه بندی نظافتی فضاها نیز از جمله این ضوابط است. جدای از این ساختمان به لحاظ ضوابط بالادستی شهرداری نمیبایست دچار تغییرات اساسی میشد. ثابت بودن ارتباطی عمودی، سرویس ها ، داکت ها ، سازه، نوزگیر و تیغه های وضع موجود از محدودیت ها بودند.

اولین چالش در طراحی کلینیک؛ افزایش چندبرابری تعداد کاربران :

ایجاد یک فضای کاربردی بر اساس برنامه فیزیکی و ریزفضاهای پیچیده کلینیک خواسته کارفرما بود.  رسیدن به این خواسته در ساختمان موجود مسکونی، اولین چالش طراحی بود . یک ساختمان مسکونی میبایست ظرفیت پذیرش بالایی برای بیماران، پزشکان و کارمندان مجموعا ۱۱۰ نفر در ساعت شلوغی پیدا میکرد.این بیشتر از ۶ برابر استاندارد مسکونی ۴ واحدی موجود بود . استفاده حداکثری از همه فضاها، اولین راه برای حل این مساله بود.

دومین چالش در طراحی کلینیک ؛ طراحی یکپارچه فضاهای مختلف:

می بایست به گونه ای طراحی منعطفی لحاظ میشد.همه طبقات می بایست بتوانند ظرفیت کاربری های متنوع را داشته باشند. طیف ابعاد یونیت های درمانی، سبب ایجاد یک مدول پایه جهت چیدمان فضاها شد. بر همین اساس چند تیغه داخلی نیز جابه جا شد. همچنین میبایست فضای کار مناسب در اتاق ها ایجاد میشد. در فضاهای باقی مانده  کمدها با محل کار پزشک ترکیب شد. میزهای یکپارچه برای ترکیب فضای کار پزشک و مراجعه کننده به محل کار تبدیل شد. خواسته کارفرما نیز ایجاد یک فضای ساده ، مینیمال و کاربردی بود. 

سومین چالش در طراحی کلینیک ؛ خطاهای اجرایی ساختمان موجود :

ایراد اجرایی ساختمان موجود و ناگونیایی فضاها نسبت به یکدیگر باعث ایجاد دید بدی درفضای داخلی بود . پیچش پله ، نسبت به ورودی محسوس بود. پیچش سرویس ها و اتاق ها به سالن که ناشی از خطاهای سازه و سفت کاری بود نیز قابل اصلاح اساسی نبود. میبایست در بازسازی ساختمان با سبک ترین مصالح و یا استراتژی طرح داخلی اصلاح میشد. با توجه به عمر ساختمان، افزایش ضخامت نازک کاری ها جهت اصلاح اجراباعث ایجاد بار مرده زیادی بر ساختمان میشد. به لحاظ اجرایی در بازسازی ساختمان این امر نیز صحیح نبود.تخریب سفت کاری نیز با توجه به آزمایش های انجام شده و ایرادهای سازه، موثر نبود. خواسته کارفرما،فضای ساده، بدون فرمهای غیر ضروری بود. لذا تغییر متریال و جداره بندی های متفاوت در طرح به همین منظور مد نظر طراح قرارگرفت. با تغییر متریال،خطاها و پیچش های فضا به حداقل کاهش می یابد.

استفاده حداکثری از یک فضای محدود در طراحی کلینیک:

در ورودی طبقات، فضای محدود آشپزخانه به محل منشی،انتظار،آبدارخانه و آرشیو تبدیل شد. هر طبقه نیز با یک رنگ مشخص، شناسایی شده است. لذا هر طبقه برای مراجعه کنندگان قابل آدرس دهی میباشد.استفاده از رنگ سفید،انعکاس و سطوح یکپارچه ساده با حذف هر المان اضافه سبب ایجاد فضایی حداکثری در متراژ محدود شده است.

امتداد فضای داخل تا محوطه بیرونی :

طبقه همکف به فضای لابی اصلی مجموعه تبدیل شد. شیب سواره با تغییر طراحی به شیبراه ورودی کلینیک با شیب کمتر تبدیل شد. برای یکپارچگی فضای داخل ، محوطه و لابی، مصالح فضاهای داخلی در محوطه ورودی استفاده شده تا ارتباط  داخل و محوطه به حداکثر افزایش یابد. برای ایجاد حس متفاوت در پله و فضاهای اصلی تغییر متریال برای یکپارچگی فضا انجام شده است.